Ramadan wordt heel anders: 'Het is een tijd om dankbaar te zijn voor wat je hebt'

Islamitisch Centrum Imam Malik in Leiden.
Islamitisch Centrum Imam Malik in Leiden. © ANP/Jerry Lampen
LEIDEN - Niet samen bidden, niet samen eten, geen groot Suikerfeest. De ramadan wordt dit jaar heel anders door de maatregelen van de overheid tegen het coronavirus. Alle bijeenkomsten zijn verboden tot 1 juni. De ramadan begint rond 23 april en duurt tot ongeveer 23 mei. 'Ieder weldenkend mens ziet de bui hangen. Er zal heel weinig sociaal verkeer zijn. Het is een tijd om dankbaar te zijn voor wat je hebt', zegt Abdelhamid Bouzzit, bestuurder van het Islamitisch Centrum Imam Malik in Leiden en van de moskeekoepel SIORH.
Samen zijn is tijdens de vastenmaand heel belangrijk, legt Bouzzit uit. 'Naast het je onthouden van eten en drinken overdag, zijn de gezamenlijke avondgebeden heel belangrijk. Een van de belangrijkste zaken qua beleving zal wegvallen.' Moskeeën moeten improviseren. Zo worden gebedsdiensten gelivestreamd, zodat mensen die vanuit huis kunnen volgen.
Ook de iftar, de maaltijd waarmee 's avonds het vasten wordt gebroken, kan niet doorgaan zoals het altijd ging. Normaal gesproken zitten bij zulke maaltijden vele tientallen mensen bij elkaar. Kinderen kunnen niet bij opa en oma eten. De Blauwe Moskee in Amsterdam denkt er nu over maaltijden van gelovigen onder elkaar te verdelen, zodat iedereen toch iets van een ander kan eten en mensen in gedachten toch samen zijn, ook al zitten ze op verschillende plekken.

Eenzame ouderen

Moskeeën vragen ook aandacht voor eenzame ouderen. Bouzzit: 'Dit zijn mensen van wie de hele dag georganiseerd is rond de gang naar de moskee. Ze ontbijten, fietsen naar de moskee, komen terug voor het middaggebed, doen thuis een dutje, gaan naar de markt en eindigen in de moskee. Voor een grote groep ouderen is de moskee hun sport, hun lichaamsbeweging, maar ook hun sociale contact. Dat valt voor langere tijd weg. Dat kan vergaande gevolgen hebben.' Moskeeën roepen gelovigen op om contact te leggen en te houden met de ouderen, om ze te vragen of ze hulp nodig hebben en om ze een hart onder de riem te steken.
Maar de beperkingen kunnen ook een les zijn, zegt hoofdimam Yassin Elforkani van de Blauwe Moskee. 'Koester wat we hebben. De vrijheid om te bewegen, de vrijheid om je religieuze overtuiging uit te voeren, de vrijheid om je ouders en je vrienden te ontmoeten en een terrasje te pakken, de vrijheid om te werken, om te lopen, om onderwijs te genieten, om je in te zetten voor de samenleving. Dat is nu allemaal even beperkt. Als je hier geen lering uit trekt, waaruit dan wel?'