Meer greep burgemeesters en OM op buitenlandse donaties moskeeën

Minister Sander Dekker (Rechtsbescherming) heeft hiervoor een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gestuurd. Er zijn al langer zorgen over buitenlandse steun aan vooral moskeeën. In het regeerakkoord kondigde het kabinet al aan dat geldstromen uit onvrije landen 'waarbij misbruik wordt gemaakt van onze vrijheden' zoveel mogelijk zullen worden beperkt.

De Tweede Kamer heeft onderzoek gedaan naar beïnvloeding van maatschappelijke en religieuze organisaties. De parlementaire ondervragingscommissie concludeerde deze zomer dat een aantal moskeeën, moskeescholen en andere islamitische organisaties wordt bekostigd en aangestuurd vanuit de Golfstaten en Turkije. Daardoor krijgen antidemocratische ideeën vat op Nederlandse moslims.

De as-Soennahmoskee in Den Haag werd door de parlementaire ondervragingscommissie als voorbeeld genoemd waar omstreden predikers hun boodschappen verkondigen. Inlichtingendienst AIVD waarschuwde de gemeente Den Haag in 2017 al voor een omstreden financier van de as-Soennah moskee. Dat de moskee geld kreeg uit het buitenland, werd tijdens de verhoren bevestigd door voormalig voorzitter Abdelhamid Taheri. Hij stelde dat de financiers geen invloed hebben op het beleid van de moskee.

Het wetsvoorstel van Dekker vloeit voort uit de parlementaire enquête. Het geeft burgemeester en OM en 'eventueel andere specifiek aangewezen overheidsinstanties' de mogelijkheid tot ingrijpen. 'Bijvoorbeeld als er sprake is van bedreiging van de openbare orde door problematisch gedrag van een maatschappelijke organisatie.'

Ze kunnen dan navraag doen naar buitenlandse giften en bij 'substantiële' bedragen mogen ze ook vragen naar de donateur. Bestuurders van organisaties die niet meewerken kunnen aangepakt worden. Zij lopen kans op een bestuursverbod van maximaal vijf jaar. Het kabinet werkt al langer aan een verbod op geldstromen uit 'onvrije landen', maar dat is lastig omdat het onder meer moeilijk blijkt af te bakenen om welke landen het gaat.

In het wetsvoorstel van Dekker staat nu dat het gaat om donaties van buiten de EU en IJsland, Liechtenstein en Noorwegen. Later komt het kabinet nog met een voorstel om dubieuze geldstromen te stoppen. 'Buitenlands geld dat is bedoeld om organisaties te faciliteren of onder druk te zetten om hier aan te zetten tot haat, discriminatie of antidemocratische gedachten, hoort hier niet thuis. Organisaties die openstaan voor dit soort donaties mogen daar niet zomaar mee wegkomen', aldus Dekker.

Het kabinet zet ook nog in op andere wegen om beïnvloeding tegen te gaan. Zo wil het moskeebesturen versterken en een Nederlandse imamopleiding beginnen. Verder gaan overheden nauw samenwerken om organisaties te helpen die te maken krijgen met ongewenste geldstromen. Buitenlandse financiering kan ertoe leiden dat moskeegangers radicaliseren, bleek uit het onderzoek van de Tweede Kamer. Ook worden ze soms geïntimideerd en bedreigd als ze zich keren tegen de financiering.