Den Haag wil daklozen eerlijker verdelen: nu komt iedereen hier

Recent verklaarde een wethouder uit Zoetermeer nog dat daklozen uit die stad een tramkaartje naar Den Haag krijgen, omdat ze daar goed worden opgevangen. Reden voor raadslid Janice Roopram van grootste partij in de stad, Hart voor Den Haag/Groep de Mos, om op opheldering te vragen.

De partij wijst erop dat er in Den Haag al een groot tekort is aan opvangplekken, waardoor daklozen op straat moeten slapen. 'Hoe kan het dan zijn dat omringende gemeenten mensen gewoon naar onze stad doorsturen? Waar denken deze gemeenten waar deze zwakkeren uit onze samenleving terecht komen? In Hotel Des Indes? Nee, het is ook hier achteraan aansluiten in een wachtrij en wachten op een warm plekje, een bed, een douche en een maaltijd.'

Volgens Van Alphen is de situatie wel volgens de nu geldende regels. 'Den Haag is centrumgemeente voor maatschappelijke opvang en beschermd wonen. De meeste opvangvoorzieningen, waaronder de nachtopvangvoorzieningen, bevinden zich in Den Haag. Wat inhoudt dat daklozen uit de regiogemeenten hier worden opgevangen.’

De afspraak met de regiogemeenten is dat zij mensen doorverwijzen naar het daklozenloket in Den Haag. Daar kunnen zij zich laten registreren, een zorgpas aanvragen en aanmelden voor een plaats in de nachtopvang.

Die slaapplaats is er niet altijd, moet de wethouder erkennen. Er zijn wel extra plekken bijgekomen, maar het aantal daklozen neemt toe. Ook vertrekken er weinig mensen uit die opvang, omdat er een gebrek is aan passende betaalbare woningen. 'Hierdoor raakt de maatschappelijke opvang verder verstopt en hebben we helaas te maken met een wachtlijst', aldus Van Alphen.

Daarom is hij op zoek naar oplossingen. 'Er vindt regelmatig overleg plaats tussen de portefeuillehouders zorg van de regio. Daarbij komt ook het gebrek aan opvangplekken aan de orde', aldus de wethouder. Daarnaast wil hij afspraken maken met Rijk, provincie en de gemeenten in de regio over de verdeling.

Eerder dit jaar werd bekend dat Den Haag een proef houdt die er voor moet zorgen dat de druk op de opvang hier afneemt. De stad ondersteunt mensen met beperkte financiële middelen - waaronder dak- en thuislozen - wanneer ze willen verhuizen naar een andere gemeente. Daarbij kan het gaan om mensen die niet willen wachten op een sociale huurwoning in Den Haag of mensen die een nieuwe start willen maken in een andere gemeente.

Dit leidde tot kritiek in sommige andere gemeenten. Zo twitterde bijvoorbeeld de Heerlense SP-fractievoorzitter Ron Meyer: 'Los uw sociale problemen op in plaats van ze over de schutting te gooien naar armere gemeenten.'

Volgens de gemeente Den Haag is er echter geen sprake van het dumpen van mensen. Deze visie wordt gedeeld door staatssecretaris Paul Blokhuis (ChristenUnie, welzijn), die een reeks Kamervragen over de kwestie moest beantwoorden. Hij wijst erop dat de proef is bedoeld voor mensen die zélf hebben aangeven ergens anders te willen wonen dan in Den Haag en benadrukt dat het mensen vrij staat zich daar te vestigen waar ze willen.

Volgens Blokhuis kunnen mensen in een zoektocht naar een nieuwe sociale huurwoning in een andere gemeente tegen diverse problemen aanlopen. Ook vrezen ze soms hun uitkering kwijt te raken in de periode dat ze verhuizen. 'In deze gevallen helpt Den Haag en biedt aan de uitkering door te betalen tot de inschrijving in de nieuwe gemeente geregeld is.'

Vandaar dat de staatssecretaris deze manier van werken ‘ondersteunt’. 'Ik vind het passend bij de zoektocht naar het bieden van maatwerk in het sociaal domein.'

De vier grote steden stuurden eind vorig jaar een brandbrief aan Blokhuis waarin ze hem opriepen landelijke afspraken te maken over de opvang van daklozen. Per gemeente zou er een bepaald quotum gehanteerd moeten worden, zodat de last eerlijk wordt verdeeld. Ook vragen ze om extra financiële steun. De staatssecretaris belooft zelf voor de zomer met een eigen plan te komen.