Duurzame Westlandse ondernemer 'moet' terug naar het gas: 'Het is óf het milieu óf mijn bedrijf'

15 december 2020, 20:45 • 3 minuten leestijd

MONSTER - Een van de bekendste ondernemers van het Westland, Rob Baan, eigenaar van Koppert Cress, eindigt dit toch al zware jaar met een nieuw dieptepunt. Na zich jaren hard te hebben gemaakt voor duurzame energie, 'zit' hij sinds afgelopen maandag weer aan het gas. 'Ik kan mijn rekeningen niet meer betalen, dus ik moet een keuze maken. Het is mijn bedrijf of het milieu. Dan ga ik nu voor mijn bedrijf.'

Een belastingheffing van twee ton. 'Dat is wat ik moet betalen door deze nieuwe wet', zegt Rob Baan met een diepe zucht. Ruim anderhalf jaar lang heeft hij gestreden tegen de Wet fiscale maatregelen Klimaatakkoord, waarin is opgenomen dat een groot aantal glastuinbouwbedrijven veel meer belasting moeten gaan betalen voor het gebruik van elektriciteit.

Het gaat met name om de heffing voor Opslag Duurzame Energie (ODE). Deze heffing gaat voor grootverbruikers van elektriciteit - oftewel stroom - omhoog met 177 procent en dat hakt er stevig in voor ongeveer 500 bloemenkwekers en bijna 150 groentebedrijven: zij moeten tienduizenden euro's extra aan heffing betalen.

'Anderhalf jaar lang hebben we gelobbyd, om uitstel gevraagd, maar afgelopen maand is besloten dat de ODE toch doorgaat.' Voor Baan, die al jaren bezig is zijn kas te verduurzamen, komen de maatregelen extra hard aan. De wet geldt namelijk voor alle elektriciteit; zowel gewone als groene stroom. Baan: 'Ik heb zoveel geïnvesteerd om zo duurzaam mogelijk te produceren. En daar word ik nu in feite voor gestraft, omdat elektriciteit duurder wordt dan gas.'

De torenhoge rekening heeft voor Baans bedrijf Koppert Cress grote gevolgen. 'Ik heb een heel zwaar jaar achter de rug door corona, mijn bedrijf heeft echt een optater gehad. Alle restaurants waar ik normaal mijn producten aan verkoop, zijn dicht. Dat betekent: geen omzet. Ik kan mijn rekeningen bijna niet meer betalen; daarom heb ik al uitstel van de overheid gekregen. Maar het wordt dus geen afstel.'

Daarom heeft Baan om zijn bedrijf te 'redden' een drastisch besluit genomen. 'Ik heb een nieuwe energiecentrale laten installeren, een WKK (warmtekrachtkoppeling). Dat is van alle oplossingen nog steeds de meest duurzame, omdat deze zowel warmte als elektriciteit opwekt. Maar feit is dat we daardoor wel weer aan het gas zitten. En dat terwijl deze heffing eigenlijk bedoeld is om het gebruik van duurzame energie te stimuleren. Dan gaat er wel echt iets goed fout toch?'

Volgens Baan had de situatie voorkomen kunnen worden, als de overheid de vernieuwde wetgeving óók voor grote bedrijven had laten gelden. 'De overheid wil de consument minder laten betalen. Daarom is de ODE voor particulieren juist omlaag gegaan. Bedrijven moeten dat verschil nu opvangen, alleen is er gekozen om grote bedrijven - denk aan een Shell, die dan echt heel erg omhoog zouden gaan - volledig te ontzien. En daarom zijn wij dus, de middelgrote bedrijven, zwaar de pineut.'

Wat is ODE? In 2013 is de Wet Duurzame Energie ingevoerd, ook wel de ODE genoemd. Het is een overheidsheffing voor particulieren en bedrijven, waarmee het opwekken van duurzame energie gestimuleerd wordt. Het geld dat geïnd wordt gaat namelijk naar de subsidiepot Stimulering Duurzame Energieproductie (SDE). De SDE investeert de ODE dan weer in energieopwekkende en duurzame projecten. De overheid heeft vanuit het klimaatakkoord de doelstelling gekregen om in 2030 70% van al onze energie uit hernieuwbare energiebronnen te verkrijgen.

Tot 2020 was de verdeling particulier en zakelijk 50-50 voor de financiering van de SDE. Per 1 januari 2020 betalen (middelgrote)bedrijven twee derde van de ODE en particulieren een derde deel. De reden: bedrijven verbruiken ook twee derde van de energie in Nederland. Doordat energieverbruik met deze heffing voor bedrijven duurder wordt, maakt de overheid gas eigenlijk aantrekkelijker.