'Het wordt tijd voor een gekozen burgemeester in Den Haag'

Zij denken dat door een verkiezing burgers meer betrokken raken bij de democratie. Ook vinden ze het huidige systeem niet meer van deze tijd. 'Een burgemeester is de meest zichtbare vertegenwoordiger van het gemeentebestuur en neemt beslissingen die directe gevolgen hebben voor burgers. Uit bijna alle opiniepeilingen blijkt dat een meerderheid van de Nederlanders zelf de burgemeester wil kiezen.'

'Uit buitenlandse ervaringen weten we dat een verkozen burgemeester goed geworteld is in de lokale gemeenschap. Het draagvlak voor de besluiten van die burgemeester is groter. Bovendien versterkt het de rechtstreekse betrokkenheid van de burgers bij het lokale bestuur', stellen ze.

Hoewel de wet nu officieel verbiedt dat een burgemeester wordt gekozen, is het volgens de initiatiefnemers mogelijk om daar 'omheen' te werken. Dat kan door in de profielschets voor een nieuwe burgemeester op te nemen dat de raad graag wil dat de kandidaten zichzelf kenbaar maken.

De gemeenteraad zou op zijn beurt moeten beloven dat een advies wordt gevolgd. Daarna kunnen de kandidaten campagne gaan voeren en met elkaar in debat gaat gaan. De inwoners zouden dan vervolgens een peiling hun voorkeur bekend mogen maken. De winnaar zou dan burgemeester worden.

Meer Democratie voerde in het verleden al een campagne om na het overlijden van Eberhard van der Laan in Amsterdam de bewoners een burgemeester te laten kiezen. Aanvankelijk leek daarvoor steun in de raad. Maar waarnemend burgemeester Jozias van Aartsen maakt in 2018 bekend dat het initiatief niet door kon gaan, mede omdat dit niet kon vanwege de plaatselijke verordeningen.

Ook zouden enkele fracties in de hoofdstad onder druk van de toenmalig commissaris van de Koning en huidig waarnemend burgemeester van Den Haag Johan Remkes zijn teruggekrabbeld van hun belofte om mee te werken. Remkes zou zelfs hebben gedreigd een positief besluit (over de burgemeestersverkiezing red.) te laten vernietigen. Nu hoopt de beweging in Den Haag meer succes te hebben. Er wordt onder meer een open brief gestuurd aan alle Haagse raadsleden. Die moeten maandag 17 februari de profielschets van een nieuwe burgemeester vaststellen.

De initiatiefnemers weerspreken dat een verkiezing voor een burgemeester nergens over gaat, omdat burgemeesters in Nederland een beperkt takenpakket hebben. 'Een burgemeester gaat over openbare orde en veiligheid, over vergunning, over 'de boel bij elkaar houden', hoe leef je samen. Dat is niet zo weinig', aldus Dubbelboer. 'Daar heb je als burgemeester echt een dagtaak aan.'

Hij noemt het een 'slecht systeem' dat de keuze van een nieuwe burgemeester achter gesloten deuren plaats heeft. 'Dat is gewoon niet democratisch.' Dat dat wel voor rust zorgt, is al helemaal geen goed argument, stelt Dubbelboer. 'Nu ga ik een jij-bak doen. Maar in een dictatuur kan het ook heel rustig zijn.'