Familie uit Monster centraal in Boekenweekgeschenk van Annejet van der Zijl

Annejet van der Zijl
Annejet van der Zijl © ANP
WESTLAND - Alleen het gevelpatroon van de huizen in de Herenstraat in Monster verraden nog iets van de weelderige buitenplaats die daar ooit heeft gelegen. Het landgoed Geerbron had een prachtige symmetrische tuin van 15 hectare, die eigendom was van de welgestelde familie Herkenrath. Een telg van deze Monsterse familie speelt een rol in het boekenweekgeschenk 'Leon & Juliette' van Annejet van der Zijl.
Dit liefdesverhaal over Leon Herkenrath die trouwde met een slavin, is slechts één van de vele verhalen die over de familie te vertellen zijn. De buitenplaats Geerbron is gesticht in 1700. In 1801 komt het in handen van arts Gerardus Herkenrath uit Poeldijk en zijn vrouw AIlda Milius. Het is het begin van een familiegeschiedenis die veel groter is dan alleen het verhaal van het boekenweekgeschenk.
In deze straat lag ooit het landgoed Geerbron I
In deze straat lag ooit het landgoed Geerbron I © Google Maps
Het was een boekje uit 1980, geschreven door de Werkgroep Oud-Monster, dat Annejet van der Zijl op het spoor bracht van dit verhaal. In dit boekje over Geerbron en zijn bewoners stond de geschiedenis van Leon en Juliette al summier beschreven. Voor het boekenweekgeschenk besloot de schrijfster er eens goed in te duiken.

Brieven aan Theresia Allebé

Leo van den Ende schreef een boek over de familiegeschiedenis. Zijn verhaal gaat over een andere tak. Leons zus Maria is getrouwd met Jacobus Allebé, een 'makelaar in graan' en verhuist naar Amsterdam. Maria overlijdt op jonge leeftijd en Jacobus blijft achter met twee kinderen. De jongste is de dan vier jaar oude Theresia. 'Waarschijnlijk wist vader niet wat hij daarmee aan moest', vertelt Leo. Daarom werd zij ondergebracht bij oma in Monster op de buitenplaats Geerbron.
Leo van den Ende I
Leo van den Ende I © Omroep West
Tijdens een bezoek aan het stadsarchief van Amsterdam treft Leo een briefwisseling aan tussen deze Jacobus en zijn dochter Theresia. Die brieven heeft hij gebundeld in een eigen boek: 'Brieven aan Theresia Allebé', dat hij in eigen beheer uitgaf. De brieven bieden een interessant inkijkje in het dagelijks leven op de verdwenen buitenplaats. 'Het gaat veel over koetjes en kalfjes', vertelt Leo. 'En doe vooral de groeten aan de lieve grootmoeder. Dat schijnt toch wel een heel lief mens te zijn geweest.'
Een van de brieven van vader Jacobus aan zijn dochter Theresia I Collectie: Stadsarchief Amsterdam
Een van de brieven van vader Jacobus aan zijn dochter Theresia I Collectie: Stadsarchief Amsterdam

Anderendaagse koorts

'Maar wat mij ook opvalt is dat men altijd heel erg bezorgd is als mensen ziek zijn. Je praat hier over de periode tussen 1835 en 1840. Als men ziek was, dan was er altijd die vrees of het wel goed zou komen.'
Het was nog een stevige klus om alle brieven te ontcijferen. Wanneer er wordt gemeld dat Theresia 'anderendaagse koorts' heeft, staat Leo even voor een raadsel. Het blijkt om malaria te gaan. Dat kwam toen nog voor in Nederland.
Portret van Theresia Allebé I Collectie: Rijksmuseum RP-T-1936-30
Portret van Theresia Allebé I Collectie: Rijksmuseum RP-T-1936-30

De band met Monster doorgesneden

De geschiedenis eindigt in 1871, als de familie het gebouw op de buitenplaats verkoopt. 'In dat jaar is de band met Monster doorgesneden', vertelt Leo van den Ende. Wat overbleef is het familiegraf in de duinen. Deze grafkelder bleef nog tot 1980 in het bezit bleef van nazaten van de familie.
Tegenwoordig is de kelder eigendom van de Gemeente Westland en staat op de monumentenlijst. De laatste rustplaats van een boeiende familie, waarover veel verhalen te vertellen zijn. Leo leidde Annejet van der Zijl rond in Monster, ter voorbereiding op het boek dat ze toen nog zou gaan schrijven. Ze bezochten samen de grafkelder van de familie Herkenrath in de duinen, waar zij witte rozen legde op het graf van Leon & Juliette.
In 2016 mocht Omroep West de grafkelder bezoeken.