Ontwerper gestolen stalen paarden snapt er niks van: 'Zonder kraan heb je zeker vijf man nodig'

Vensters in het landschap langs de N206
Vensters in het landschap langs de N206 © Gemeente Katwijk
KATWIJK - Valkenburg staat voor een raadsel. De bekende stalen paarden langs de N206 zijn in geen velden of wegen te bekennen. 'Hoe is het mogelijk dat mensen dit doen? Het is een huzarenstukje hoe ze zijn meegenomen zonder dat iemand het heeft gezien', reageert ontwerper Sjoerd Hoogma.
Afgelopen vrijdag werd landschapsarchitect Sjoerd Hoogma gebeld door het bedrijf Boskalis, die daar aan de RijnlandRoute werkt. Het metershoge kunstwerk dat hij samen met kunstenares Alice Helenklaken had ontworpen, was weg. Nergens te bekennen.
En dat is opmerkelijk, zeker omdat de veulen, merrie en hengst niet makkelijk mee te nemen zijn. 'Zonder kraan heb je zeker vijf, zes man nodig om ze te tillen', zegt hij. De paarden wegen 2.500 tot 3.000 kilo per stuk en zijn tussen de 2,2 en 3,5 meter hoog. 'Je denkt in eerste instantie dat het een grap is. En snel daarna dacht ik: jeetje mina, dit is ons nog nooit overkomen.'

Met bouten vast

De stalen paarden waren met grote bouten op betonnen sokkels bevestigd en die waren in de grond begraven, weet Hoogma. 'Boskalis had die betonnen sokkels net opgegraven. Ze waren bezig met voorbereidingen om ze tijdelijk ergens op te slaan vanwege de werkzaamheden', zegt Hoogma. 'Het lijkt alsof iemand toen de kans schoon heeft gezien om de bouten los te draaien.'
Als je de paarden wilt vervoeren, heb je een enorme vrachtwagen nodig - Ontwerper Sjoerd Hoogma
Hoe het daarna is gegaan, kan Hoogma nauwelijks bevatten. 'Er zijn bijna geen sporen op het gras te zien en als je ze wilt vervoeren, heb je een enorme vrachtwagen nodig. Ze moeten rechtop worden vervoerd en het grootste paard is 3,5 meter hoog.'

'Het komt hard aan hier'

Als trotse wethouder onthulde de Valkenburgse Nelly Smits in 2005 het kunstwerk met de naam 'Vensters in het landschap'. Voor 'een behoorlijk bedrag' kocht de voormalig wethouder de paarden destijds aan voor de inwoners. 'Het was helemaal geweldig. Valkenburg is met de oudste paardenmarkt van het land een echt paardendorp. Dus het paste helemaal.'
© Gemeente Katwijk
Dat het nu is spoorloos is, vindt ze 'bizar'. 'Je neemt het niet zomaar op je fiets mee.' Het kunstwerk is volgens haar echt bij het dorp gaan horen. 'Het wordt gebruikt voor foto's en kerstkaarten. Het komt dan ook hard aan hier. Je hoort veel mensen zeggen dat "hun paarden" weg zijn.'

'Het kan niet waar zijn'

Ook wethouder Jacco Knape keek raar op toen hij vrijdag een telefoontje kreeg van Boskalis. 'Ik dacht: het kan niet waar zijn.' De gemeente heeft, net als Boskalis, aangifte gedaan bij de politie. 'Voor ons is het ook een raadsel, we hopen dat we ze zo snel mogelijk terug krijgen.'
Zowel wethouder Knape als ontwerper Hoogma vermoeden dat het kunstwerk niet voor het geld is gestolen. 'Het is van staal, dus voor het materiaal hoef je het niet te doen', zegt Hoogma. 'En in de tuin ga je hem ook niet neerzetten. Want in Nederland wordt het zo herkend.'

Niet bij Boskalis

Ze zijn in ieder geval niet ergens bij Boskalis verdwenen, zegt woordvoerder van de provincie Zuid-Holland Marjolein Vellekoop. 'Boskalis heeft ze niet weggehaald en er is ook geen sprake van een misverstand', zegt ze. 'Ook wij zijn verbaasd dat dit ongezien heeft kunnen gebeuren.'
Is het dan misschien een stunt geweest? Knape: 'Dat hoor je wel, dat het misschien Valkenburgers zelf zijn geweest die het weggehaald hebben. Het zou allemaal kunnen, maar we weten het niet.'

Reproduceren

Ontwerper Hoogma hoopt dat hun kunstwerk snel weer opduikt. 'Als dat niet zo is, zijn wij ervoor om het in ere te herstellen en de paarden te reproduceren.'