Verhalen van veteranen vereeuwigd: 'Wij zijn geen clubje vechtjassen'

Joep Derksen (rechts), schrijver van het boek, poseert met veteraan Frank Oldekamp
Joep Derksen (rechts), schrijver van het boek, poseert met veteraan Frank Oldekamp © PR
KAAG EN BRAASSEM - De één moest letterlijk laveren tussen bermbommen en werd ook enkele keren beschoten, de ander ontfermde zich over slachtoffers met klaplongen en afgerukte ledematen. Het overkwam Koen Castelein (30) en Simone van Klink (39) toen ze op missie naar Afghanistan moesten. Hun verhalen en die van 27 andere veteranen uit Kaag en Braassem zijn in boekvorm vereeuwigd.
Het is na Lisse, Teylingen en Nieuwkoop de derde regionale gemeente met een eigen veteranenboek. Drie vrouwen en 26 mannen zijn daarvoor door schrijver Joep Derksen geïnterviewd. Het eerste exemplaar van 'Veteranenboek Kaag en Braassem, tachtig jaren van oorlog en vredeshandhaving' werd woensdagavond in het gemeentehuis uitgereikt aan Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht Frank van Sprang.
Boek over veteranen in Kaag en Braassem
'Wat je vaak merkt, is dat wij hier in Nederland een beetje het gevoel hebben dat vrede vanzelf komt en veiligheid vanzelfsprekend is', vertelt Van Sprang, die onder meer de belangen van veteranen behartigt. 'Terwijl deze veteranen een verhaal kunnen vertellen, omdat zij in gebieden zijn geweest waar dat niet zo vanzelfsprekend is. En dan is het goed om die ervaringen te delen.'

Standrechtelijke executies

Dat die verhalen soms heel heftig kunnen zijn, blijkt wel uit een schokkende onthulling die de 95-jarige Theo van der Meer in het boek doet. De veteraan uit Roelofarendsveen (bijgenaamd 'Fietsie') moest naar eigen zeggen standrechtelijke executies verrichten in het voormalige Nederlands-Indië. 'Hij zegt ook: schrijf het maar op, het maakt me niet meer uit', aldus auteur Joep Derksen. Van der Meer zegt zelf in het boek:
Theo van der Meer in zijn periode als militair | Privéfoto | Privéfoto
Theo van der Meer in zijn periode als militair | Privéfoto | Privéfoto
'Daar zat ik dan met de vinger aan de trekker. De sergeant kwam en hij beval me om een gevangene mee te nemen. Hij deed hetzelfde. We stopten iets verderop, dwongen de gevangenen om te knielen en de sergeant beval me om er eentje dood te schieten. Ik weigerde. Waarna de sergeant zei: dit is oorlogstijd, wij kunnen jou de kogel geven. Toen heb ik het toch maar gedaan.'

Heelhuids teruggekeerd

Zo slecht als Van der Meer terugkijkt op zijn ervaringen, waar hij af en toe nog altijd nachtmerries van heeft, zo positief is Koen Castelein over zijn uitzendingen in 2009 en 2013. In zijn geval geldt dat niet alleen hij, maar ook zijn directe collega's heelhuids zijn teruggekeerd uit respectievelijk de Afghaanse provincies Uruzgan en Kunduz. 'Ik denk dat het belangrijk is om je te realiseren dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. En dat we deze verhalen blijven herinneren', vindt de in Roelofarendsveen opgegroeide Castelein.
Koen Castelein tijdens een missie in Afghanistan | Privéfoto
Koen Castelein tijdens een missie in Afghanistan | Privéfoto
Evenals hij bewaart Simone van Klink uit Oude Wetering goede herinneringen aan haar 4,5 maand als militair arts in Deh Rawod, een stad in de Afghaanse provincie Uruzgan. Dat is inmiddels tien jaar geleden, als huisarts begeeft ze zich momenteel opnieuw aan het front van de zorg vanwege het coronavirus. 'Ik hoop dat mensen een betere indruk krijgen van wat wij daar nu doen', zegt ze namens collega-veteranen. 'En dat we niet als een clubje vechtjassen worden gezien. Want: kijk naar mij, dat ben ik totaal niet.'