Niemand kende Pauline Krikke, toch werd ze burgemeester van Den Haag

18 januari 2020, 09:00 • 5 minuten leestijd

Pauline Krikke na haar voordracht als burgemeester © ANP

DEN HAAG - De loftuitingen over Pauline Krikke zijn op maandagavond 6 februari 2017 niet van de lucht. De vertrouwenscommissie van de Haagse gemeenteraad heeft in een besloten raadsvergadering VVD’er Krikke naar voren geschoven als de meest geschikte burgemeester van Den Haag. De gemeenteraad, die volgens de Nederlandse wet de nieuwe burgemeester officieel voordraagt, volgt deze keuze. Na de sluiting van de vergadering roemen raadsleden haar ervaring als bestuurder. Maar in werkelijkheid heeft een groot deel van de gemeenteraad nog nooit van Krikke gehoord.

De huidige Haagse gemeenteraad staat aan de vooravond van een cruciale beslissing: de keuze voor een nieuwe burgemeester. Binnenkort start de officiële procedure die moet leiden naar de ideale kandidaat. Dat deze procedure niet feilloos is bewijst de benoeming van Pauline Krikke die het nog geen drie jaar volhoudt in Den Haag. Al eerder maakte Omroep West bekend dat de vertrouwenscommissie koos voor Krikke omdat ze vrouw is en geen PvdA’er. Nu blijkt bovendien dat een groot deel van de raadsleden op het moment dat ze een keuze moest maken niet wist had wie Pauline Krikke was.

Op 17 november 2016 gaat de vertrouwenscommissie aan de slag. De commissie bestaat uit zeven raadsleden uit de Haagse gemeenteraad en heeft als taak om de meest geschikte burgemeester voor de stad te zoeken. De functie is vacant omdat Jozias van Aartsen heeft aangekondigd per 1 maart 2017 te stoppen.

Elf mensen die burgemeester van Den Haag willen worden, schrijven eind november een brief aan Jaap Smit, de commissaris van de koning. Hij doet een voorselectie en vervolgens gaat de vertrouwenscommissie aan het werk.

In een paar weken tijd en in het diepste geheim voert de vertrouwenscommissie sollicitatiegesprekken en kiest twee kandidaten. VVD’er Pauline Krikke wordt door de commissie gekozen als de eerste voorkeur en PvdA’er Ronald Plasterk als tweede voorkeur, zo hebben bronnen aan Omroep West laten weten. Met deze twee namen en in deze volgorde gaat de vertrouwenscommissie de extra raadsvergadering van 6 februari 2017 in.

De Haagse gemeenteraad wacht die maandagavond in spanning af met welke namen de vertrouwenscommissie op de proppen komt. Op de zeven leden van de vertrouwenscommissie na, weet niemand in de gemeenteraad welke kandidaten in de race zijn. Deze namen moeten geheim blijven om de sollicitanten te beschermen. Mogelijk hebben ze bijvoorbeeld al een andere baan en willen ze niet dat hun huidige werkgever weet dat ze op een andere functie solliciteren. Dat is ook de reden dat de extra raadsvergadering achter gesloten deuren plaatsvindt.

Pauline Krikke na haar installatie als burgemeester © ANP

Als Rachid Guernaoui, de voorzitter van de vertrouwenscommissie het woord neemt wordt het doodstil in de raadzaal. Hij vertelt dat Pauline Krikke de eerste voorkeur is en Ronald Plasterk de tweede. Iedereen kent PvdA’er Plasterk die op dat moment minister van Binnenlandse Zaken is. Maar bij de naam Krikke gaat die avond slechts bij een enkel raadslid een lampje branden. Dat blijkt uit een rondgang van Omroep West langs meerdere raadsleden die op de bewuste maandagavond aanwezig zijn in de raadzaal.

Aisha Akhiat is inmiddels geen raadslid meer, maar zit in 2017 nog voor de SP in de raad. Ook voor haar is Krikke op het moment dat ze achter gesloten deuren een keuze moet maken een totale onbekende. 'We konden kiezen uit twee kandidaten van wie Krikke er één was', zegt ze. 'De andere naam mag ik niet noemen, maar ik kan wel zeggen dat ik de andere kandidaat niet geschikt vond. Maar ik had serieus nog nooit van Pauline Krikke gehoord en de meesten van de raadsleden niet.' Dit bevestigen verschillende raadsleden. Sommigen van hen zitten nu nog in de gemeenteraad. Zij willen vanwege de gevoeligheid van de procedure niet met naam en toenaam genoemd worden.

Even op internet speuren naar de achtergrond van Pauline Krikke is er niet bij. Akhiat: 'Wat het enorm lastig maakte was dat we bij binnenkomst van de raadzaal onze telefoons moesten inleveren om lekken te voorkomen. Dat betekende dus dat we niet konden opzoeken wie ze precies was en waar we voor zouden kiezen. We konden dus alleen afgaan op de vertrouwenscommissie.'

Als de raad internet wel had kunnen raadplegen, dan zou al snel duidelijk zijn geworden dat Krikke eerder met ruzie was vertrokken bij het Scheepvaartmuseum in Amsterdam en dat ze tijdens haar laatste jaren als burgemeester van Arnhem regelmatig botste met de Arnhemse gemeenteraad. De Haagse vertrouwenscommissie was hier wel van op de hoogte, maar toen de commissieleden haar hiermee tijdens de sollicitatiegesprekken confronteerden, zou ze de kritiek goed hebben weerlegd.

Uiteindelijk blijkt Pauline Krikke niet de juiste keuze. Al vrij snel ontstaan er irritaties tussen Krikke en de gemeenteraad. Ook botert het niet tussen Krikke en de topmannen van politie en justitie in de lokale driehoek en neemt een aantal directe medewerkers van haar op het stadhuis ontslag. De vonkenregen die tijdens de jaarwisseling van 2018/2019 over Scheveningen trekt, luidt uiteindelijk haar laatste maanden als burgemeester in.

Op zondagavond 6 oktober, precies 32 maanden na de merkwaardig verlopen raadsvergadering waar gestemd is over haar benoeming, neemt Pauline Krikke op een video op Instagram ontslag als burgemeester van Den Haag. De huidige gemeenteraad moet op zoek naar een nieuwe. Maar de landelijk geldende benoemingsprocedure is nog altijd hetzelfde.