Hulporganisaties: 'Let op kwetsbare kinderen. Bel aan, neem ze even mee naar buiten'

Beeld ter illustratie
Beeld ter illustratie © ANP
DEN HAAG - Veel mensen vinden zoveel mogelijk thuisblijven misschien vervelend of irritant, maar voor sommige kinderen is het ronduit onveilig. Bijvoorbeeld als er in hun gezin sprake is van mishandeling of verwaarlozing. Daar komt bij dat deze kwetsbare kinderen nu ook buiten de fysieke blik van scholen en hulporganisaties vallen. Jeugdzorg-organisaties moeten daarom creatief zijn, 'maar we zetten alles op alles om de kinderen in onze regio veilig te houden.'
Bij kwetsbare kinderen gaat het bijvoorbeeld om hen die thuis met geestelijk of lichamelijk geweld te maken hebben, of om jongens en meisjes die vanwege uiteenlopende redenen moeite hebben met school. Maar denk ook aan jongeren die op het criminele pad zijn geraakt. Stuk voor stuk kinderen die extra begeleiding nodig hebben, waarbij fysiek contact belangrijk is. En door de maatregelen tegen corona, zoals het zoveel mogelijk thuisblijven, kan dat niet meer.
'Het gevaar zit hem erin dat de kinderen nu letterlijk niet worden gezien.' Marije Mostert is maatwerkcoach bij MOA, een regionaal samenwerkingsverband om jongeren tussen de 16 en 27 jaar oud te begeleiden. Zo helpt ze jongens en meisjes die moeite hebben met school vanwege een verslaving, of omdat ze in aanraking zijn geweest met politie en justitie.

Een blauw oog wordt niet gezien

'Nu de scholen zijn gesloten, valt het bijvoorbeeld niet op wanneer een kind met een blauw oog rondloopt. Ook de somberheid van een jongere valt nu niet op.' Mostert doet haar werk op dit moment veelal via videogesprekken. 'Maar dat is niet ideaal. Er zit een scherm, een afstand tussen. Een leerling kan niet opnemen of zeggen: 'Mijn lens is vies dus je kunt me niet zo goed zien.''
Ook Jeugdformaat probeert haar begeleiding zo goed mogelijk voort te zetten. Deze organisatie heeft in onze regio ruim 10.500 cliënten. De hulp is heel divers: ze hebben de beschikking over logeerhuizen waar jongeren in de leeftijd van 12 en 18 jaar tijdelijk kunnen wonen, maar er wordt ook opvoedhulp gegeven aan ouders die er zelf niet uitkomen met hun kinderen. Dat moet nu allemaal op afstand worden geregeld.

Online trauma's behandelen

'Nadat de maatregelen bekend werden, zijn we meteen aan de slag gegaan en gaan zoeken naar creatieve oplossingen', legt directeur zorg Iraida Ishaak uit. 'Zo bieden we nu online behandelingen aan voor mensen die te maken hebben met trauma's. Daarmee kun je natuurlijk niet wachten tot je iemand weer face-to-face ziet.' Het verplicht binnenblijven zorgt ook in de logeerhuizen soms voor extra spanning. Ishaak: 'Het zijn pubers die normaal gesproken een bijbaan hebben of activiteiten buiten volgen. Maar het valt mij nog mee. We leggen ze goed uit wat corona is en waarom ze binnen moeten blijven.'
Volgens de politie blijkt uit de cijfers niet dat het aantal huiselijk geweldzaken tijdens de coronamaatregelen zijn toegenomen. Een woordvoerder: 'Maar dat wil eigenlijk nog niets zeggen. Het is te vroeg om daar nu al een conclusie uit te trekken.' Ook Jeugdformaat en Jeugdbescherming west uit Den Haag, dat 2.600 gezinnen begeleid, kunnen nog niet zeggen of zij een stijging zien. Ishaak: 'Wij hebben daarvoor nog geen concrete signalen, maar ik kan me het wel voorstellen als deze situatie langer gaat duren. Dan nemen binnen een gezin de spanningen waarschijnlijk alleen maar toe.'

Zorgen voor spanningen binnen 'opgesloten' gezin

Daar zit ook de zorg voor Mostert: 'Bij gezinnen waar sprake is van huiselijk geweld is het heel belangrijk dat vader of moeder de behandeling volgt, dat er fysiek een uitlaatklep is door bijvoorbeeld te sporten. Dat kan nu niet.' Astrid Rotering van Jeugdbescherming west: 'School en een dagbesteding zijn voor kinderen ook een moment dat ze even veilig en uit huis zijn.'
De organisaties benadrukken dat bij crisissituaties de hulpverlener toch op huisbezoek gaat. Uiteraard met voorzorgsmaatregelen. 'Dat is spannend. We onderzoeken zo goed mogelijk of er binnen het gezin wel of geen sprake is van corona', aldus Rotering. Volgens haar zijn er gezinnen besmet, maar hoeveel weet ze niet. De hulpverleners zijn, voor zover ze dat weten, niet besmet geraakt. En dat wil ze uiteraard graag zo houden.

'Het beschermen van kinderen is van ons allemaal'

'Daarom zouden ook wij graag beschermende kleding krijgen. Dat zou ontzettend helpen om ook onze werknemers te beschermen tegen het virus', legt Rotering uit. Ishaak van Jeugdformaat beaamt dit. Beide organisaties zijn hierover in het gesprek het Regionaal Overleg Acute Zorgketen (ROAZ), dat deze middelen verdeelt.
Iedereen hoopt natuurlijk dat de hulpverleners zo snel mogelijk weer op hun normale manier te werk kunnen gaan. Ishaak: 'Maar wij laten deze kwetsbare kinderen absoluut niet in de kou staan. We zijn hulpverleners!' Daar is Rotering het roerend mee eens. Tegen de samenleving zegt ze: 'Let op elkaar. Bel aan bij een gezin waarvan je weet dat ze het moeilijk heeft. Neem even een kind mee naar buiten om te spelen. Het beschermen van kinderen is van ons allemaal.'