Dion, Bram en Ole fietsen van Auschwitz naar Westerbork

Het idee van de fietstocht ontstond een jaar geleden, nadat pabo-docent godsdienst en levensbeschouwing van de hogeschool Astrid de Keizer was benaderd door de Stichting Terug naar Westerbork. 'De stichting wil jongeren bereiken via onderwijs en sport', zegt De Keizer tegen Omroep West. 'De studenten kunnen nieuwe generaties iets meegeven over vrijheid en tolerantie. Ik heb ze vervolgens een beetje gek gemaakt om mee te doen', bekent De Keizer lachend. 'Zo is het balletje gaan rollen.'

Dion (24) grinnikt. 'Ja, zij is heel enthousiast en altijd betrokken. Toen ze met het idee van de fietstocht kwam, hadden we eerst wel zoiets van: ho ho, daar moeten we even over nadenken. Het is wel 950 kilometer. Bram en Ole zijn meer ervaren fietsers dan ik. Maar al snel hadden we zoiets van: we gaan het gewoon doen.'

De fietstocht leidt langs de voormalige spoorlijn Westerbork-Auschwitz. Daartussen bezoekt het gezelschap ook andere plekken met een oorlogsgeschiedenis. Dat was voor Dion een van de belangrijkste redenen om mee te doen.

De student heeft naar eigen zeggen altijd al een fascinatie gehad voor de Tweede Wereldoorlog. 'Ik lees er heel veel over. Door deel te nemen aan deze fietstocht krijg ik de kans om, hoe luguber dat ook klinkt, het min of meer te ervaren. Zo staan we er alle drie in.' Bram (24) valt zijn studievriend bij: 'We willen het bewustzijn vergroten, dat je het echt in je op kan nemen. Je kunt erover lezen maar dat zijn uiteindelijk slechts woorden. We willen ons een beeld kunnen vormen.'

De drie beginnen als officiële ambassadeurs van de stichting aan hun bijzondere avontuur. 'Na onze inschrijving voor deze fietstocht wilden we graag meer doen', vertelt Bram. 'We hebben bijvoorbeeld in Berlijn een seminar bezocht en we waren te gast bij een aantal lokale omroepen om aandacht te vragen voor de diverse projecten van de stichting, en deze fietstocht. Daar waren ze zo blij mee, dat ze ons hebben aangewezen als ambassadeurs.'

Pabo-docent Astrid de Keizer is 'ongelofelijk trots' op haar studenten, zo vertelt ze. Wel denkt ze dat de reis grote impact op hen zal hebben. 'Het is heel intensief', zegt ze. 'Niet alleen fysiek, maar vooral mentaal.'

Het is de eerste keer dat de drie Auschwitz en kampen als Bergen-Belsen bezoeken. Ole, met zijn 21 jaar de benjamin van het stel, erkent dat dit van invloed kan zijn op de mentale weerbaarheid en zelfs kan leiden tot fysieke ongemakken gedurende de tocht.

De studenten bespreken daarom nu al veelvuldig met hun begeleiders op school wat hen te wachten staat. 'In de zin van wat het met je kan doen. Dat weet je natuurlijk pas als je daar bent, maar je weet wel dat het een heftige plek is. Je doet allerlei indrukken op.' Astrid de Keizer fietst zelf niet mee, maar zal de drie gedurende hun tocht op de voet volgen. 'Ik ben ongelofelijk trots.'

Zo'n fietsroute van 950 kilometer is geen sinecure. Bijna ieder vrij moment staat dan ook in het teken van training. 'We zitten nu middenin ons afstudeerjaar en doorlopen een stage waarmee we een aantal dagen per week zoet zijn.

We proberen daarbij een trainingsschema aan te houden van woensdag, vrijdag en zondag', aldus Dion. Bram: 'We hebben al wat fietstochten gedaan, en er komen er weer een paar aan. Van de winter hebben we ook wat meer aan krachttraining in de sportschool gedaan, zoals spinnen. Maar we trainen zoveel mogelijk buiten.'

Ole schrikt niet snel van een behoorlijke fietsafstand. 'Ik ben ermee opgegroeid, ik fiets al sinds mijn vijfde of zo. Mijn vader bouwde een gewone fiets altijd om tot racefiets, met een ander stuur erop en nog wat aanpassingen. Die fietstocht op zich was voor mij in eerste instantie dan ook de reden om mee te doen; het sportieve aspect. Vervolgens kwam daar de geschiedenis bij. Ik ben zelf niet zo'n lezer. Voor mij is dit een mooie manier om me op basis van de verhalen die ik ken nu zelf een beeld te vormen. Om dat door te geven aan de leerlingen.'

Toch denkt Ole dat het uiteindelijk zal meevallen. 'We fietsen zo'n 100 kilometer per dag en daar hebben we ook de hele dag de tijd voor, dat lukt wel.' Nu maar hopen dat de uitblijvende winterkou in april en mei niet alsnog toeslaat. 'Als ervaren fietser is het mijn taak ze er dan doorheen te slepen, maar we hopen op een goed voorjaar', lacht hij.

Bram, Ole en Dion fietsen het eerste deel van de tocht, van Auschwitz naar Bergen-Belsen, met in totaal zo'n 75 sportieve trappers, bestaande uit Nederlandse, Duitse en Poolse studenten. Het is de bedoeling dat voor het tweede deel, van Bergen-Belsen naar Westerbork, nog eens 650 fietsers aansluiten. Dat deel van de tocht is niet alleen voor studenten, maar voor iedereen die aan deze bijzondere reis wil deelnemen.

De tocht eindigt op 4 mei bij het Herinneringscentrum Kamp Westerbork, waar de studenten zullen aansluiten bij de Dodenherdenkingsdienst. Daarmee komt ook het einde van hun gezamenlijk studietijd in zicht. 'Het is een soort afronding, de zogeheten laatste loodjes van de opleiding', zegt Dion. Bram vult aan: 'We hebben dit studietraject met z'n drieën doorlopen en we zijn altijd een front gebleven. Dus het is mooi symbolisch.'