Gedetineerde over cold case-kalender: 'Niemand hier gaat een ander verklikken'

De coldcasekalender van 2020
De coldcasekalender van 2020 © John van der Tol
ALPHEN AAN DEN RIJN - 'Het geeft een dubbel gevoel.' Dat zegt gedetineerde Mehmet uit de gevangenis in Alphen aan den Rijn over de cold case-kalender. Op deze kalender staan geen mooie foto's, maar is iedere week een onopgeloste moordzaak te zien waarbij justitie om tips vraagt. De kalender is voor het vierde jaar onder meer cel-aan-cel verspreid in alle gevangenissen, tbs-klinieken, en bij de reclassering. Het is niet iets waar gevangenen reikhalzend naar uitkijken.
'Nee, het is allemaal een beetje dubbel hier. Niemand zit te wachten op de cold case-kalender', verwoordt Mehmet het gevoel op zijn afdeling. 'Er staan toch best heftige zaken in. Het leeft niet zo dat iedereen denkt: oh, daar is de cold case-kalender.'
Er zijn genoeg gedetineerden die het boekwerkje helemaal niet aannemen. Zij gooien hem meteen en demonstratief in de prullenbak. 'Niemand wil iemand verlinken', aldus Mehmet, 'dat is één van de regels hier, dus daar hou je je aan'. Tegelijk begrijpt hij dat er nabestaanden zijn die graag antwoorden willen: 'daar leef je wel mee mee'.

Tips

'Maar de andere kant kennen we ook. We weten dat iemand die wordt gepakt uiteindelijk hier terechtkomt, en dat gun je ook niemand, want zo leuk is het hier niet.' Mehmet heeft zijn kleine cel voor zich alleen, maar er zijn ook cellen waar twee mannen zitten. 'Die zitten veertien uur per dag bij elkaar, dat is moeilijk hoor.'
Hoe landt de cold casekalender in de gevangenis?
Toch levert de cold case-kalender tips op. Hij wordt ook verspreid in tbs-instellingen en bij de reclassering. In 2019 kwamen er 202 tips binnen, waarvan er 35 bruikbaar waren. De afgelopen jaren zijn zestig oude zaken opgelost.

Limburg

De eerste proef met de kalender werd gedaan in Limburg. De gevangenis in Sittard was de eerste waar het proefexemplaar werd verspreid. De toenmalige directeur van de instelling in Sittard, Cees Niessen, is nu directeur van de gevangenis in Alphen.
'We hebben dat toen in overleg met de gedetineerden gedaan, en dat was best wel confronterend', weet Niessen. 'Er staat allerlei informatie in, met foto's erbij, dus niet iedereen wil dat zien. Aan de andere kant zijn er gedetineerden die hem wel ontvangen en doorlezen. Voor de één is het een soort sensatie, maar misschien zijn er ook gedetineerden die er wat mee doen.'

Leuker cadeau

Mehmet kan wel een leukere kalender bedenken die ze op de afdeling zouden willen ontvangen: 'De Playboy-kalender', zegt hij lachend. Maar dat gaat absoluut niet gebeuren, aldus een woordvoerder van justitie.