Mauritshuis voor één dag tatoeagestudio: 'Met dit project wil ik mijn lijf weer toe-eigenen'
Mauritshuis voor één dag tatoeagestudio
DEN HAAG - Kunstenaar Sander van Bussel reist sinds 2012 de wereld over om de 6773 letters van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens te tatoeëren op 6773 verschillende mensen. Van Bussel wil daarmee de Verklaring 'levend' maken. Zaterdag was het Mauritshuis voor één dag zijn tatoeagestudio. In het Haagse museum werden er 72 letters aan het totaal toegevoegd. 'Het is natuurlijk een droom dat het project uiteindelijk niet nodig was omdat de rechten door iedereen worden nageleefd', zegt Van Bussel tussen de tatoeëersessies door. 'Maar het ziet er op dit moment niet naar uit.'
'Als kunstenaar was ik bezig met sociale kunstprojecten', vervolgt Van Bussel. 'Voor mij is het een manier om mijn talenten in te kunnen zetten. Ik ben een blanke Nederlander en heb hartstikke veel privileges. Mensenrechten zijn iets wat ons allemaal zou moeten verbinden. Het wij-zij-denken wordt steeds scherper. Daar ben ik zo op tegen. Ik wil alleen denken in een hele grote wij: de mensheid. En er is één ding wat ons verenigt en dat zijn onze normen en waarden en die liggen vast. Dat zijn de rechten waar je mee bent geboren. Dus daarom is die tekst zo belangrijk voor mij.'
Mensen die een tatoeage laten zetten, hebben allemaal hun eigen reden. Zoals bijvoorbeeld Caro de Feijter. 'Ik ben non-binair, ik ben geen man en geen vrouw. Ik val er eigenlijk tussenin. Ik heb een operatie gehad waarbij ik mijn borsten heb laten verwijderen. Dat ik het recht heb om dat te doen in Nederland, maakte me bewust van de mensenrechten. Ik wil me daarvoor inzetten en ik heb een tatoeage laten zetten die me daar aan herinnert. Dan is er geen betere plek dan een tatoeage onder het litteken van mijn operatie. Daar staat nu de E van everyone.'
Seksueel misbruik
De Feijter vindt het mooi dat 6772 anderen ook een letter op hun lichaam hebben getatoeëerd. 'Alle mensenrechten zijn over alle mensen verspreid. Mensenrechten krijg je alleen als je er als groep voor gaat staan. Met die tatoeages dragen we ons steentje er aan bij.'
Joyce Brous is uit Limburg naar Den Haag gekomen. 'Het is voor mij een bijzondere dag', zegt ze in het Mauritshuis. 'Ik ben in 2012 met het project in aanraking gekomen. Ik heb een seksueel misbruikverleden. Het voelde toen als een eerste stap om mijn eigen lijf weer toe te eigenen. Ik heb al die jaren mijn best gedaan om een tatoeage te krijgen, maar dat lukte niet omdat ik werd uitgeloot. Nu mag ik hem laten zetten in coronatijd. Het voelt als de afsluiting van een reis die ik heb gemaakt en als een statement.'
Overwinning
Voor Brous is het een emotionele dag. 'Maar wel positief emotioneel', voegt ze toe. 'Het is een viering, een overwinning om met dit naar buiten te treden. Op mijn hand heb ik de letter K laten zetten. Die hand kan ik op mijn borst leggen als vreedzaam protest, maar ook liefdevol naar mijzelf. Maar ook kan ik die hand ballen tot een vuist. Van dit is een grens en daar gaan we voor.'
De Tilburgse kunstenaar Van Bussel weet dat hij vaak mensen moet teleurstellen. 'Voor vandaag hebben vijfhonderd mensen zich aangemeld. We zijn hier met vier tatoeëerders, dus dat betekent dat er maximaal 72 mensen een tatoeage kunnen krijgen. Dat is niet alleen in Nederland zo, dat is overal waar we dit project doen.'
2500 mensen
Want met zijn idee is de Brabander over de hele aardbol gegaan. Acht jaar geleden begon het allemaal. 'Op dit moment zijn er mensen uit 72 landen onderdeel van het project. Op verschillende continenten hebben we met lokale tatoeëerders en lokale organisaties hieraan gewerkt.'
Het project is nog lang niet ten einde. 'We moeten nu nog pakweg 2500 mensen', weet de kunstenaar. 'Dat betekent dat we nog een paar jaar bezig zijn. Het organiseren en het vinden van partners in het buitenland kost moeite. Maar over drie, vier jaar zijn de problemen met mensenrechten nog niet opgelost. Het is natuurlijk een droom dat het project dan uiteindelijk niet nodig was. Maar het ziet er niet naar uit.'
