'Kans om iemand met corona tegen te komen twintig keer zo groot als tijdens eerste golf'

Rustige winkelstraat in Den Haag
Rustige winkelstraat in Den Haag © ANP
LEIDEN - De kans om op straat iemand met corona tegen te komen is tien tot twintig keer zo groot als tijdens de eerste golf. Dat vertelt Frits Rosendaal, epidemioloog van het LUMC in Leiden. 'In maart lagen onze ziekenhuizen vol met mensen van onder de rivieren, nu komen ze allemaal uit de regio.'
Door de verspreiding van het virus is de kans dat je iemand op straat tegenkomt met het coronavirus veel groter, legt Rosendaal uit. 'In maart en april was het vooral een ziekte van onder de rivieren. De ziekenhuizen liepen vol omdat we elkaar hielpen en er veel mensen uit andere regio's in de ziekenhuizen lagen. Maar het aantal mensen met corona was in Leiden bijvoorbeeld heel laag. In Den Haag waren het er wel meer, maar nog altijd minder dan nu.'
In de afgelopen maanden heeft het coronavirus zich over het hele land verspreid. 'Nu zijn wij net zo'n donkerrood gebied als Brabant tijdens de eerste golf. Dat blijkt ook uit metingen in het bloed door Sanquin. Zij kunnen de antistoffen zien en op basis daarvan een schatting maken van de verspreiding van het virus. Precieze aantallen zijn niet te geven, maar de kans om een willekeurig persoon met corona tegen te komen is nu tien tot twintig keer zo groot als in april. En dan denk ik eerder twintig.'

'Superirritant dat mensen geen afstand houden'

Rosendaal roept daarom iedereen op om afstand te blijven houden. 'Je ziet de getallen stijgen, maar je hebt het gevoel dat het niet meer indaalt bij de mensen. In ziekenhuizen is het nu echt code rood, en we willen niet dat er een totale lockdown komt. Dan is het superirritant dat mensen geen afstand houden. Ik denk dat iedereen het op straat ziet. Mensen zitten of staan dicht op elkaar en het is drukker op straat. De noodzaak is gewoon niet aangekomen.'
De epidemioloog heeft geen verklaring hoe het kan dat de boodschap niet aan lijkt te komen. 'Ik ben geen psycholoog of socioloog, maar het lijkt er wel op dat het went. In maart zagen we de beelden uit Italië waar in Bergamo de doodskisten opgestapeld stonden en kregen we iedere avond beelden van de ic omdat we bang waren dat die zou overstromen. Dat is nu nog niet aan de hand. Het groeit nu, terwijl het in maart echt een knal was.'

Harde lockdown

Rosendaal is niet bang dat we de grip op het virus kwijt zijn geraakt. 'Onbeheersbaar wordt het nooit. We kunnen altijd nog in lockdown gaan. Als we mensen isoleren en afstand gaan houden zal het virus altijd weer dalen.' Of er een totale lockdown moet komen, zoals andere deskundigen bepleiten weet Rosendaal niet. 'Dat is een beslissing die voor de politiek is. Je kunt voor een paar harde lockdowns zijn, omdat die dan minder schade zouden veroorzaken dan steeds een beetje, maar dat weet ik niet.'
Het is volgens Rosendaal vooral belangrijk dat er niet te heftig gereageerd wordt op de cijfers. 'De situatie van nu is niet anders dan vorige week. We weten dat het ongeveer twee weken duurt voor we de effecten van een maatregel zien. Dus we wisten vorige week ook al dat het aantal besmettingen deze week verder zou stijgen, en volgende week waarschijnlijk ook. Als je in de storm vaart moet je soms ook het roer vast durven houden. Over een week weten we pas wat de invloed van deze lichte lockdown is.'