Verdachte kan niet 'voor eigen bestwil' worden opgesloten, rechtbank laat hem vrij

Foto ter illustratie
Foto ter illustratie © ANP
DEN HAAG - De rechtbank in Den Haag heeft een verdachte van mishandeling geen straf opgelegd, omdat een psychiatrisch onderzoek naar de man niet is gemaakt. De 33-jarige verdachte stond terecht voor mishandeling van zijn moeder, zus en tante in Zoetermeer. De Haagse rechtbank had gevraagd om een zogeheten 'dubbelrapportage' naar de geestelijke gesteldheid van de verdachte. Maar een van de instanties die daaraan had moeten meewerken, het NIFP, kon wegens personeelstekort geen psycholoog leveren.
De verdachte heeft vorig jaar op meerdere momenten familieleden mishandeld. Hij sloeg zijn moeder met haar hoofd tegen een muur. Zijn zus kreeg onder meer een klap in haar gezicht. De rechtbank acht de beschuldigingen wel bewezen, maar spreekt geen straf uit omdat er dus een psychiatrisch rapport ontbreekt. En dat terwijl het Openbaar Ministerie (OM) dat wel had toegezegd. Daarom kan niet worden vastgesteld in welke mate de man toerekeningsvatbaar is en dus wel of niet strafbaar. De rechtbank komt tot een 'rechterlijk pardon'. Het OM had 180 dagen cel geëist.
Er zijn wel onderzoeken naar de geestelijke gesteldheid van de verdachte. In het psychiatrisch centrum van de gevangenis in Scheveningen is vastgesteld dat de man onder meer schizofreen of anderszins psychotisch is. De reclassering adviseert behandeling voor de psychotische stoornis en GGZ-instelling Fivoor in Haarlem constateert dat een klinische behandeling noodzakelijk is om te voorkomen dat de man op straat gaat zwerven of terugkeert naar zijn moeder.

'Vastzetten voor eigen bestwil'

Omdat er geen plaats is in een GGZ-instelling had de advocaat van de verdachte gevraagd om de man voorlopig maar in de cel te houden, voor zijn eigen bestwil en die van de familie. Dat ziet de rechtbank niet zitten. 'Het gaat niet aan om een verdachte die mogelijk niet strafbaar is (om bestwil) een gevangenisstraf op te leggen', aldus de rechtbank.
De rechtbank vindt de hele gang van zaken 'onacceptabel'. De voorlopige hechtenis van de verdachte is daarom dinsdag met onmiddellijke ingang opgeheven. De rechtbank vindt dat de overheid 'zich tot het uiterste dient in te spannen om de verdachte passende psychiatrische zorg te verlenen'.

Tekort

Dat er een tekort is aan psychologen bij het NIFP werd begin deze maand duidelijk toen de directeur van het instituut zelf aan de bel trok in De Telegraaf. Het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie valt onder het ministerie van Justitie en Veiligheid. Het bemiddelt tussen het Openbaar Ministerie en de deskundigen die verdachten moeten onderzoeken.
Het NIFP heeft zo’n 450 deskundigen die ingeschakeld kunnen worden. Dit zijn mensen die hun werk voor het NIFP naast hun normale werk als psychiater of psycholoog doen, en daar speciaal voor zijn geregistreerd. Een deel van hen gaat binnenkort met pensioen. Gezien de werkdruk zijn er meer mensen nodig, aldus directeur Michel Groothuizen.