Het surfdrama op Scheveningen: 'Een boek dat nooit meer dicht gaat'
DEN HAAG - Op 11 mei dit jaar kwamen voor de kust van Scheveningen vijf mannen om het leven. Joost, Sander, Pim, Max, en Mathijs. Een combinatie van harde wind, stroming en een dikke schuimlaag werd de ervaren surfers en zwemmers fataal. De oudste was 38, de jongste 23: 'Het waren goedlachse gasten, met een passie voor de zee', zegt Pat Smith. De surfende Haagse nachtburgemeester was na het drama de woordvoerder van de Scheveningse surfgemeenschap, die in het hart was geraakt.
Smith weet nog goed waar hij was, die maandag 11 mei. Hij was niet gaan surfen, maar hardlopen in het bos, zonder telefoon. Een groep mannen had ondertussen wel besloten de zee in te gaan, aan de vooravond van de seizoenstart van een cursus lifesaving. Als Smith na anderhalf uur thuiskomt, is zijn telefoon ontploft: 'Ik had zeventig gemiste oproepen en een gelijk aantal appjes', vertelt hij aan de vloedlijn op het Scheveningse Noorderstrand.
Een bericht is van zijn moeder. Zij maakt zich zorgen omdat ze hem niet kan bereiken: je bent toch niet gaan surfen?, vraagt ze. Als Smith haar gerust heeft gesteld gaat hij naar het strand. 'Toen ik hier aankwam vlogen er twee helikopters boven het havenhoofd, voeren drie of vier reddingsboten op zee en stond de brandweer op het havenhoofd. Dat is wel een zorgwekkend gezicht als je dat ziet natuurlijk.'
Pat Smith kijkt terug op het surfdrama op Scheveningen in mei:
Pat Smith blikt terug op het surfdrama op Scheveningen
Schuim
De branding is veranderd in een dikke laag schuim. 'Het lag over het havenhoofd heen', beschrijft Smith. Surfers noemen het verschijnsel 'Cappuccino Coast'. Het zijn eencellige algen die bestaan uit eiwitten, opgeklopt door de wind. Het maakt het zoeken lastig. Mannen van de KNRM waden door het schuim dat tot borsthoogte komt, vanaf het strand, op zee en vanuit de lucht wordt gezocht. De hulpdiensten gaan die avond tot het uiterste.
Bij strandtent The Shore wacht Smith met vrienden en bekenden uit de surfscene op nieuws van de zoekactie. Al snel wordt duidelijk wat er aan de hand is. 'Ik denk dat dat een van de meest treurige dingen is die ik heb meegemaakt in mijn leven. Die onmacht is zo groot op dat moment, daar kun je je geen voorstelling van maken.'
Gevonden
Die avond worden twee mannen gevonden, Joost en Sander. 'Ik ben hier opgegroeid', vertelt Smith. 'Ik heb de zee in alle hoedanigheden gezien, het is altijd mijn vriend geweest, tot dat moment.' Ook werd duidelijk dat een van de mannen gered was. 'Opluchting wisselde af met verdriet natuurlijk.' Als het tegen elf uur te donker wordt om te zoeken staken de hulpdiensten hun werk.
De volgende ochtend vroeg gaan ze verder. Al snel vinden ze Pim en Max. Matthijs is dan nog altijd vermist. Hij wordt ruim drie weken later gevonden. Bij strandtent The Shore is inmiddels een bloemenzee ontstaan. Op de blokken van het havenhoofd prijken vijf witte haringen, als eerbetoon. Surfers hangen hun wetsuit halfstok aan de vlaggenmast en de kerken van Scheveningen luiden als eerbetoon hun klokken.
Impact
'Het waren sterke vrolijke jongens gewoon, met heel veel passie voor de zee, en voor alles wat bij surfen hoort. Ik heb ze op zien groeien van waterratjes tot echte watermannen', zegt Smith. 'En dat is supermooi, maar ook spijtig dat het eindig is.'
'Ik denk dat het aan de ene kant mensen heeft verenigd, wat natuurlijk heel mooi is', antwoordt hij op de vraag wat dit gedaan heeft met surfgemeenschap. 'Aan de andere kant denk ik dat voor de nabestaanden het gat altijd blijft.'
Afscheid
In september werden Joost, Sander, Pim, Max, en Mathijs herdacht met een paddle-out. Zo'n 250 surfers deden mee aan de ceremonie waarbij surfers stilstaan bij het overlijden. 'Ik denk dat het wel een jaarlijks terugkomend ding kan gaan worden', denkt Smith. 'Het is een boek dat niet meer dicht gaat.'
Op 30 december kun je kijken naar het laatste deel van het TV West Nieuws Jaaroverzicht 2020. Presentator Menno Tamming blikt terug op bijzondere momenten uit het afgelopen jaar. Vanaf 18.00 uur, elk uur, op TV West. Deel 1 en 2 zijn hier terug te kijken.
