Coronavirus: Zorgorganisaties sceptisch over datum start vaccinaties

Zorgorganisaties ActiZ en Verenso zijn sceptisch over het plan van het kabinet om op 4 januari te starten met het vaccineren van mensen tegen het coronavirus.

ActiZ, de branchevereniging van organisaties in de (ouderen)zorg, merkt op dat veel zaken nu nog niet duidelijk zijn en maakt zich zorgen. 'Wij delen de ambitie van de minister van Volksgezondheid om zo snel als mogelijk te beginnen met vaccineren. Maar het nu noemen van de datum van 4 januari 2021 door de minister vindt ActiZ erg enthousiast en mogelijk een beetje prematuur.'

Ook Verenso, de vereniging voor specialisten in de ouderenzorg, is sceptisch: 'De datum van 4 januari lijkt ons vrij ambitieus. Als veldpartijen hebben we intensief overleg met VWS over de vaccinatiestrategie en -organisatie. Ofschoon wij de druk om snel met een vaccin te komen begrijpen, hebben wij aangegeven in dit traject graag zorgvuldig te werk te willen gaan. Zo is het belangrijk afdoende tijd te nemen voor bijvoorbeeld het verspreiden van informatie over werking en mogelijke bijwerkingen van het uiteindelijk goedgekeurde vaccin. Welk vaccin eind december wordt goedgekeurd, is nog niet bekend. Ook vergt het daadwerkelijk kunnen vaccineren van zulke grote groepen mensen een goede organisatie.'

Ook de nieuwe lading gratis loopbaanadviezen die het kabinet weggeeft als onderdeel van de coronapakketten zijn razendsnel opgeraakt. De 50.000 adviezen die dinsdag werden aangeboden, waren 's avonds al zo goed als allemaal vergeven.

Dat bevestigt het ministerie van Sociale Zaken na een bericht van NRC hierover. Het gaat om gratis 'ontwikkeladviezen', voornamelijk bedoeld voor mensen die in een sector werken die hard is geraakt door de coronacrisis. In andere sectoren, bijvoorbeeld in het ziekenhuis en bij de supermarkt, is juist een tekort aan arbeidskrachten. Mensen die zich willen laten omscholen om elders aan het werk te gaan, kunnen hierover gratis raad vragen. Het kabinet gaf daarom in eerste instantie 22.000 gratis adviezen weg, zodat mensen worden geholpen met de 'mogelijkheden op de huidige, veranderende arbeidsmarkt'.

Voor chronisch zieken en mensen met een beperking is de mondkapjesplicht niet iets om blij van te worden. Bidjay Jagroep uit Den Haag is longpatiënt, hij heeft longemfyseem. Een mondkapje beneemt hem letterlijk de adem: 'dat leidt ertoe dat ik minder zuurstof naar mijn hersenen krijg en uiteindelijk bestaat dan de kans dat ik een insult krijg.' Zo'n insult, of aanval, heeft hij ooit eerder gehad, lang voor de mondkapjesplicht. Dat leidde ertoe dat ik moest worden opgenomen in het ziekenhuis.'

Jagroep wil niet bij elke winkel moeten vertellen wat zijn medisch dossier is. Hij pleit voor een algemeen geaccepteerd pasje waarmee chronisch zieken en gehandicapten makkelijk kunnen aantonen waarom ze een uitzondering nodig hebben. 'Dat moet bijvoorbeeld de GGD uitgeven.'

Hij heeft dinsdag een brief van zijn huisarts gekregen, maar dat is geen officiële verklaring. En het verkrijgen van dat briefje viel ook al niet mee: 'Het was de hel. Ik mocht niet naar binnen van de assistente omdat ik geen mondkapje op wilde doen, terwijl ik juist aan de huisarts kwam uitleggen waarom ik geen mondkapje op kan hebben. Dan denken ze dat je ruzie komt maken, maar daar gaat het niet om.'

In wassenaar worden de komende weken gratis mondkapjes uitgedeeld aan mensen met een laag inkomen. Wethouder Inge Zweerts de Jong: 'Voor wie elk dubbeltje twee keer om moet draaien, is de aanschaf van een goed mondkapje opnieuw een extra uitgave in een toch al moeilijke tijd.'

Het gaat om ruim 2.000 stuks. Een deel van de mondkapjes is herbruikbaar en gemaakt door de MareGroep. De mondkapjes worden uitgedeeld via de Voedselbank, Centrum Jeugd en Gezin (CJG), Stichting Maatschappelijke Ondersteuning Wassenaar (SMOW) en Vluchtelingenwerk.

Het kabinet heeft advies gevraagd aan de experts van het Outbreak Management Team (OMT) over een aantal specifieke versoepelingen tijdens Kerstmis en oud en nieuw. Zo wordt gekeken naar een grotere groepsgrootte, een beperkte opening van de restaurants (de zogeheten 'droge horeca') en het eerder sluiten van scholen. Dat melden bronnen aan de politieke redactie van RTL Nieuws.

De bronnen benadrukken dat dit gaat over 'mogelijke versoepelingen'. Pas als het OMT-advies is ontvangen, wordt gekeken welke versoepelingen eventueel kunnen doorgaan. Het is geen totaalpakket, zo valt te horen, maar eerder een keuzemenu met verschillende opties. Zet de daling niet door of stijgt het aantal besmettingen toch weer, dan zijn er geen versoepelingen mogelijk.

Het OMT is de belangrijkste adviseur van het kabinet in de aanpak van de coronapandemie. Vrijdag komen de experts bij elkaar om een nieuw advies te geven aan het kabinet in de aanloop naar dinsdag, als premier Rutte en minister De Jonge opnieuw een corona-persconferentie houden.

Wie wil carbidschieten, kan dat op donderdag 31 december doen tussen 10.00 en 17.00 uur. In tegenstelling tot voorgaande jaren is het niet toegestaan om te carbidschieten tot twee uur 's nachts. Dat heeft burgemeester Liesbeth Spies (CDA) dinsdag besloten.

Vorige week gaf Spies al aan dat Alphen zich niet voegt bij het rijtje gemeenten in Nederland dat carbidschieten helemaal gaat verbieden. Omdat het afsteken van vuurwerk aankomende jaarwisseling verboden is in Nederland, wint carbidschieten aan populariteit.

Carbidschieten is niet vrij toegestaan. Initiatiefnemers zijn verplicht om vooraf melding te maken bij de gemeente Alphen aan den Rijn. Ook moeten zij een plan van aanpak opstellen over hoe de coronamaatregelen gehandhaafd worden.

Meerdere partijen in de Tweede Kamer maken zich zorgen over de handhaving van het vuurwerkverbod, dat voor aankomende jaarwisseling geldt. Aanleiding daarvoor zijn meerdere berichten over illegale vuurwerkhandel, waarbij handelaren soms voorraden van honderden kilo's middenin woonwijken hebben opgeslagen.

CDA'er Chris van Dam wil weten of ondersteuning vanuit bijvoorbeeld de marechaussee mogelijk is, zodat er in de wijk meer controle mogelijk is. "In de eerste plaats om problemen klein te houden en in de tweede plaats om te horen waar dat spul ligt. Want mensen zijn bang daarvoor de politie te bellen, daarvoor moet je aanwezig zijn in de wijken."

Partij voor de Dieren oppert een verbod op bezit. Het verkopen, afsteken en vervoeren van vuurwerk is verboden dit jaar, maar een verbod op bezit is volgens Grapperhaus niet wenselijk. De politie moet dan achter de voordeur gaan controleren. Bezit van meer dan 25 kilo is al wel strafbaar.

Zorginstanties hebben in de herfst opnieuw een hoger percentage ziekteverzuim onder personeel gemeld. Waar het verzuimpercentage in september op 6,28 procent lag, steeg dit in oktober tot 7,22 procent, aldus kennisnetwerk op het gebied van verzuim Vernet.

In augustus lag het verzuimpercentage op 5,73 procent. Vanaf maart, het begin van de coronapandemie, meldden zorginstanties zonder uitzondering hogere verzuimpercentages dan in 2019.

In de eerste week van januari worden mogelijk de eerste mensen ingeënt tegen het coronavirus. Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) heeft dat dinsdag laten weten naar aanleiding van de planning van het Europees Medicijn Agentschap (EMA) dat het vaccin moet goedkeuren. Hij houdt vanwege die beoordeling nog wel een slag om de arm.

De logistieke operatie is er in ieder geval op gericht om in de week van 4 januari te beginnen met de vaccinatie. Het RIVM, GGD's, de huisartsen en de artsen in verpleeghuizen en instellingen werken hierin samen. 'Het vaccin is nu binnen handbereik en daarmee staan we aan de vooravond van een nieuwe fase in deze crisis." Het is nu eerst belangrijk dat het EMA zorgvuldig zijn werk doet, aldus de minister.

Het RIVM heeft het afgelopen etmaal 4073 nieuwe besmettingen geregistreerd. Dat zijn er 530 minder dan gisteren werden gemeld. De daling in het aantal nieuwe besmettingen zet hiermee door, want zondag had het RIVM nog bijna 5600 nieuwe besmettingen.

Het aantal sterfgevallen steeg met 62. Dat wil niet zeggen dat al deze mensen afgelopen etmaal zijn overleden. Op maandag meldde het RIVM het overlijden van 29 coronapatiënten.

Sinds het begin van de uitbraak zijn ruim 532.000 Nederlanders positief getest. Van bijna 9500 mensen is bevestigd dat ze aan het virus zijn overleden. De werkelijke aantallen liggen vermoedelijk hoger. Niet iedereen is getest op het virus, dus sommige mensen zijn waarschijnlijk genezen of overleden zonder dat ooit is vastgesteld dat ze het virus onder de leden hadden.

Mensen die in contact zijn geweest met een besmet persoon kunnen zich vanaf dinsdag laten testen zonder dat zij klachten hebben. Door een test af te nemen kan de quarantaineperiode gehalveerd worden, namelijk naar vijf dagen.

Mensen van wie uit bron- en contactonderzoek of de CoronaMelder app is gebleken dat zij in contact zijn geweest met een besmet persoon moesten tot en met 30 november tien dagen in quarantaine om te kijken of zij besmet zijn of niet. Vanaf de vijfde dag na het laatste contact is het mogelijk om te zien of iemand het virus heeft, ook al heeft deze (nog) geen klachten. Bij een negatieve coronatest kan deze persoon dan op dat moment uit quarantaine.

Het veranderde beleid komt voort uit de grote hoeveelheid beschikbare testen. Mensen die zich willen laten testen als nauw contact moeten wel een speciale afspraak maken, want de sneltest die bijvoorbeeld in De Broodfabriek in Rijswijk wordt afgenomen, is niet gevoelig genoeg om een betrouwbare uitslag te geven. Mensen moeten dus naar een andere locatie om een test af te nemen.

Het gaat zeker nog één tot twee weken duren voordat de eerste boetes voor het niet dragen van een mondkapje uitgeschreven gaan worden. Dat zegt de voorzitter van de BOA-bond, Ruud Kuin, bij Spraakmakers op NPO Radio 1. De administratie is nog niet op orde, dus kunnen er momenteel nog geen boetes worden uitgeschreven.

'Elke boete heeft een zogenoemde feitcode en dat is bij deze boete administratief nog niet rond', zegt de voorzitter. Volgens Kuin maakt dat toch niet uit, omdat er deze dinsdag sowieso geen boetes uitgeschreven zouden worden. 'Het beleid is namelijk om mensen eerst aan te spreken. Ik ga ervan uit dat het deze week geregeld is met de administratie. Het komt wat knullig over, dat kan ik me helemaal voorstellen.'

Wanneer er wel boetes uitgeschreven gaan worden, zal per stad en regio verschillen. 'Ik schat dat het één tot twee weken duurt voordat er echt tot boetes wordt overgegaan.' Kuin vertelt dat veel mensen al een mondkapje dragen. 'Zo'n 90 procent houdt zich eraan, dat is redelijk snel opgelopen. En de 10 procent die het mondkapje niet draagt, wordt aangekeken door de 90 procent. Daarvan zet zo'n 5 procent het kapje alsnog op.'

De gemeente Den Haag gaat een eregalerij maken voor zorgmedewerkers. Iedere zorgmedewerker die woont of werkt in Den Haag kan een foto opsturen die geplaatst kan worden in deze eregalerij, die op woensdag 23 december in een speciale editie van de Stadskrant zal verschijnen. Mensen wordt gevraagd om een foto van zichzelf in te sturen, het liefst genomen op de werkplek.

'Jullie doen fantastisch werk! Nauwelijks bijgekomen van de eerste coronagolf, gingen jullie alweer vol aan de bak voor de tweede. Dagelijks maken jullie mensen beter en helpen jullie leed te verzachten. Wij realiseren ons hoe zwaar dat moet zijn, vooral in een stad die is getroffen door een groot aantal besmettingen. Van ziekenhuis tot verpleeghuis en zorg aan huis: vanuit een hart voor de medemens zetten jullie door. Jullie verdienen het dan ook om te worden ingelijst. Allemaal. Ieder afzonderlijk', schrijft zorgwethouder Kavita Parbhudayal in de oproep.

Vanaf dinsdag 1 december is het verplicht om in publieke binnenruimtes een mondkapje te dragen. De plicht geldt voor iedereen vanaf 13 jaar en ouder. Mensen die vanwege een beperking of ziekte geen mondkapje kunnen dragen of opzetten hoeven dit niet te doen, evenals mensen met gezondheidsproblemen die door het dragen van een mondkapje verergeren en mensen met een psychische aandoening of verstandelijke beperking.

Winkels en bedrijven hebben het recht om bezoekers zonder mondkapje niet binnen te laten. Een aantal bedrijven deelt bij binnenkomst mondkapjes uit aan mensen die er geen hebben, maar dit is niet verplicht. Op het niet dragen van een mondkapje waar dat wel verplicht is staat een boete van 95 euro.

Hoeveel besmettingen waren er in jouw gemeente? Op ons coronadashboard zie je onder andere het huidige risiconiveau van jouw regio en de dagelijkse ziekenhuisopnames.