Haagse discriminatie-aanpak: keurmerk, sancties en geen subsidies voor Zwarte Piet-evenementen

'Discriminatie leeft nu sterker dan ooit, er is duidelijk een roep vanuit de samenleving om daar iets aan te doen. Dat kan je als overheid niet negeren, daar moeten we iets mee', zegt wethouder Bert van Alphen vanuit in zijn kantoor in het stadhuis op de vraag waarom er juist nú een anti-disciminatienota komt. 'Maar het is best een ingewikkelde om deze aan te pakken. Te meer omdat iedereen er zo zijn eigen beleving bij heeft. Maar het zal je maar overkomen, dat je op je uiterlijk of je uitingen gediscrimineerd wordt. Dat is geen prettige ervaring. Dan ben je er als overheid voor om die signalen op te vangen en daarmee wat te doen. Dat is de overheid verplicht.'

Volgens het Sociaal Cultureel Planbureau ervoer ruim een kwart van de Nederlanders in 2019 discriminatie, dat zijn ruim vier miljoen mensen. Nog eens elf procent maakte mogelijk discriminatie mee, maar is er niet zeker van of dit echt het geval was. Den Haag probeert op alle vlakken die discriminatie aan te pakken. Het kan gaan om een te laag schooladvies, of een afwijzing voor promotie omdat je niet in het team zou passen. Of je wordt op straat vaker gecontroleerd dan anderen.

'Op de woningmarkt wordt er er flink gediscrimineerd. De LHTB-gemeenschap heeft er veel last van', zegt Van Alphen. 'Ook discriminatie bij stageplekken ga ik proberen aan te pakken.' Discriminatie-aanpak op deze manier op de agenda zetten, is nooit eerder gebeurd. Dat is voor het eerst, zegt de wethouder.

In het uitgaansleven wil Den Haag afspraken met ondernemers maken, sancties bij discriminatie toepassen en waar nodig mystery guests inzetten. De wethouder wil verder onderzoeken of organisaties die werk maken van inclusiviteit een keurmerk kunnen krijgen. De gemeente kijkt ook kritisch naar de eigen organisatie. Zo mogen straks externe partijen, zoals klankbordgroepen, met hen meedenken en meekijken zodat niet meer alleen de belevingswereld van de gemeente het referentiekader vormt, maar ook het perspectief van klanten en klagers.

Den Haag gaat subsidieaanvragen toetsen op de aanwezigheid of het gebrek aan inclusie. Zo gaat Den Haag geen subsidies meer verlenen aan evenementen waar Zwarte Pieten aan deelnemen, omdat deze niet bijdragen aan een inclusieve samenleving, zo staat in de anti-discriminatienota. De politie heeft ook een inclusie-omslag te maken volgens de nota. In het hele land en ook in Den Haag zullen politieteams worden getraind op inclusie binnen teams. De gemeente wil ook wijkagenten stimuleren om mee te doen aan antidiscriminatieprojecten in de wijken.

Ook in het onderwijs is er veel sprake van discriminatie, zegt de wethouder. Kinderen van hoogopgeleide ouders krijgen vaker een hoger advies dan hun toetsscore rechtvaardigt en kinderen van laagopgeleide ouders krijgen juist vaker het nadeel van de twijfel. Den Haag wil met schoolbesturen afspraken maken over een procedure om tot een zo objectief mogelijk schooladvies te komen. Zo wordt voorkomen dat externe factoren zoals de thuissituatie daarin een rol spelen.

De meest voorkomende discriminatiegronden in 2018 waren leeftijd, etnische achtergrond en geslacht, volgens informatie van het Sociaal Cultureel Planbureau. En het werd het meest ervaren in het onderwijs, op het werk en tijdens het sollicitatieproces. Den Haag Meldt heeft in 2019 ruim 5000 meldingen van discriminatie binnengekregen. Ze zijn dus heel blij met de anti-discriminatienota.

'Niemand hoeft zich buitengesloten te voelen van de maatschappij die we met elkaar vormen', zegt Ombudsman Addie Stehouwer van Den Haag Meldt. 'En dat is voor heel veel mensen van belang. Zij kunnen ongelukkig door deze stad lopen. Bang om nageroepen te worden, nagekeken te worden. Op hoe ze eruit zien en wie ze zijn. En dat moet niet', zegt Stehouwer beslist.

'Uiteraard zou ik heel erg blij zijn als er in Den Haag niet meer gediscrimineerd gaat worden', zegt de wethouder. 'Dat is een beetje een illusie, dat begrijp ik ook wel. Maar ik zou blij zijn als mensen die dit als last ervaren de gemeente en het bureau Den Haag Meldt als een veilige haven zien.'