Bevlogen politicus Pierre Heijnen met pensioen: 'Moord op conrector zwarte dag'

Pierre Heijnen in zijn tijd als Tweede Kamerlid
Pierre Heijnen in zijn tijd als Tweede Kamerlid © ANP
DEN HAAG - Wie Pierre Heijnen zegt, zegt Den Haag. Heijnen was decennialang actief in de Haagse gemeentepolitiek, als raadslid en wethouder. Later nam werd hij Kamerlid om daarna zijn carrière voort te zetten als voorzitter van het college van bestuur van het ROC Mondriaan. Maar de ras-Hagenees (66) vindt het mooi geweest, hij gaat met pensioen. 'Ik ben er trots op dat ik die kleine voetnoot heb kunnen zijn in de geschiedenis van Den Haag.'
Op 1 maart is het pensioen van Pierre Heijnen officieel. De laatste weken van zijn werkzame leven zijn aangebroken en dat merkt de oud-wethouder aan de reacties op de werkvloer. 'Iedereen begint erover. Mensen richten zich op je collega’s en niet meer op jou. Je gaat terugblikken en reflecteren, maar je neemt ook meer afstand.'
Die zaken om op terug te blikken en over te reflecteren zijn er genoeg als het op de carrière van Pierre Heijnen aankomt. De wil wat bij te dragen aan de maatschappij zit er al vroeg in, de eerste stap is klassenvertegenwoordiger. Bij zijn voetbalclub Lenig en Snel houdt Heijnen zich bezig met het beleid en regelt korting op het lidmaatschap van gezinnen met veel kinderen. 'Me betrokken en verantwoordelijk voelen, zit in de aard van het beestje.'

Katholiek arbeidersmilieu

Op jonge leeftijd trekt de sociaaldemocratie al de aandacht van Heijnen, al wordt het hem niet met de paplepel ingegoten. In het katholieke arbeidersmilieu waarin Heijnen opgroeit, is de KVP de favoriete partij. 'Maar al snel was ik me bewust van de verworvenheden van de sociaaldemocratie, zoals toegang tot onderwijs, zorg en verzekeringen voor arbeidsongeschiktheid en ouderdom.'
Den Haag was toen volop bezig met megalomane plannen
Zijn eerste stappen op het gebied van gemeentepolitiek maakt Heijnen in de jaren '80. Na een kortstondig verblijf als student in Utrecht – vreemdgaan, volgens Heijnen- keert hij weer terug naar Den Haag en sluit zich aan bij de PvdA. Zijn motivatie: 'Den Haag was toen volop bezig met megalomane plannen, die partij kwam daartegen in verzet.'

Activistisch zwartboek

Als vers lid van de PvdA besluit Heijnen de strijd aan te gaan met het grauwe en grijze imago van Den Haag. ‘Niemand wist waar het centrum was in de jaren '80. De Schilderswijk en Transvaal waren deplorabel, daar was niet te wonen.’ Met mede-PvdA’er Adri Duivesteijn schrijft Heijnen een activistisch zwartboek over de kwaliteit van wonen en woningbouw in de Schilderswijk Dit boek is de basis voor de uitgebreide stadsvernieuwing in Den Haag.
Heijnen is er trots op, maar blijft ook bescheiden: 'Het progressieve college in de tweede helft van de jaren ’80 heeft de agenda voor de herontwikkeling van de stad gezet, maar de colleges daarna hebben het verder uitgevoerd en volmaakt. Maar, ik ben er trots op dat ik die kleine voetnoot heb kunnen zijn in de geschiedenis van Den Haag.'

Moord op conrector zwarte dag

Na jaren vele jaren als raadslid en fractievoorzitter in de Haagse gemeenteraad, vervolgt Heijnen zijn politieke carrière als wethouder van de portefeuilles die hem het meest aan het hart gaan: onderwijs, sociale zaken, werkgelegenheid en integratie. Een wethouderschap in een roerige periode van 1998 tot 2006. De moorden op Pim Fortuyn en Theo van Gogh zorgen voor veel onrust in de samenleving en de belegering van Antheunisstraat houdt Den Haag dagen in de greep.
Leraren die zich afvroegen, is mijn vak nog wel veilig?
Eén gebeurtenis in die periode maakt de meeste indruk op Heijnen. De moord op conrector Hans van Wieren op het Terra College op 13 januari 2004. In een volle kantine wordt de conrector van het leven beroofd door een leerling. Een dag die hij nooit meer is vergeten. 'Het maakte veel reacties los in de samenleving, de impact was enorm. Het heeft hele diepe sporen achtergelaten in het Haagse onderwijs. Leraren die zich afvroegen, is mijn vak nog wel veilig? Het heeft me nooit meer losgelaten en gemotiveerd om altijd oog te houden voor de sociale veiligheid op scholen.'

Den Haag studentenstad

Ondanks de zwarte bladzijde van het Terra College kijkt Heijnen ook met gepaste trots terug op zijn periode als wethouder. Een van zijn belangrijkste verdiensten? Dat hij van Den Haag een echte studentenstad heeft weten te maken. 'Het was natuurlijk raar dat de derde stad van het land geen universiteit had.'
De komst van de Campus Den Haag, -onderdeel van de Universiteit Leiden- naar de stad, heeft volgens Heijnen echt een verschil gemaakt. 'Het draagt bij aan de stevigheid van de stad, zowel sociaal als economisch. Het is nu echt veel bruisender dan het was.'
Op het Binnenhof is het eerst de politiek en dan het land
In 2007 vervolgt Heijnen zijn politieke carrière als Kamerlid voor de PvdA. Hij moet wennen aan de politieke mores van de Tweede Kamer. ‘Op het stadhuis was het de stad eerst en dan de politiek. Op het Binnenhof is het eerst de politiek en dan het land. De positie van de partijen prevaleert vaak boven de inhoud van de vraagstukken. Ik heb me daar nooit zo op mijn gemak gevoelt als in de gemeenteraad.’
Want politieke spelletjes daar heeft Heijnen nooit van gehouden. Hij is er trots op dat hij tijdens zijn carrière altijd zijn rug heeft recht gehouden. ‘Als ik ergens stopte, ben ik altijd door de voordeur weggegaan, nooit via de zij- of achterdeur. Dat is niet iedereen gegeven in de posities die ik heb bekleed.’