Unieke oude beelden van platgegooid Bezuidenhout: 'Het is net Aleppo'

De foto van de Amerikaanse militair waar de zoektocht naar de unieke beelden mee begon.
De foto van de Amerikaanse militair waar de zoektocht naar de unieke beelden mee begon. © Haags Gemeentearchief
DEN HAAG - 'Het is een verwoesting die on-Nederlands is', zegt gemeentearchivaris Ellen van der Waerden. Ze kijkt naar de beelden die in juni 1945 door een Amerikaanse militair gefilmd zijn van de puinhopen in de Haagse wijk Bezuidenhout. 'Het is net Aleppo. Je kunt je eigenlijk niet voorstellen dat dat gebied zoiets is aangedaan.'
Bij het samenstellen van een tentoonstelling over Den Haag in de Tweede Wereldoorlog zocht het Haags Gemeentearchief naar materiaal. Bijvoorbeeld van het vergissingsbombardement op Bezuidenhout, op 3 maart 1945. Bij het bombardement van de Engelsen, dat eigenlijk bedoeld was voor de raketeenheden van de Duitsers in het Haagse Bos, vielen ruim vijfhonderd doden en duizenden gewonden. Ook raakten duizenden mensen dakloos.
Bij de zoektocht naar materiaal voor de WO II-tentoonstelling dook een foto op van de Amerikaanse filmer, gemaakt door François Buis. 'We vonden dit een hele bijzondere foto. Een beetje iconisch. Zo’n filmer staat op de puinhopen van het gebombardeerde Bezuidenhout', aldus Ellen van der Waerden. 'Toen kwam ook de vraag op: wat heeft die man nou gefilmd en kunnen we dat nog terugvinden? Dat was een vraag, die liet ons niet los.'

Kopie uit Amerika

Ellen van der Waerden schakelt Gerard Nijsen in, een bekende beeldreseacher. Hij weet de beelden op te snorren in de National Archives in de Amerikaanse hoofdstad Washington. Het Gemeentearchief krijgt een kopie van de beelden.
Bekijk de beelden hieronder:
De beelden bestaan uit losse filmfragmenten die vanuit diverse camerastandpunten zijn gefilmd. Het is duidelijk de bedoeling dat er van deze beelden later nog een film gemonteerd zou worden. Op de fragmenten is onder meer de toren van de Parkstraatkerk te zien en van de wijk Bezuidenhout in puin. Ook zijn er beelden van het Binnenhof, het Vredespaleis en Paleis Noordeinde, waar bloemen worden gelegd.
Volgens gemeentearchivaris Ellen van der Waerden zijn deze beelden belangrijk voor de geschiedenis van Den Haag. 'Dit is het meest indringende beeld van wat het bombardement van Bezuidenhout heeft gedaan voor die wijk en de stad. Dit is zo indrukwekkend en dit is de eerste keer dat we het zo indrukwekkend en in kleur gefilmd tot ons krijgen.'
Archivaris Ellen van der Waerden vertelt over de unieke filmbeelden:
Ook het besef dat er 75 jaar na dato nog zulke beelden boven water komen, geeft te denken. Ellen van der Waerden: 'Voor ons is dat een bewijs dat we echt moeten blijven kijken en speuren, bij particulieren, maar ook in archiefinstellingen in binnen- en buitenland, naar materiaal dat daar nog ligt. Want je kunt dus nog hele bijzondere ontdekkingen doen.'