Coronavirus: Kabinet kijkt begin volgende week opnieuw naar avondklok

De overheid heeft burgers opgeroepen om niet te vliegen en daar wordt grotendeels gehoor aan gegeven; bij Rotterdam The Hague Airport hebben ze het aantal passagiers met 77% terug zien lopen afgelopen jaar. 'Alleen op vrijdag vertrekken er nog een aantal vluchten, de rest van de week staat eigenlijk alles aan de grond. Het is wel raar om de vertrekhal zo leeg te zien', zegt Raymond de Jong tegen mediapartner Den Haag FM.

Toch gaat de bedrijvigheid op de luchthaven door. Sinds begin december kon men zich al laten testen bij het vliegveld, maar vanaf 8 januari worden er dus ook de eerste mensen gevaccineerd. De Jong: 'Momenteel worden er zo’n 250 man per dag gevaccineerd, maar vanaf aanstaande maandag schalen we dat al op naar 800. Dat gaat dus al een stuk sneller.'

Het is 'goed nieuws' dat verpleeghuizen eerder dan gepland kunnen starten met het vaccineren van bewoners, zeggen branchevereniging van organisaties in de (ouderen)zorg ActiZ en ouderenbond ANBO. ActiZ is 'blij dat het advies van de Gezondheidsraad om kwetsbaren in de samenleving snel te vaccineren, opgevolgd kan worden', aldus bestuurslid Conny Helder.

Verpleeghuizen staan te popelen om te beginnen met de vaccinaties, aldus ActiZ. 'De voorbereiding voor de vaccinaties is grotendeels afgerond: registratiesystemen zijn op orde gebracht, prikteams zijn geformeerd. Het wachten is nu op de toestemming van cliënten of hun wettelijke vertegenwoordiger en op de vaccins zelf.'

Bedrijven in het openbaar vervoer zouden tot eind 2021 gebruik moeten kunnen maken van de zogenoemde 'beschikbaarheidsvergoeding'. Dat stelt de branchevereniging (OV-NL) in reactie op de verlenging van de lockdown.

De huidige beschikbaarheidsvergoeding duurt sowieso tot juli 2021. Openbaarvervoerbedrijven krijgen volgens die regeling tot 93 procent van hun kosten vergoed door de overheid. Koepelorganisatie OV-NL hoopt nu dat deze afspraak tot het einde van het jaar wordt verlengd. 'Ons pleidooi is: blijf ons tot in ieder geval 31 december ondersteunen', zegt voorzitter Pedro Peters. 'Dan kunnen we in de zomer kijken hoe de situatie met de coronabesmettingen en vaccinatiegraad is, om een nieuwe afspraak voor het jaar 2022 te maken.'

Musea willen dat de toegezegde noodsteun snel uitbetaald wordt, zegt de Museumvereniging. De musea hebben begrip voor de lockdown, maar willen meer duidelijkheid over de noodsteun in 2021.

'De toegezegde noodsteun voor dit jaar is nog niet binnen, terwijl er geen inkomsten zijn, de kosten doorlopen en de financiële reserves uitgeput raken', zegt directeur van de vereniging Mirjam Moll. 'Het geld moet snel daar naartoe waar het nodig is.'

Bovendien loopt de huidige noodsteun tot eind juni, aldus Moll, 'terwijl heel 2021 in het teken van corona zal staan.' De Museumvereniging vraagt het kabinet dan ook snel noodsteun voor de tweede helft van 2021 toe te zeggen. 'Hoe eerder daarover duidelijkheid is, hoe meer musea en andere culturele instellingen de eindstreep van deze coronacrisis halen.'

Het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) stelt nog eens 120.000 examens, toetsen en rijtesten uit. Dat is bovenop de 190.000 geannuleerde examens en testen uit de periode van 15 december tot en met 19 januari, aldus het CBR.

In ieder geval tot en met 9 februari worden geen examens en toetsen meer afgenomen. De maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus zouden eerst tot en met 19 januari duren. Die worden nu met drie weken verlengd.

Na de verlengde lockdown kunnen alle examens, toetsen en testen zonder extra kosten worden ingehaald. Voor het inhalen heeft het CBR tot en met 15 mei plekken vrijgehouden. Hiervoor kan na de dag van uitstel meteen een reservering worden gemaakt. Plekken voor nieuwe examens, toetsen en rijtesten kunnen voorlopig worden gereserveerd voor de periode na 17 mei.

Met de verlenging van de strenge lockdown tot 9 februari, roepen ouderenorganisaties op om extra aandacht aan (eenzame) ouderen te geven. 'Het is begrijpelijk dat het verlengd wordt, dat is niet meer dan logisch, maar we hopen dat er aandacht voor eenzame ouderen blijft en dat die vergroot wordt', zegt een woordvoerder van ouderenbond ANBO. 'Houd elkaar in de gaten.'

'Samen tegen eenzaamheid', herhaalt de ANBO-woordvoerder de woorden van premier Mark Rutte tijdens de persconferentie dinsdagavond, waarin de verlengde maatregelen werden afgekondigd. 'Mensen zitten soms om een praatje verlegen, wij bellen dan met hen, maar ook veel andere organisaties doen dat. Iedereen wil licht aan het einde van de tunnel zien. Dat licht is er wel, maar nog schaars.' Extra reden voor de ANBO om wat meer naar eenzame ouderen om te kijken.

Dat ook de kinderopvang langer dichtblijft voor het grootste deel van de kinderen, is volgens de belangrijkste organisaties in de sector 'helaas onvermijdelijk'. Ze noemen de uitkomsten van het nader onderzoek naar de Britse variant van het coronavirus 'vanzelfsprekend van groot belang voor de kinderopvang, waar immers geen afstand kan worden gehouden van en tussen jonge kinderen'.

Mocht uit het RIVM-onderzoek blijken dat de Britse variant makkelijker door jonge kinderen kan worden verspreid, dan moeten medewerkers uit de kinderopvang voorrang krijgen bij de vaccinaties, vinden Branchevereniging Kinderopvang, Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang en de Belangenvereniging van Ouders in de Kinderopvang (BOinK). Verder noemen de organisaties het belangrijk dat medewerkers zich snel kunnen laten testen.

Net als scholen is de kinderopvang tijdens de lockdown alleen open voor noodopvang. Het kabinet bekijkt of het mogelijk is om opvanglocaties en basisscholen al op 25 januari weer de deuren te laten openen. Dat hangt sterk af van de uitkomsten van het onderzoek naar de Britse mutatie.

In sporten als handbal, tafeltennis en vermoedelijk ook badminton betekent de verlengde lockdown opnieuw uitstel van het vervolg van de competities op het hoogste niveau. Dat blijkt bij een rondgang langs een aantal sportbonden. 'Zo lang de lockdown duurt, gaan wij niet beginnen', zegt Sjors Röttger, directeur van het Nederlands Handbalverbond (NHV).

Namens de tafeltennisbond NTTB valt woordvoerder Dennis Rijnbeek hem bij. 'Het is voor onze clubs ook te ingewikkeld om te voldoen aan alle voorwaarden.' Badmintonbond Nederland beraadt zich nog, maar de kans is klein dat de eredivisie in die sport snel weer begint. In december stelde die bond al dat een hervatting van de competitie in strijd is met de oproep van het kabinet het aantal reisbewegingen te beperken om zo het coronavirus terug te dringen.

De Korfbal League gaat zaterdag wel beginnen, maar alle overige korfballers zullen dit seizoen niet in actie komen in de zaal. De korfbalbond maakte dinsdag direct na de persconferentie bekend geen mogelijkheden te zien om de competitie die tot eind maart zou duren nog op te starten.

De situatie voor jongeren en studenten wordt steeds nijpender door de verlengde lockdown. De Landelijke Studentenvakbond (LSVb) en vakbond CNV Jongeren maken zich grote zorgen over de geestelijke gezondheid en toenemende kansongelijkheid in het onderwijs voor deze groep.

Voorzitter Lyle Muns van de LSVb zegt een toename te zien in de moedeloosheid en het gebrek aan motivatie bij studenten. 'Het thuisonderwijs trekt een zware wissel op hun geestelijk welzijn", zegt hij. "Studenten volgen nu al bijna een jaar onderwijs vanuit hun kamertje. We zien een groot tekort aan fysieke studieplekken op onderwijsinstellingen, een groeiend tekort aan stageplekken, meer studievertraging en te weinig financiële compensatie vanuit de overheid. Dat alles zorgt voor minder motivatie en perspectief bij studenten.'

Het kabinet kijkt begin volgende week opnieuw naar de mogelijkheid om een avondklok in te voeren. Dat zegt minister-president Mark Rutte tijdens een persconferentie. Het Outbreak Management Team (OMT) is gevraagd met spoed een advies uit te brengen over 'wat die maatregel ons op kan leveren'. Daarbij wordt ook gekeken naar mogelijke alternatieven.

De Alphense burgemeester Liesbeth Spies zegt in een reactie geen voorstander van een avondklok te zijn. 'De maatregel moet wel zinnig zijn in relatie tot het doel dat je wil bereiken. Een avondklok is een wel heel verregaande maatregel. Ga je dán bereiken dat mensen thuisblijven en helemaal geen ontmoetingen meer hebben? Is dat dan je laatste strohalm?', zegt Spies tegen mediapartner Studio Alphen.

Een groot deel van de burgemeesters in Nederland is tegenstander van een avondklok. Dat geldt ook voor de politie. 'Handhaven is zo goed als onmogelijk', meent Spies. 'Je moet dan aan iedereen op straat vragen waar ze zijn geweest en waar men naartoe gaat.' Daarnaast ziet Spies dat het draagvlak voor coronamaatregelen steeds verder afneemt en maakte het RIVM dinsdag bekend dat de huidige lockdown 'een eerste effect begint te krijgen'.

De lockdown die sinds vorige maand van kracht is, wordt met drie weken verlengd. Dat heeft minister-president Mark Rutte bekendgemaakt. 'Er was geen andere keuze, omdat de cijfers niet snel genoeg dalen en we hebben te maken met de Britse variant, waar we ons grote zorgen over maken', zei Rutte dinsdagavond tijdens een coronapersconferentie. De lockdown gaat tot minimaal 9 februari duren.

Lees hier meer over de verlenging van de lockdown.

Op middelbare scholen moeten leerlingen waar mogelijk weer 1,5 meter afstand tot elkaar gaan houden, bevestigen Haagse bronnen na berichtgeving van de NOS. Middelbare scholieren moeten nu al wel 1,5 meter afstand houden tot volwassenen, maar niet tot elkaar. Eerder moesten ze dat nog wel, maar die maatregel werd vorige zomer losgelaten.

De maatregel geldt de komende weken alleen voor eindexamenklassen. Zij zijn de enigen die nog naar school gaan. Andere klassen volgen vanwege die lockdown thuisonderwijs. Naar verwachting duurt dat tot zeker 9 februari.

In de tussentijd loopt er een onderzoek naar de vatbaarheid voor de zogeheten 'Britse variant' onder scholieren. Tot de uitkomsten van dat onderzoek zal de maatregel van kracht zijn, zeggen bronnen.

Het aantal bedden op de intensivecareafdelingen structureel fors verhogen, bijvoorbeeld tot het niveau van Duitsland, is geen goed idee volgens voorzitter Diederik Gommers van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care (NVIC). 'Los van het feit dat we daar de mensen niet voor hebben; dat wordt onbetaalbaar', zegt hij in een interview met vaktijdschrift Skipr Quarterly.

'Je kunt niet volledig voorbereid zijn op een pandemie als deze", aldus Gommers. Wat hem betreft is het wel een goed idee om in te zetten op "betere rampscenario's om voortaan beter voorbereid te zijn'. Het uitbreiden van de ic-capaciteit en flexibele inzet van extra personeel kunnen oplossingen zijn. 'Maar zomaar meer ic-bedden in de lucht houden, dat is geen goed toekomstplan', vindt de voorzitter.

Gommers toont zich in het interview ook sceptisch over meer centrale aansturing. 'Als ik hoor dat in de politiek steeds luider de wens klinkt om het stelsel overhoop te halen, houd ik mijn hart vast', zegt hij.

Het kabinet heeft aan het Outbreak Management Team (OMT) gevraagd de mogelijkheid van een avondklok te onderzoeken, bevestigen ingewijden na berichtgeving van RTL Nieuws. Het kabinet wil de verspreiding van de zogeheten 'Britse variant' van het coronavirus, die besmettelijker is dan eerdere varianten, zoveel mogelijk beperken. Mogelijk draagt een avondklok daaraan bij, maar daar wil het kabinet eerst advies over.

Het is nog niet bekend wanneer het advies verwacht wordt of wanneer de maatregel eventueel in zou gaan, mocht er een positief advies over komen. Wel is het dus zo goed als zeker dat er geen avondklok wordt aangekondigd tijdens de persconferentie van premier Mark Rutte en coronaminister Hugo de Jonge dinsdagavond.

De maatregel kan op veel weerstand rekenen. Burgemeesters en politiebonden zien het niet zitten omdat ze problemen met de handhaving voorzien. Ook in de politiek kan het plan nu op weinig enthousiasme rekenen. Onder meer regeringspartij D66 zei dinsdag er geen voorstander van te zijn. Een motie tegen de avondklok door de PVV van begin november werd gesteund door de hele Tweede Kamer behalve coalitiepartijen VVD, CDA en CU.

De corona-uitbraak en alle maatregelen om besmettingen te voorkomen hebben de Nederlandse winkelstraten veel leger gemaakt. Volgens marktonderzoeker RMC waren er in 2020 bijna de helft minder passanten in winkelstraten dan een jaar eerder. RMC, dat winkeliers advies aanbiedt over trends in de detailhandel, meet al langere tijd de drukte in winkelgebieden met behulp van sensoren. Gemeten over het afgelopen jaar telde het onderzoeksbureau 47 procent minder mensen die de etalages van fysieke winkels afstruinden.

De 'vrije val' van het aantal passanten in de winkelstraat versnelt volgens RMC ontwikkelingen die al waren ingezet. Zo slonk het winkelend publiek ook al voor de uitbraak van het coronavirus gestaag, hoewel de huidige crisis het gemiddelde over tien jaar zwaar onderuit heeft getrokken.

Burgemeesters in Nederland zijn zeker geen voorstander van het invoeren van een avondklok. Ze vinden de maatregel buitenproportioneel en vragen zich af of een avondklok het gewenste effect oplevert. Dat heeft de Nijmeegse burgemeester Hubert Bruls dinsdag laten weten tijdens overleg met het kabinet over de nieuwste coronamaatregelen, die minister-president Mark Rutte en coronaminister Hugo de Jonge dinsdagavond bekend gaan maken.

Bijna acht op de tien Nederlanders (79 procent) vinden de verlenging van de lockdown acceptabel, meldt de NOS. Dat is in lijn met de algemene steun van inmiddels 72 procent voor het coronabeleid van het kabinet.

Van 61 procent zou het zelfs nog iets strenger mogen. Daar staat een stabiele groep van zo'n 16 procent van de bevolking tegenover die vindt dat de maatregelen losser moeten of helemaal zouden moeten worden losgelaten.

Een en ander komt naar voren uit onderzoek naar het draagvlak van het coronabeleid dat I&O Research maandelijks doet in opdracht van de NOS. Er deden 2193 mensen aan mee.

Voor het eerst sinds begin december zijn er minder dan 5000 nieuwe coronagevallen in een etmaal gemeld. Tussen maandagochtend en dinsdagochtend werden 4986 positieve tests doorgegeven aan het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

In de afgelopen zeven dagen zijn 49.398 besmettingen vastgesteld. Dat komt neer op gemiddeld 7057 per dag. Voor de vierde dag op rij blijft het aantal nieuwe meldingen onder het gemiddelde.

Het aantal sterfgevallen steeg afgelopen etmaal met 153, het hoogste aantal in bijna een week. Maar dat wil niet zeggen dat al deze mensen in de laatste 24 uur zijn overleden.

De invoering van een avondklok is zondag door het kabinet besproken, zeggen Haagse ingewijden tegen de NOS. Maar premier Rutte en minister De Jonge gaan deze maatregel vanavond niet aankondigen, want er is veel weerstand tegen. Onder meer de burgemeesters en de politie willen er niet aan.

Niet alleen is er de weerstand van burgemeesters en politie, ook is de maatregel moeilijk te handhaven. Er zouden te veel uitzonderingen moeten worden gemaakt voor mensen die een dringende reden hebben om toch 's avonds over straat te gaan.

Zorgminister Hugo de Jonge gaat ervan uit dat 'we echt nog een paar ferme maanden voor de boeg hebben'. Het kabinet maakt zich 'natuurlijk zorgen' over de nieuwe Britse coronavariant, die besmettelijker is dan het huidige virus, zei De Jonge dinsdag voorafgaand aan het crisisberaad van het kabinet over de coronacrisis.

Hij wees op de situatie in Engeland: 'Overvolle ziekenhuizen en in sommige wijken in Londen een besmettingsgraad van één op de twintig mensen. Dat is natuurlijk heel griezelig.'

Hij waarschuwde dat we ook in Nederland nog niet ervan af zijn. 'We zijn begonnen met de vaccinatie. Dat is een hoopvol gegeven maar we mogen er niet uit afleiden dat we er al bijna zijn. We hebben echt een paar ferme maanden voor de boeg.' Dat geldt ook voor ondernemers: 'Het zijn echt moeilijke maanden. We hebben het echt nog even vol te houden voordat we er zijn'.

Over een avondklok zei De Jonge dat 'alle opties alle keren op tafel liggen'. Hij wilde er niet specifiek op ingaan. Dinsdagavond zal hij daarover in de persconferentie iets over vertellen.

De politiebonden zien het invoeren van een avondklok niet zitten. Ze voorzien grote problemen bij het handhaven daarvan.

'We doen liever een beroep op het gezond verstand van de mensen. Daar moeten we het mee redden', zegt voorzitter Xander Simonis van politiebond ANPV. 'Ik ben bang dat politie en boa's een avondklok niet kunnen handhaven, we kunnen niet op iedere straathoek controleren.'

Voorzitter Jan Struijs van de Nederlandse Politiebond (NPB) krijgt dinsdag veel bezorgde reacties van leden, die waarschuwen voor de consequenties van een avondklok. 'Het wordt heel intensief voor de handhaving. We hebben nu al moeite met het verwerken van alle 112-meldingen en het dichten van roosters. Een avondklok betekent een flink capaciteitsprobleem', zegt Struijs.

De Nederlandse BOA Bond ziet ook niks in een avondklok, volgens de bond zien boa's dat het 's avonds rustig is op straat. De bond wil liever dat meer mensen thuis gaan werken. 'Een groter probleem is dat te veel mensen naar hun werk 'moeten'. Maak centraal afspraken met werkgevers. Stel thuiswerken verplicht en maak van werken op kantoor een uitzondering', stelt de bond op Twitter voor.

'Wat wij zien is dat veel mensen onderweg naar hun werk zijn. Het is druk op de weg en op bedrijventerreinen, een heel verschil met de lockdown in maart en april. Werknemers kunnen niet zomaar besluiten thuis te werken omdat de regering ons daartoe oproept. Ze zijn afhankelijk van hun werkgevers. De regering zal afspraken moeten maken met werkgevers om thuiswerken verplicht te stellen.'

Volgens een betrokkene is de 'avondklok nu een optie, omdat andere opties op zijn'. De mogelijke invoering is zondag in het Catshuisoverleg besproken. Enkele aanwezige ministers neigden naar invoering, maar van andere betrokkenen was er weerstand. Tijdens het Veiligheidsberaad maandagavond bleek dat veel burgemeesters de invoering niet zien zitten.

De woordvoerder van de Haagse burgemeester Van Zanen laat aan Omroep West weten: 'Wij lopen nooit vooruit op maatregelen die nog niet aangekondigd zijn. We wachten eerst de persconferentie af en we zullen zien wat daaruit komt. Anders wordt het pandemonium als iedereen op de zaken vooruit loopt.' Burgemeester Lenferink kon dinsdagochtend niet reageren, hij zit de hele dag in beraad met he college..

Motorrijders roepen automobilisten op om mondkapjes niet meer aan hun binnenspiegel te hangen. Dit maakt mensen op de motor, fiets en brommer maar ook voetgangers 'onzichtbaar'. Volgens motorplatform MotorNL zorgt dit voor gevaarlijke situaties.

Ad van de Wiel, motortestcoördinator binnen MotorNL, zegt dat hij er alles aan doet om zichtbaar te zijn in het verkeer, maar het mondkapje zorgt voor een nieuw gevaarlijk probleem. 'Fluorescerend pak, reflectie op mijn motor, van plaats op de weg veranderen als ik een kruising nader; ik doe er alles aan om zichtbaar te zijn in het verkeer. En nu verdwijn ik achter een mondkapje?'

In Nederland kan je een boete van 150 euro krijgen als je zicht wordt belemmerd door een onnodig voorwerp.

Vanavond is er weer een persconferentie, maar het is inmiddels wel duidelijk dat de huidige lockdown nog een aantal weken wordt verlengd. Dit betekent onder meer dat de horeca en winkels die geen essentiële-producten verkopen nog dicht blijven. Kim Schofaerts, voorzitter van MKB Den Haag ziet het somber in voor winkeliers: 'Het vet op de botten begint echt op te houden.' Vooral kledingzaken zitten met grote wintervoorraden die ze niet kwijtraken en dat is een grote kostenpost.

Het aantal positieve coronatests is in de afgelopen week iets gedaald, maar niet zo sterk als in de voorgaande weken. De exacte cijfers komen dinsdag in de wekelijkse update van het RIVM.

Het instituut meldde vorige week dat het 56.440 meldingen van positieve tests had gekregen. Dat was 16 procent minder dan de week ervoor, maar volgens het RIVM was het nog geen overtuigende daling en bleef het effect van de lockdown nog uit.

In de zes dagen sinds die update zijn er 44.444 nieuwe gevallen bijgekomen, gemiddeld 7407 per dag. Dit betekent dat het weekcijfer kan uitkomen op ongeveer 50.000. Dat zou een daling van ongeveer 10 procent zijn.

De basisscholen mogen misschien weer open op 25 januari. Maar de middelbare scholen blijven tot minstens 9 februari dicht. Daarom proberen ze op het Teylingen College Leeuwenhorst in Noordwijkerhout er het beste van te maken. Mediapartner NOS ging bij de school langs.

Het kabinet streeft ernaar basisscholen en de kinderopvang op 25 januari weer te openen, zeggen ingewijden. Het hangt wel af van een onderzoek naar de vatbaarheid van kinderen voor de zogeheten 'Britse variant' van het coronavirus. Pas nadat het OMT met een advies erover is gekomen, neemt het kabinet een besluit.

Tussen zondagochtend en maandagochtend zijn 5499 positieve coronatests geregistreerd bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Dat is het laagste aantal in een etmaal sinds 2 december. In de afgelopen week zijn bijna 51.000 nieuwe gevallen vastgesteld, gemiddeld 7262 per dag.

Hoeveel besmettingen waren er in jouw gemeente? Op ons coronadashboard zie je onder andere het huidige risiconiveau van jouw regio en de dagelijkse ziekenhuisopnames.