Gedenksteen oorlogslachtoffers Joodse voetbalclub na jaren weer boven water

René den Hartogh naast de gedenksteen | Foto Rob Pronk/De Haagse Voetbalhistorie
René den Hartogh naast de gedenksteen | Foto Rob Pronk/De Haagse Voetbalhistorie
DEN HAAG - Bijna negen jaar werd de gedenksteen voor de tijdens de Tweede Wereldoorlog overleden voetballers van de Joodse voetbalvereniging de Ooievaars verloren gewaand. Tot het monument afgelopen weekend werd overhandigd aan Rob Pronk die in zijn garage een Haags voetbalmuseum aan het inrichten is. Oud-scheidsrechter René den Hartogh had het al die jaren in zijn werkkamer staan. 'Ik heb hem een paar jaar geleden meegenomen om te voorkomen dat het vernietigd zou worden.'
De laatste plek waar de gedenksteen was gesignaleerd, was het clubhuis van de Haagse Scheidsrechters Vereniging (HSV) op Kijkduin. In 2011 verliet de club het gebouw. 'De mensen wisten niet wat ze ermee moesten', zegt Den Hartogh. 'Ik heb een Joodse achtergrond en aan mij werd gevraagd of ik er interesse in had. Die steen zei niemand wat. Dus toen heb ik me erover ontfermd en hem meegenomen.'
De steen symboliseert veel historische waarde. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het aantal leden van de Ooievaars gedecimeerd. De club had aan het begin van de oorlog nog 150 leden. Op de eerste vergadering na de oorlog kwamen er vier mensen opdagen. De rest leefde niet meer. Toch maakte de club na de oorlog een doorstart om in 1986 definitief te verdwijnen. De steen was een van de weinige overblijfselen die nog herinnerde aan de club. Elk jaar werden in het clubhuis van HSV op 4 mei nog bloemen bij de steen gelegd.

Advertenties in de krant

Bram Poons werd vlak na de Tweede Wereldoorlog lid van de club en was samen met oud-voorzitter van HSV, Wim van den Berg, op zoek naar het monument. 'Het zat ze niet lekker dat de steen was verdwenen', zegt de Haagse voetbalhistoricus Rob Pronk. 'Het was echt een speurtocht naar waar de steen was gebleven. Ze hebben advertenties gezet in de krant, maar daar is nooit reactie op gekomen.'
De gedenksteen van De Ooievaars
De gedenksteen van De Ooievaars © Rob Pronk/De Haagse Voetbalhistorie
Toch was het de krant die Den Hartogh waarschuwde. 'Ik las in het AD dat het gemeentearchief op zoek was naar die steen. Toen dacht ik: stop maar met zoeken, die heb ik. Toen heb ik met Corien Glaudemans van het archief gesproken en ook met Bram Poons. Die wist wel een plek waar ik de steen kwijt kon.'

Intact

Die plek is op Scheveningen bij Rob Pronk. Al jaren bestiert hij een website over de Haagse voetbalhistorie. Daarnaast is hij in zijn garage bezig om een klein museum in te richten. 'Ik ben benaderd door Rene en afgelopen weekend kwam hij met de steen, gewikkeld in een dekentje. Hij was nog helemaal intact. Wat er vroeger met de leden van de Ooievaars is gebeurd, is zeer triest. Gelukkig is dit nog bewaard gebleven. Ik heb altijd gedacht dat iemand het oude troep vond en de steen maar heeft weggegooid.'
Op zijn beurt is Den Hartogh blij dat hij de steen kwijt kon bij de voetbalhistoricus. 'Geweldig is het daar. Bij Rob blijft hij een beetje te zien voor iedereen. Bij mij was hij verstopt op mijn werkkamer. Als het museum opengaat, zie je oude posters hangen, er zijn foto's en shirts. Echt de moeite waard en nu dus ook die steen. Hij staat veel beter daar, bij mij stond hij verstopt op mijn werkkamer.'