Boeren overleven: 'Ik werk 's nachts aan het spoor, overdag op de boerderij'

De familie Boheemen uit Stompwijk
De familie Boheemen uit Stompwijk © ANP
STOMPWIJK - Sommige boeren konden dinsdag niet mee protesteren in Den Haag en Leidschendam. Zij hebben het gewoonweg te druk. Zoals de familie Boheemen uit Stompwijk. Naast een melkveehouderij, hebben ze nog een hotel. Moeder geeft les aan schoolkinderen en zoon Rik werkt 's nachts aan het spoor. Want alleen een boerenbedrijf runnen is volgens hen met alle overheidsregels en de huidige melkprijs niet meer renderend.
'Heel veel boeren staat het water aan de lippen', zegt melkveehouder Coby van Boheemen. Ze kent veel gezinnen die ten gronde worden gericht door de regels van politiek Den Haag, stelt ze. 'Dat is in en in triest.' De familie Boheemen redt het nog net door een hotel erbij te runnen. Voor de boerderij staat een groot bord met Zimmer Frei. De winst uit de verhuur van kamers gaat regelrecht naar het gat in de begroting van de melkveehouderij.
'De Boheemens zitten al sinds 1834 in deze boerderij in Stompwijk.' De zoon van Coby is de zesde generatie boer. Hij heeft dit jaar de melkveehouderij overgenomen. 'Sinds dat hij kon praten, zegt hij al: ik word boer en we hebben tig keer gevraagd: jongen, wil je niet iets anders worden. Van ons hoeft het niet.' Maar hij wil het toch, zegt Coby met een mengeling van trots en zorgen.
Boerenfamilie heeft meerdere banen om rond te kunnen komen

'Het is diep en diep triest'

Zoon Rik ervaart de overheidsdruk als extreem hoog. 'Het is diep en diep triest. Er worden steeds nieuwe regels opgelegd zonder enig plan van financiering. Wij kunnen al het geld elke keer zien op te hoesten. Dit jaar hebben we ook weer bijna voor 300.000 euro aan rechten moeten kopen. Daarom werk ik nu 's nachts aan het spoor en overdag op de boerderij', zegt hij. Op de vraag wanneer hij dan slaapt, lacht hij: 'Als het uitkomt, op de keukentafel.'
Moeder Coby voegt toe: 'In 1980 bracht een liter melk 80 guldencent op en nu 32,5 eurocent, terwijl alle kosten - zoals arbied, dieselolie en verzekeringen - eromheen gestegen zijn.' Coby legt uit dat de zuivel- en boerenproducten die in het buitenland geproduceerd worden aan veel minder strenge regels en milieu-eisen hoeven te voldoen. De prijzen zijn daardoor ook lager. 'Daar kunnen wij niet tegenop', zegt Coby.

Onmacht

Het roept een groot gevoel van onmacht op bij de familie. 'We hebben zoveel meegemaakt wat zo oneerlijk is. De overheid is heel goed in legaal stelen van de boer. De regering moet eens luisteren naar de boeren. En samen met de boeren gaan praten, niet óver hen. Dat moet gebeuren,' zegt Coby beslist.