Richard werd voor 37.000 euro opgelicht door 'bankmedewerker'

8 juli 2020, 19:00 • 4 minuten leestijd

Richard en Moniek werden slachtoffer van spoofing I

Richard en Moniek raakten al hun spaargeld kwijt aan cybercriminelen

DEN HAAG - Richard van der Kraats (56) schaamt zich kapot. Eind mei wordt hij gebeld door de ING Bank met het verhaal dat zijn bankrekening niet meer veilig is. Hij maakt al zijn spaargeld over naar een 'beveiligde' bankrekening. Het telefoontje blijkt nep. 'Je denkt dit gebeurt mij niet, maar ik trapte er toch in', zegt de Hagenaar. Hij wil anderen waarschuwen voor deze nieuwe truc van cybercriminelen.

Van der Kraats vindt het lastig om te praten over wat er gebeurde op 28 mei. 'Ik schaam me en ben ontzettend kwaad dat mensen dit doen.' Van der Kraats wordt 's middags op zijn mobiel gebeld door een vrouw die zegt dat ze voor de ING Bank werkt. 'Ik moest naar mijn werk en had een beetje haast. Ik was minder alert.'

De vrouw waarschuwt Van der Kraats dat zijn spaargeld niet veilig is. 'Het was een keurige dame, ze sprak accentloos Nederlands en legde me uit dat Oekraïense criminelen probeerden bij mijn geld te komen. Ze wist alles van me: rekeningnummers, bedragen, de naam van mijn partner. Het kwam heel vertrouwd over.'

Tijdens het telefoongesprek checkt hij op zijn tablet het 020-nummer waarmee de vrouw belt. 'Dat was het nummer van de ING. En omdat ze al mijn gegevens wist, ben ik erin gestonken.' Van der Kraats verhoogt zijn limiet en maakt 37.000 euro over naar een zogenaamde beveiligde rekening. 'Ik kreeg een kluiscode om die rekening te deblokkeren en ze maakte een afspraak bij de bank voor de volgende dag.'

Een dag later belt hij op advies van zijn dochter naar de ING Bank. 'Die wisten nergens van.' Van der Kraats doet aangifte bij de politie. Ze leggen hem uit dat hij slachtoffer is geworden van spoofing; criminelen die bellen met een vals telefoonnummer. 'Ik had er nog nooit van gehoord', zegt hij aangeslagen.

Volgens de Fraudehelpdesk is spoofing een relatief nieuw fenomeen: 'Sinds december kregen we 130 meldingen, 45 mensen maakten ook echt geld over. In totaal zo'n 1,4 miljoen euro, vaak alles wat ze op hun rekening hebben staan', zegt een woordvoerder. De helpdesk adviseert: 'Verbreek de verbinding en bel je bank terug. Een bank belt nooit met de vraag om geld over te maken.'

Richard van der Kraats en zijn partner Moniek zijn al hun geld kwijt. 'Het was bedoeld als pensioen en we hadden gespaard voor groot onderhoud van ons huis', zegt hij emotioneel. 'We zijn blij dat we de rekeningen kunnen betalen en boodschappen kunnen doen.' Zijn kinderen zijn een inzamelingsactie begonnen om geld op te halen.

Van der Kraats heeft aangifte gedaan bij de politie. Hij heeft geen goed woord over voor de bank: 'Het is een fout van hun beveiliging. Als je zulke grote bedragen overmaakt, moeten ze dat controleren.' Hij denkt niet dat hij nog iets terugziet van het geld. 'We krijgen geen medewerking van de bank, niks.'

ING laat weten dat de bank niet aansprakelijk is voor de ontstane schade: 'De klant heeft zelf opdracht gegeven de betaalopdracht uit te voeren en daarmee is de betaalopdracht dus niet ongebruikelijk. ING maakt alleen de transactie mogelijk.'

Van der Kraats en zijn partner hebben zich aangesloten bij een groep van zo'n twintig slachtoffers van spoofing die toch gaat proberen geld terug te krijgen. 'Banken hebben een zorgplicht', zegt Klaas Willems, voorzitter van het Platform Spoofing. 'Ons doel is ons geld terug en we willen dat banken hun systemen op orde maken, en een controlemogelijkheid inbouwen.'

De claim maakt weinig kans, denkt het Kifid (Klachteninstituut Financiële Dienstverlening). 'Dit valt niet onder de zorgplicht van de bank. Je moet echt zelf waakzaam zijn. Sommige banken zijn coulant, maar de rechter kan terugbetaling niet afdwingen.'

Wel heeft het Kifid banken gevraagd na te denken over maatregelen om consumenten te beschermen tegen deze vorm van oplichting. 'Zoals een bedenktermijn voor klanten, zodat zij de online betaling nog kunnen terugdraaien.'