Verdachten van bankhelpdeskfraude duidelijk in beeld

REGIO - Een aantal verdachten van 'bankhelpdeskfraude' zijn duidelijk in beeld gebracht door bewakingscamera's van geldautomaten. Ze nemen geld op dat door slachtoffers van deze fraude is overgemaakt. Zij zijn gebeld door iemand die zich voordeed als bankmedewerker. Die vroeg om hun geld snel over te maken naar een 'veilige' rekening, omdat criminelen er anders mee aan de haal zouden gaan.
Dit is een zaak uit het opsporingsprogramma Team West van dinsdag 1 en dinsdag 8 december. Meer zaken zijn hier te vinden.
Gina Doekhie, cybercrimespecialist van de politie Den Haag, legt uit hoe de oplichters te werk gaan. 'Ze maken gebruik van spoofing. Dat is een trucje dat ze uitvoeren om een andere identiteit aan te nemen, bijvoorbeeld van een bank. Via applicaties op een telefoon stellen ze in dat ze niet hun eigen nummer gebruiken, maar het nummer van een bank om hun slachtoffers te bellen.'
De slachtoffers zien dan inderdaad het telefoonnummer van de bank in het scherm van hun telefoon staan en denken daardoor dat ze met een bankmedewerker te maken hebben. 'Ze misleiden je zo dat jij geld naar hen overmaakt. Het is een geloofwaardig verhaal, soms hebben ze al gegevens van je die ze vinden op social media of die ze door phishing in handen hebben gekregen, dus het is niet gek dat mensen er in trappen. Daar hoef je je niet voor te schamen', zegt Doekhie.

'Veilige rekening'

In de honderden aangiftes die de politie Den Haag dit jaar al kreeg van dit soort oplichting, zitten veel overeenkomsten. De zogenaamde bankmedewerker maakt het slachtoffer wijs dat criminelen toegang dreigen te krijgen tot de bankrekening, of dat ze zelfs al bezig zijn om geld over te maken. Om te voorkomen dat al het geld verdwijnt, moet het slachtoffer het snel overmaken naar een veilige rekening van de bank. Als alles weer onder controle is, zal het worden teruggestort.
In werkelijkheid zijn die rekeningen in beheer bij de criminelen. Het zijn niet hun eigen rekeningen, maar die van zogenaamde geldezels. Dat zijn mensen die worden geronseld om hun rekening tegen betaling beschikbaar te stellen aan iemand die bij de criminele organisatie hoort. Met de pinpas en pincode wordt het geld van de slachtoffers vervolgens opgenomen, vaak vlak nadat het is overgemaakt.

Geldezels ook strafbaar

De politie waarschuwt niet alleen potentiële slachtoffers voor dit soort fraude, ook voor de geldezels kan het grote gevolgen hebben. De aanstuurders van de fraude zijn vaak moeilijk te traceren, net als de mensen die de telefoontjes naar de slachtoffers doen. De geldezels zijn makkelijker te vinden, omdat hun rekening wordt gebruikt. Zij maken zich daarmee schuldig aan een strafbaar feit, iets dat ze vaak niet weten volgens Doekhie.
'Ze krijgen een strafblad, hun bankrekening wordt afgesloten door de bank. Ze krijgen daar problemen mee, ook voor in de toekomst. Voor jongeren die dat niet beseffen, is het zaak om op te passen aan wie ze hun bankrekening uitlenen', zegt Doekhie.
Cybercrimespecialist Gina Doekhie legt uit hoe de bankhelpdeskfraude werkt

Slachtoffer in Den Haag

Een man uit Den Haag ziet een televisieprogramma over bitcoins en de volgende dag wil hij daar meer informatie over hebben. Hij meldt zich via een internetsite aan en krijgt vervolgens allerlei vragen over zijn financiële positie. Ook moet hij inleggeld overmaken en een kopie van zijn rijbewijs sturen. De kans is groot dat hij hierbij al het slachtoffer van oplichters is geweest, want vervolgens krijgt hij een mail dat hij een nieuwe incassant gemachtigd zou hebben om periodiek geld van zijn rekening af te schrijven. Dit vindt de man erg raar, maar dan komt er 'hulp' van de bank.
Een vrouw aan de telefoon vertelt hem dat er Russen bezig zijn om rekeningen te plunderen, maar als hij zijn geld snel overmaakt naar verschillende calamiteitenrekeningen, kan hij dat veiligstellen. In opdracht van de vrouw doet het slachtoffer dat: hij maakt bijna 17.000 euro over. Hij heeft geen argwaan, omdat de vrouw aan de telefoon allerlei gegevens over zijn rekening en spaargeld weet: gegevens die hij eerder had gedeeld bij de aanmelding voor bitcoins.
Wat hij niet weet, is dat zijn geld meteen wordt doorgesluisd naar verschillende rekeningen van geldezels. Het slachtoffer doet de transactie op 6 oktober om 15.32 uur, en drie minuten later wordt er al van één van de rekeningen gepind bij een automaat aan de Bankastraat in Den Haag. Bij de transactie zijn twee mannen in beeld. De politie is naar hen op zoek.
De verdachten van de zaak uit Den Haag pinnen aan de Bankastraat
De verdachten van de zaak uit Den Haag pinnen aan de Bankastraat © Politie
Hagenaar slachtoffer van bankhelpdeskfraude - Team West

Slachtoffer in Alphen aan den Rijn

Ook een 79-jarige mevrouw uit Alphen aan den Rijn wordt op vrijdagmiddag 25 september gebeld door iemand die zich voorstelt als iemand van de ING bank. Deze keer wordt er gevraagd: weet u dat er 1500 euro overgemaakt wordt naar Malta? De medewerkster van de bank zegt dat het veiliger is om het geld op haar rekening over te boeken naar de centrale bank.
Mevrouw vindt dat het heel aannemelijk klinkt en aan de hand van de instructies heeft ze haar spaargeld op haar betaalrekening gezet en vervolgens op een voor haar onbekende rekening gestort. Het gaat hier om bijna 30.000 euro. Een deel van dat geld is opgenomen in Enschede en daarbij is een man in beeld.
Spaargeld van Alphense vrouw overgemaakt naar fraudeurs - Team West

Slachtoffer in Haaksbergen, pinnen in Den Haag

Op donderdag 1 oktober haalt een man in Den Haag duizenden euro's van de rekening van een 71-jarige vrouw uit Haaksbergen in Overijssel. Ook zij is het slachtoffer van bankhelpdeskfraude. Ze heeft 4910 euro overgemaakt naar een zogenaamde veilige rekening op verzoek van iemand van de bank.
Helaas had ook zij geen bankmedewerker aan de telefoon, maar een handige oplichter. Die maakte de vrouw wijs dat ze tegen fraude beschermd moest worden, omdat haar gewone rekening niet verzekerd zou zijn. Het slachtoffer geloofde het niet meteen, maar de vrouw aan de telefoon belde met een nummer dat ze ook op de site van de ABN Amro zag staan, dus ze dacht dat het toch klopte.
UPDATE: De verdachte in deze zaak heeft zich op woensdag 2 december naar aanleiding van de uitzending bij de politie gemeld.

Slachtoffer in Roelofarendsveen

Op dinsdag 20 september wil een 65-jarige man uit Roelofarendsveen zijn e-mailadres veranderen bij de ING Bank. Dit lukt niet, maar er verschijnt wel een bericht op zijn smartphone dat zijn bankpas vervangen moet worden. Vlak daarna wordt de man gebeld, door een vrouw die zegt dat ze van de helpdesk van ING is. Ze vertelt dat er op twee verschillende IP-adressen is geprobeerd in te loggen in zijn account, en dat ze nu samen de verificatieprocedure moeten doorlopen. De man vertrouwt het niet meteen, maar hij ziet dat deze vrouw belt met het ING alarmnummer.
Vanaf dat moment neemt hij haar verhaal voor waar aan. Hij geeft daarom allerlei persoonlijke gegevens door en vervolgens moet hij al het geld naar een veilige rekening overmaken. Anders is hij het kwijt, wordt hem verteld. anders zou hij het kwijt zijn. Hij maakt 5000 euro over naar het rekeningnummer dat door de vrouw wordt opgenoemd. Binnen mum van tijd wordt geld van die rekening gehaald bij een automaat aan het Meeuwenveld in Zoetermeer.
UPDATE: In de uitzending van 1 december toonden we twee mannen die waren gefilmd bij de geldautomaat. Eén van deze mannen blijkt helaas onterecht in beeld te zijn gebracht en heeft zich bij de politie gemeld. Direct nadat dit bekend werd, zijn de beelden verwijderd van de website van Omroep West. Er is in deze zaak vermoedelijk iets mis gegaan bij het aanleveren van de bewakingsbeelden van de bank naar de politie. De recherche heeft met de man gesproken en excuses aangeboden, ook namens de makers van Team West. De daadwerkelijke verdachte wordt nog gezocht:
De verdachte van de zaak uit Roelofarendsveen pint in Zoetermeer
De verdachte van de zaak uit Roelofarendsveen pint in Zoetermeer © Politie

Politie waarschuwt

Hoewel de verhalen van de oplichters heel echt lijken en je daadwerkelijk het nummer van je bank in het scherm van je telefoon ziet, is het zaak om alert te zijn op dit soort fraude. De politie heeft een aantal tips:
  • De bank belt nooit om onder druk geld over te maken naar een andere rekening, zij hebben zelf de mogelijkheid om een rekening te blokkeren als er iets niet klopt.
  • De bank vraagt nooit om een pincode of andere bankgegevens.
  • Bankmedewerkers komen niet aan de deur om pinpassen op te halen.
  • Als u wordt gebeld met een dergelijk verhaal: hang de telefoon op en bel zelf uw bank, om te controleren of het verhaal klopt. Of schakel een familielid of bekende in om mee te overleggen.

Herkent u één van de pinners?

Bel de opsporingstiplijn: 0800-6070
Bel Meld Misdaad Anoniem: 0800-7000
Of vul een digitaal tipformulier in op politie.nl: Den Haag / Alphen aan den Rijn / Roelofarendsveen of Meld Misdaad Anoniem