Kan je ouders straffen voor asociaal gedrag van hun kinderen?
17 februari 2020, 15:30 • 2 minuten leestijd
LEIDEN - 'Ouders waar zijn jullie? Ga opvoeden!', die hartekreet deed burgemeester Charlie Aptroot van Zoetermeer dit weekend nadat twee minderjarigen waren opgepakt. 'Geef de ouders maar eens flinke taakstraffen', zegt hij. 'Laat ze maar voelen dat we dit niet accepteren.' Maar kan dat eigenlijk wel? Het antwoord komt van docent Jeugdstrafrecht Marije Jeltes van de Universiteit Leiden. En dat antwoord is simpel: 'Nee, dat kan niet'.
Dat is dus niet geregeld in het strafrecht?
'Nee. We kennen wel een straf via de leerplichtwet, maar dat gaat over het toezicht binnenshuis. Als ouders zien dat hun kind niet uit bed komt en geen boek openslaat maar niets doen, dan kunnen de ouders daarvoor gestraft worden. Ze sporen hun kinderen dan onvoldoende aan om wel naar school te gaan. Voor andere feiten is zoiets niet geregeld.'
Zou dat geregeld moeten worden?
'Ik denk het niet. Het is een heel glijdende schaal. Basis van het Nederlandse strafrecht is: je bent pas schuldig aan iets, als de rechter beslist dat dat bewezen is. Maar wat is dan de 'strafbare gedraging' van een ouder? En hoe definieer je zoiets? Civielrechtelijk is het wel geregeld, maar dat gaat puur over financiële gevolgen. Als een kind van 13 met een zwaard over straat loopt en wordt gepakt, is het kind verantwoordelijk voor het verboden wapenbezit. Maar als hij met dat zwaard auto's heeft vernield, moeten de ouders de schade aan de auto's betalen.'
Maar als in de leerplichtwet ouders worden aangesproken op hun toezicht, dan kan dat toch ook als hun kroost met een zwaard rondloopt?
'Bij de leerplichtwet vind ik het ook al een hellend vlak. Er zijn kinderen die keurig uit bed komen en de deur uitgaan maar vervolgens op straat gaan hangen. Kun je daar ouders voor straffen? Die denken dat hun kids gewoon op school zitten. Je kunt ouders simpelweg niet overal aansprakelijk voor stellen. Dat zou in mijn optiek onwenselijk zijn, en ook onrechtvaardig.'
En hoe zit het dan met hulp bij opvoeding?
'Als een kind wordt verwezen naar Halt of wordt veroordeeld tot een andere maatregel, kunnen ouders betrokken worden bij verplichte hulp aan, of behandeling van, hun kind. In heel bijzondere gevallen kan er ook nog sprake zijn van een ondertoezichtstelling en in uiterste gevallen een uithuisplaatsing van het kind. Maar nogmaals: het kind is verantwoordelijk voor zijn daden en draagt de gevolgen. Het strafbare feit wordt de ouders niet aangeregekend.'
