Wie is de baas bij de Haagse VVD?
13 november 2020, 06:00 • 5 minuten leestijd
DEN HAAG - Na het vertrek van Boudewijn Revis afgelopen september is bij de VVD in Den Haag een machtsvacuüm ontstaan. Het is onduidelijk wie het in de grootste coalitiepartij voor het zeggen heeft en de koers van de partij bepaalt. Politieke brokken liggen op de loer. De vraag wie lijsttrekker wordt bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2022 speelt bij dit spel om de knikkers een cruciale rol. Wie zijn de kanshebbers om lijsttrekker en dus politiek leider van de VVD te worden?
De onbetwiste leider van de VVD, wethouder en eerste locoburgemeester van Den Haag, taaide na de zomervakantie af naar Staatsbosbeheer. Boudewijn Revis heeft daar een betrekking gevonden als directeur terreinbeheer- en ontwikkeling. Hij liet een gat achter dat nog niet is opgevuld.
Dat is risicovol, want de VVD is de grootste partij in de coalitie en de politiek leider van de grootste coalitiepartij neemt vanuit die rol het voortouw bij politieke problemen. Een kwestie zoals een paar weken geleden, waarbij de VVD een coalitiecrisis veroorzaakte door mee te stemmen met een omstreden PVV-motie zou niet zijn gebeurd als de VVD een duidelijke partijleider had gehad, valt in de wandelgangen te horen.
Wie springt in het gat dat Revis heeft achtergelaten? Dit zijn de opties.
Kavita Parbhudayal
De eerste onder de gelijken in het college is VVD-wethouder Kavita Parbhudayal. Zij heeft de portefeuille Zorg, Jeugd en Volksgezondheid en is de eerste locoburgemeester, een functie die vanzelfsprekend door de grootste coalitiepartij wordt bekleed. Dat betekent dat Parbhudayal de eerste wethouder is die de burgemeester vervangt als hij afwezig is. Maar gewoonlijk zal de burgemeester in crisissituaties bereikbaar en beschikbaar zijn.
Belangrijker bij de rol van eerste locoburgemeester is die van politiek leider van de coalitie en vervanger van de burgemeester als voorzitter van de collegevergaderingen. Bij spanningen in de coalitie wordt verwacht dat de loco op de bok springt en escalatie voorkomt. Politieke voelsprieten zijn dan ook onontbeerlijk voor deze functie.
Om deze reden is het niet evident dat Parbhudayal eerste loco zou worden. Zij kent het stadhuis als haar broekzak omdat ze daar twintig jaar als ambtenaar heeft gewerkt, de laatste jaren als directeur Financiën. Maar haar politieke ervaring is beperkt. Ze werd pas lid van de VVD toen de partijtop haar vroeg om in 2018 wethouder te worden.
Parbhudayal is nu dus niet meer dan een kleine tweeënhalf jaar politiek actief, terwijl de andere VVD-wethouder, Anne Mulder, jarenlange politieke ervaring heeft. De keuze van Parbhudayal om de kans te grijpen om eerste loco te worden, kan wijzen op haar ambitie om lijsttrekker te worden.
Anne Mulder
Anne Mulder is de opvolger van Boudewijn Revis. Hij heeft de portefeuille van Revis een-op-een overgenomen; Financiën en Stadsontwikkeling. Daar zitten pittige dossiers bij, zoals de bouw van het cultuurcomplex Amare op het Spuiplein waar de Rekenkamer Den Haag vorige week een uitermate kritisch rapport over publiceerde. En niet te vergeten de financiële problemen door de coronacrisis die de Haagse begroting bedreigen.
Mulder heeft zijn handen dus vol en daardoor zou hij bedankt hebben om eerste locoburgemeester te worden, alhoewel het Mulder niet aan politieke ervaring ontbreekt. Integendeel. Hij is een oude bekende op het stadhuis. Van 2002 tot 2010 was hij raadslid in Den Haag, waarvan de laatste vier jaar fractievoorzitter. Daarna stapte Mulder over naar de Tweede Kamer waar hij tot half september van dit jaar werkte als Kamerlid.
Het feit dat Mulder de mogelijkheid heeft laten passeren om eerste loco te worden, wil niet zeggen dat hij geen lijsttrekker wil worden. Op directe vragen hierover antwoordt hij steevast: 'Dat is nu niet aan de orde.'
Jan Pronk
In de VVD-fractie zitten ook raadsleden met ambitie. Raadslid Jan Pronk profileert zich als het rechtse geweten van de partij. Hij zette zichzelf op de kaart doordat hij een debat over de problemen van de groeiende stad op gang wilde brengen door een PVV-motie hierover te verdedigen. Hij haalde zijn partijgenoten over om de motie te steunen met een coalitiecrisis tot gevolg. Coalitiegenoten PvdA, D66 en GroenLinks moesten niets van de 'racistische' motie hebben.
Enfin. De plooien zijn inmiddels glad gestreken, maar de wens van Pronk om zich te profileren lijkt een grotere ambitie te verraden.
Judith Oudshoorn- Van Ginderen
Judith Oudshoorn verdedigt als raadslid de traditioneel liberale onderwerpen in de gemeenteraad. De gemeente moet de economie stimuleren, het midden-en kleinbedrijf steunen en ondernemers helpen, is haar overtuiging. Ook zij lijkt in te zijn voor het grotere werk.
Volgens fractievoorzitter Frans de Graaf wordt de leiderschapsvraag bij de VVD vanzelf ingevuld. 'Volgend jaar kiest de partij de lijsttrekker en die persoon wordt de politiek leider', zegt hij. 'Maar alles in deze procedure ligt nog open. Er is nog geen profiel van de ideale lijsttrekker gemaakt en er zijn dus ook nog geen gesprekken gevoerd.' Zelf heeft hij geen ambitie om lijsttrekker te worden. 'Ik ga mij niet kandidaat stellen.'
De gemeenteraadsverkiezingen zijn op 16 maart 2022.
