Coronavirus: Leidse epidemioloog vindt gedrag mensen onbegrijpelijk en superirritant

Er moet zo snel mogelijk een strenge lockdown komen om het coronavirus effectief te kunnen indammen. Daarvoor pleit het RedTeam, een groep van twaalf deskundigen uit diverse disciplines die het kabinet (ongevraagd) adviseren over de corona-aanpak. Tegen RTL Nieuws zegt RedTeam-lid Wim Schellekens dat een korte krachtige lockdown nodig is, om daarna het leven weer enigszins normaal te kunnen oppakken.

Schellekens pleit ervoor om alleen supermarkten en apotheken open te houden en de scholen voor twee weken te sluiten. De deskundigen pleiten al langer voor de onmiddellijke sluiting van het onderwijs. De lockdown heeft alleen nut als het testbeleid en het bron- en contactonderzoek op orde wordt gebracht, stelt het team. Schellekens erkent dat de maatregelen pijn doen, maar het zou beter zijn dan langer wachten met strengere maatregelen.

Vakbond FNV roept het kabinet op meer inkomenssteun te bieden aan mensen die hun werk zijn kwijtgeraakt of kwijt gaan raken. Ook moet de afbouw van bestaande steunmaatregelen worden uitgesteld. 'De crisis gaat langer duren dan we hoopten en de kans dat mensen snel aan ander werk geholpen worden, zal hierdoor afnemen', zegt FNV-bestuurslid Zakaria Boufangacha.

Daarom wil de FNV dat er een Tijdelijke Regeling Ondersteuning Inkomen van 1500 euro per maand komt. Ook moet de vermogens- en partnertoets tijdelijk worden losgelaten, zodat meer huishoudens in aanmerking komen voor bijstand. Zo kunnen werkloos geraakte jongeren en zzp'ers op dit moment geen aanspraak maken op financiële ondersteuning omdat ze wat spaargeld achter de hand hebben, stelt Boufangacha.

Epidemioloog Frits Rosendaal van het Leids Universitair Medisch Centrum LUMC vindt het 'onbegrijpelijk en superirritant' dat mensen ondanks de stijgende coronacijfers onvoldoende afstand van elkaar houden om besmetting te voorkomen. 'In maart en april waren de mensen bang en de straten leeg. Toen waren er hier in de omgeving ook nauwelijks gevallen. Maar nu doen mensen toch nog vaak of er niks aan de hand is.'

Vooral in de grote steden is het een probleem, waar de mensen dichter op elkaar zitten en veel jongeren zijn, door wie het virus nu vooral wordt verspreid. 'In het voorjaar was de epidemie vooral op het platteland, dat is niet zo gebruikelijk, maar dat kwam onder meer door het carnaval.'

Het ministerie van Volksgezondheid (VWS) heeft de eerste zorgbonussen betaald aan zorginstellingen, maakt het ministerie donderdagmiddag bekend.

De zorgbonus van 1000 euro netto per medewerker is in een week tijd aan ruim honderd zorginstellingen overgemaakt. De bonus werd in juni door het kabinet beloofd als waardering aan alle medewerkers in de zorg die een bijzondere prestatie leverden tijdens de eerste coronagolf.

Het aantal nieuwe coronagevallen is opnieuw fors gestegen. Tussen woensdagochtend en donderdagochtend zijn 9283 positieve tests geregistreerd, en dat is opnieuw een dagrecord. Voor het eerst komt het cijfer boven de 9000 in 24 uur tijd uit. Woensdag meldde het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) 8757 besmettingen. Het waren er aanvankelijk 8764, maar dat aantal is bijgesteld.

In de afgelopen zeven dagen zijn meer dan 58.000 nieuwe besmettingen gemeld. Sinds het begin van de uitbraak zijn meer dan 262.000 mensen in Nederland positief getest. Het aantal sterfgevallen steeg met 46. Dat wil niet zeggen dat al deze mensen de afgelopen 24 uur zijn overleden. Zulke informatie wordt soms met wat vertraging doorgegeven. Tussen dinsdagochtend en woensdagochtend waren 59 sterfgevallen gemeld.

Het aantal coronapatiënten in Nederlandse ziekenhuizen is met 60 toegenomen tot 2003. Van deze patiënten liggen er 463 op de intensivecareafdelingen, dertien meer dan woensdag. Het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) maakte de laatste cijfers donderdagmiddag bekend.

In het afgelopen etmaal zijn 33 mensen met Covid-19 overgeplaatst. Dat gebeurt om de druk op de ziekenhuizen zoveel mogelijk te spreiden. Vooral in de Randstad behandelen de ziekenhuizen momenteel veel coronapatiënten. In het hele land zien ziekenhuizen zich door de toestroom opnieuw genoodzaakt niet-acute behandelingen uit te stellen. Zo liet het Haaglanden Medisch Centrum (HMC) vorige week weten dat 80 tot 90 procent van de zorg waarbij geen spoed is vereist, voorlopig wordt stilgelegd.

'We hebben het einde nog absoluut niet bereikt', waarschuwt voorzitter Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ). Hij kan zich wel vinden in de metafoor van een tsunami, zoals de voorzitter van de Federatie van Medisch Specialisten (FMS) de stand van zaken onlangs typeerde. Bij een gewone golf vlakt het water weer af, bij een tsunami 'gaat de waterdruk die erachter komt maar door en door', zegt Kuipers.

De burgemeesters van Leiden en Rijswijk hebben de inwoners van hun gemeenten een brief geschreven om ze een hart onder de riem te steken.

'We moeten alert blijven op mede-Leidenaren die echt lijden onder eenzaamheid of het zonder hulp niet redden', zo schrijft burgemeester Henri Lenferink. 'Ik ben ervan overtuigd dat net als in het voorjaar vele stadgenoten bereid zijn zich voor anderen in te zetten en daar ben ik heel erg trots op.'

Burgemeester Bas Verkerk van Rijswijk schrijft dat de maatregelen gevolgen hebben voor iedereen. 'Dat is niet gemakkelijk, zeker niet met de feestdagen in het vooruitzicht en nu het buiten steeds kouder en donkerder wordt. Door aandacht te blijven geven aan elkaars verdriet, teleurstelling en onzekerheid, blijven we elkaar vasthouden ook op 1,5 meter afstand. Samen komen we deze moeilijke periode te boven!'

De kerstpakketten worden dit jaar groter en anders. Dat vertelt Petra Batist van Kerstversgeschenk. Het bedrijf in Poeldijk is al druk bezig met het inpakken van de geschenken. Volgens haar worden de geschenken dit jaar groter dan afgelopen jaren. 'Normaal hebben bedrijven in de zomer een barbecue of door het jaar diverse borrels. Die kunnen nu vaak niet doorgaan. We zien dat als bedrijven het kunnen betalen het budget nu in het geschenk gaat.'

Ook kunnen mensen dit jaar een ander kerstpakket verwachten. 'Er zal dit jaar geen rolkoffer in zitten, maar de nadruk ligt op spelletjes en puzzels. En lekker eten is booming. Stukje kaas, goede fles wijn. Dat is onze specialiteit en daar richten wij ons nu op.'

Het kabinet moet met een nieuw steunplan voor ondernemers en werknemers komen, met daarin onder meer crisisbanen en sectorspecifieke steun. Daar vraagt oppositiepartij PvdA om, nu Nederland in een nieuwe 'gedeeltelijke lockdown' zit.

Het kabinet beraadt zich momenteel over de optie om het bestaande steunpakket uit te breiden. Dit pakket werd aangekondigd in een andere fase van de crisis. Om de tweede golf in te dammen, heeft het kabinet verregaande maatregelen moeten treffen, die ook de economie hard raken. Vooral de horeca en de evenementensector hebben het zwaar.

De PvdA wil voor die sectoren specifieke steun. Het gaat om maatregelen die ongeveer 1 miljard euro zullen kosten. Daarnaast moet de loonsubsidie NOW niet worden afgebouwd: de loonkostenvergoeding moet op 90 procent blijven na 1 januari, vindt de PvdA.

Kinderen zijn bij het maken van schoolwerk thuis minder gemotiveerd dan de meeste ouders denken. Acht van de tien ouders denken dat hun kind thuis met plezier aan de slag gaat, terwijl de helft van de basisscholieren in een onderzoek zegt daar weinig zin in te hebben en driekwart van de leerlingen liever op school dan thuis onderwijs wil volgen.

Tijdens de lockdown zag meer dan de helft van de ouders de motivatie van hun kind steeds verder dalen. Bijna twee derde van de kinderen gaf dat ook aan zo blijkt uit de OnderwijsMonitor, een onderzoek onder zevenhonderd leerlingen tussen 8 en 12 jaar en duizend ouders.

Ouders denken anders dan hun kinderen goed te weten wat hen motiveert, maar ze denken daar niet altijd hetzelfde over. Zo gelooft een meerderheid dat leren uit schoolboeken hun kind stimuleert, terwijl de helft van de kinderen het daar niet mee eens is. Negen van de tien kinderen leert het liefste via spelletjes.

Vanaf het begin van de coronacrisis in maart tot en met september zijn er ongeveer 4700 nieuwe horecazaken geopend in Nederland, meldt nieuwszender BNR na een navraag bij de Kamer van Koophandel.

Vorig jaar werden in dezelfde periode meer nieuwe zaken geopend, maar vooral in de zomer was er nauwelijks een verschil. In die periode waren de coronamaatregelen versoepeld en waren restaurants en cafés gewoon open.

Robèr Willemsen van Koninklijke Horeca Nederland (KHN) zegt tegen BNR dat veel van de ondernemers al ver voor de uitbraak van het coronavirus waren begonnen met de voorbereidingen. 'Je besluit niet nu om volgende maand een horecazaak te beginnen, dat kost tijd. Veel plannen zijn al afgelopen jaar gemaakt.' Daarnaast kan het meespelen dat de huur van veel mooie locaties is gezakt door de crisis, aldus Willemsen.

De tijdelijke Tweede Kamer in Den Haag - die voor 161 miljoen euro is verbouwd - is niet coronaproof. De gangen zijn te smal en de ruimte rond de liften is te klein om 1,5 meter afstand te kunnen houden. Dat staat in vertrouwelijke rapporten in handen van het AD.

Drie externe bureaus hebben onderzocht of de nieuwe locatie van het parlement voldoet aan de coronaregels. De kritiek is vernietigend: het gebouw is 'niet coronaproof', er wordt gewaarschuwd voor 'opstoppingen' en er zijn ‘vergaande maatregelen’ nodig om het gebouw te kunnen openen. Daarmee zijn de tekortkomingen veel ernstiger dan tot nu toe werd aangenomen.

Als het aan het kabinet ligt, verkast de Tweede Kamer volgend jaar zomer naar een tijdelijk parlement aan de Bezuidenhoutseweg in Den Haag. De verhuizing is nodig vanwege de grootscheepse renovatie van het Binnenhof. Gedurende 5,5 jaar moeten Kamerleden hun werk doen in de voormalige kantoorkolos, die recentelijk voor 161 miljoen euro is verbouwd.

De zorgbonus leidt tot kopzorgen bij werkgevers over verdeeldheid op de werkvloer, schrijft De Telegraaf. Hoewel het ministerie van Volksgezondheid in overleg met de sector voorwaarden heeft gesteld aan wie wel en niet voor het extraatje in aanmerking komt, schrikken werkgevers er bij de aanvraag voor terug de selectie toe te passen. In plaats daarvan vragen ze de bonus aan voor al het personeel.

Niet de bedoeling en 'niet verstandig', vindt het ministerie van Volksgezondheid. 'We roepen zorginstellingen op alleen medewerkers te selecteren die binnen de criteria vallen.' Het ministerie wijst erop dat de aanvragen worden gecontroleerd.

Behalve werkgevers zijn ook vakbonden terughoudend. Ze vinden het eenmalige bedrag een 'doekje voor het bloeden', die onderhandelingen over een hoger salaris in de weg zou staan. Werkgevers hebben nog tot eind oktober om de bonus aan te vragen.

De negen bedrijven die in Nederland het openbaar vervoer verzorgen, voorzien voor volgend jaar een sterke verschraling van hun dienstverlening. De daling van de reizigersopbrengsten door de coronacrisis veroorzaakt financiële problemen en de noodzaak om kosten te besparen.

De bedrijven zijn nu in onderhandeling met gemeenten en provincies over hoeveel ze mogen snijden in hun dienstregelingen. Dat blijkt uit een rondgang van NRC langs de bedrijven voor stads- en streekvervoer. Er wordt nog overlegd: de precieze aanpassingen zijn nog niet afgesproken. Duidelijk is wel dat men probeert om geen trajecten volledig te schrappen.

Naast in onder andere Hollands Midden en Haaglanden is in nog acht regio's het aantal coronabesmettingen zo hoog opgelopen dat de situatie er nu 'zeer ernstig' is. Ze hebben het vierde en hoogste risiconiveau gekregen op de coronakaart. Die status geldt vanaf woensdag in de veiligheidsregio's Kennemerland, Gooi en Vechtstreek, Midden- en West-Brabant, Brabant-Noord, Gelderland-Midden, Gelderland-Zuid, Twente en Limburg-Noord.

Deze acht regio's hebben nu hetzelfde risiconiveau als Amsterdam-Amstelland, Rotterdam-Rijnmond, Haaglanden, Utrecht, Hollands-Midden, Zaanstreek-Waterland, Zuid-Holland Zuid, en Brabant-Zuidoost.

Ook in Noord-Holland Noord en IJsselland is het risiconiveau woensdag verhoogd. De situatie veranderde daar van 'zorgelijk' in 'ernstig'. Die status gold al in Groningen, Friesland, Drenthe, Flevoland en Noord- en Oost-Gelderland. In Zeeland en Zuid-Limburg blijft de situatie 'zorgelijk', het op een na laagste risiconiveau. Geen enkele regio heeft het laagste niveau, 'waakzaam'.

Hoeveel besmettingen waren er in jouw gemeente? Op ons coronadashboard zie je onder andere het huidige risiconiveau van jouw regio en de dagelijkse ziekenhuisopnames.