Museum Beelden aan Zee hoopt op meer bewustwording: 'Den Haag is een groot gratis openluchtmuseum'

Het is stil in Beelden Aan Zee momenteel, vertelt Emma van Proosdij van het museum in het radioprogramma UIT bij Radio West. Dat heeft uiteraard alles te maken met de coronacrisis. Het gaat wel iets beter dan een paar weken geleden, maar veel is het nog niet. 'Het is ongeveer de helft van wat we normaal hebben. De eerste maanden leek het soms wel een ziekenhuisbezoek, met die alcohollucht van het ontsmetten en zo. En die mondkapjes benemen je ook een klein beetje het echte kijken. We moeten eraan wennen, maar hopelijk voor niet al te lang', verzucht zij.

In het museum is het dus wel eens leuker geweest, maar in de stad is het soms best gezellig. Medewerkers van Beelden Aan Zee viel het op dat mensen steeds vaker met bekertjes koffie langs de beelden in de stad slenteren. De stad die met zijn vierhonderd beelden eigenlijk een groot en gratis openluchtmuseum is. 'Wij dachten in het museum: hoe kunnen we deze tijd weer naar iets positiefs brengen?', vertelt Van Proosdij. 'Wij zijn gespecialiseerd in beeldhouwkunst en doen er ook onderzoek naar. Maar buiten zijn die beelden ook overal om ons heen. Die hebben soms een betekenis en soms niet. Maar het is eigenlijk heel leuk om daar ook eens naar te kijken en op zoek te gaan naar de verhalen daarachter. Juist in een tijd waarin een museumbezoek misschien minder voor de hand ligt'.

Medewerkers van het museum kozen vijf Haagse beelden uit in vijf verschillende wijken. Hagenaars in die wijken hoeven niet eens per se de deur uit voor een kennismaking met die beelden, want ze krijgen een ansichtkaart in de brievenbus. Op die kaart staat een illustratie van het beeld bij hen in de buurt en een bijpassend gedicht van Anne Büdgen. De hoop is dat Hagenaars op deze manier leren genieten van de beelden in hun directe omgeving.

Dit beeld stamt uit 1965 en is een vroeg werk van deze beeldhouwer, die zijn leven lang werkte met staal. Hij probeerde zijn beelden altijd te laten aansluiten bij de omgeving en hoopte zo een soort eenheid te creëren tussen vormgeving, architectuur en beeldhouwwerk. Moderne Stad is een voorstelling van een utopisch wereldbeeld.

Voor Auke de Vries is de ruimte om de beelden heen net zo belangrijk als het beeld zelf. De Vries maakt in staal graag werken met uitlopende 'takken'. Ook zijn er veel 'huisjes' te ontdekken in zijn werk, hoewel die nooit verwijzen naar de werkelijkheid. 'Chapeau' staat sinds 2006 in de Paleistuin en verwijst naar de vele hoedjes van de voormalige koningin Beatrix.

Het beeld van Puckey is geplaatst in 2017 ter ere van deze belangrijke politicus uit de negentiende eeuw, die de basis legde voor onze grondwet. Het stelt Johan Rudolf Thorbecke voor, die zit te werken aan zijn tafel. Als je om het beeld heen loopt, dan ontdek je een tweede tafel. Daaraan zit een gezin, dat met elkaar in gesprek is. Het is de samenleving op micro- en op macroniveau. Thorbecke is overigens zo geplaatst dat hij uitkijkt naar het Torentje; het centrum van de macht.

Bovenop een krat staat sinds 2014 dit beeld van Folkert de Jong. Internationaal werd hij bekend met zijn historische figuren, gemaakt van isolatieschuim. Op verzoek van omwonenden werd er op het plein een kunstwerk geplaatst. Het werd een traditioneel standbeeld, dat een eerbetoon lijkt aan een belangrijke figuur. Het is echter een hofnar: de grappenmaker die de vorst ongestraft mag bespotten en hem de waarheid mag zeggen. Iets wat kunstenaars soms ook doen.

Deze kunstenaar werkte in het Italiaanse Pietrasanta. Dat is de plek waar van oudsher het mooiste marmer wordt gedolven. Michelangelo haalde er de steen vandaan voor zijn beroemde David. Op het Muzenplein in Den Haag zie je een masker, dat midden in de bebouwde omgeving staat. Het is een verwijzing van Mitoraj naar de Griekse en Romeinse oudheid, waar de menselijk figuur een grote rol speelde in de kunst.

Vierhonderd Haagse beelden waarvan er nu slechts vijf worden uitgelicht met de campagne 'Ode aan het beeld'. Het ligt voor de hand dat de actie een vervolg krijgt, met weer andere beelden in de schijnwerpers. Toch wil Emma van Proosdij daar nog niet op vooruit lopen: 'Dit is heel arbeidsintensief voor ons'.

De kaarten worden door museummedewerkers hoogstpersoonlijk in de brievenbussen gedaan. 'Ik geloof dat het maandag niet al te best weer wordt', zegt Van Proosdij. 'Dus daar loop ik dan straks, met mijn muts en mijn handschoenen. Dus we gaan eerst maar eens even kijken hoe het ons allemaal bevalt'.