Kantoortuinen maken je ziek: wat is de ideale indeling van je werkplek?
DEN HAAG - Mensen die in kantoortuinen werken zijn gevoeliger dan anderen voor stress, ziekte, concentratieverlies en nog veel meer. Dat is de conclusie van onderzoeksprogramma De Monitor. Wat kun je doen om de ellende van een kantoortuin te ontkomen? Omroep West ging erover in gesprek met Wim Pullen, directeur van het Center for People and Buildings (CfPB) in Delft en vroegen hem wat de ideale kantoorindeling is.
Wat is een kantoortuin en wat maakt het zo slecht?
Een kantoortuin is een open ruimte waarin meer dan acht mensen tegelijk werken. Er zijn vaak geen of nauwelijks vaste plekken, en veel 'flexplekken'.
De gezondheidsrisico's van kantoortuinen zijn zowel fysiek als mentaal. Virussen verspreiden zich bijvoorbeeld sneller in open ruimtes, maar kantoortuinen hebben ook invloed op de mentale toestand van de werknemers. 'Er zijn constante prikkels in een kantoortuin', zegt Pullen. 'Collega's die bijvoorbeeld even een kopje koffie halen of luide telefoongesprekken voeren met klanten.' Al die afleidingen komen de individuele en collectieve productiviteit niet ten goede.
Maar waarom zijn kantoortuinen dan zo populair?
In de jaren 50 en 60 werd in Duitsland het concept Bürolandschaft ontwikkeld. Deze nieuwe methode voor het indelen van kantoorruimte bleek al snel razend populair vanwege de financiële voordelen die het met zich meebracht. Pullen legt uit:
'Dit is ongeveer de periode dat steeds meer mensen gingen flexwerken. Het is duur om een heel kantoor beschikbaar te stellen dat maar 40 procent van de tijd gebruikt wordt. Om geld te besparen besloten ondernemers om de werkplek te hervormen. Een flexibele werknemer kreeg een flexibele werkplek die makkelijk door een ander gebruikt kon worden. Vandaag de dag hoor je wel eens dat het goed zou zijn voor de communicatie, maar niets is minder waar. Het is een keuze die gemaakt wordt vanuit financiële motieven.'
Wat valt er voor werkgevers te verbeteren aan kantoortuinen?
Als het aan Pullen ligt: niks. 'Kantoortuinen zijn gewoon niet meer van deze tijd. Het is geen fatsoenlijke werkplek te noemen.' De problemen die kantoortuinen hebben zijn niet op te lossen zonder grote, structurele veranderingen. Volgens het CfPB voldoet een goede werkplek aan een aantal kenmerken.
'Individuele productiviteit wordt beter door een aantal factoren. Zo moeten er niet te veel mensen in één ruimte werken. Iemand moet zich kunnen concentreren op zijn werk zonder al te veel prikkels. Ook moet een werkplek functioneel en comfortabel zijn, en moet een werknemer zich kunnen "terugtrekken" in een ruimte met voldoende privacy. Kantoortuinen zijn ook niet divers genoeg. Er is geen of te weinig ruimte voor persoonlijke creatieve vrijheden.'
Wat kunnen werknemers doen?
Het beste dat werknemers kunnen doen is de bestaande problemen aankaarten bij de ondernemingsraad. Het is de functie van die raad om de belangen van de werknemers te behartigen. Of, als het mogelijk is, kies er dan voor om thuis te werken. 'De nieuwe generatie is in staat om op talloze manieren met elkaar te communiceren. Thuiswerken is daarom geen gek idee', zegt Pullen. 'Kies wel een dag die niet al te druk is. Een dag waarop je niet te veel in contact moet staan met collega's zodat je in alle rust thuis kunt werken.'
