Haagse fotografen brengen fotoboek uit over het Haagse matje: 'De Matlas'

DEN HAAG - Het is een iconisch kapsel en daarbij ontzettend Haags: de mat. Tussen 2011 en 2019 fotografeerden Hagenaars Rein Langeveld en Daniel Heikens mannen met matten in hun stad. Uiteindelijk hebben ze hier een fotoboek van gemaakt, dat door Joost Nijhuis als atlas is vormgegeven. 'De Matlas' werd hiermee een feit, maar om het fotoboek ook daadwerkelijk uit te kunnen geven, is een crowdfundactie nodig.
'Ik denk dat we in 1992, toen we een jaar of twaalf waren, al over de mat aan het praten waren', herinnert Rein Langeveld zich in het Radio West-programma West Komt Thuis. 'We gingen dan schaatsen in de Uithof en deden het spel 'overlopertje'. De twee beste jongens waren natuurlijk de jongens met de stevigste mat. Daar werd je stil van. Zo zijn er nog veel meer situaties die ik in Den Haag kan schetsen waarin het fenomeen voorkwam.'
'Toen wij uiteindelijk daadwerkelijk met fotografie bezig waren en in de communicatie zaten, dachten we: hier moeten we toch echt wat mee gaan doen', aldus Rein. 'We zochten naar mensen met een mat en begonnen die te fotograferen. Toen kwam al snel de fascinatie voor de mat en dan vooral de vraag hoe het komt dat die mat eigenlijk blijft bestaan terwijl we in een samenleving leven die dat eigenlijk altijd ridiculiseert en erop neerkijkt.'

Een heuse lifestyle
Toen Rein en Daniel in contact kwamen met de mensen met een Haagse mat, leerden ze meer over het dragen van het opvallende kapsel. 'In onze basisbehoefte zit significantie. We willen allemaal eigen zijn. Dit is gewoon een heel duidelijk fenomeen wat opkomt in een bepaalde klasse of in een bepaald gebied zoals bijvoorbeeld in Den Haag', vertelt Rein. 'Het staat daar echt voor een soort vuist, een soort 'fuck you, ik doe mijn eigen ding'. Het is ontzettend gaaf om daarover gesprekken te hebben met die mensen en dichtbij ze te komen door ze te fotograferen.'
Bovendien is de mat voor velen een heuse lifestyle. 'Ik zeg altijd, je hebt twee soorten matten', vertelt Rein. 'Je hebt de modemat, zo'n mat waar zangeressen als Rihanna en Miley Cyrus heel sexy mee op het podium staan. En je hebt de mat die gewoon geboren is. Die is ooit gegroeid en die zal er nooit afgaan.'
Wie had er geen mat?
Om 'De Matlas' op de markt te krijgen, zijn Rein en Daniel een crowdfundactie gestart. 'Ja, dat moet wel. Vandaag de dag zijn boeken niet echt lucratief, je verdient er nauwelijks wat aan. Zeker niet aan fotoboeken', legt Rein uit. 'Ze zijn ook behoorlijk prijzig om te laten maken en als je geluk hebt speel je quitte, maar het moet wel eerst naar de drukker.'
'Ook gebruiken we de crowdfunding natuurlijk om het wat bekendheid te geven, want we hopen dat het door Nederland wordt opgepikt. Ik denk namelijk dat er heel veel Nederlanders zijn die ooit een mat hebben gehad of iemand kennen die er een heeft gehad. Want in de jaren tachtig was de mat hartstikke populair.'

Matjes over de hele wereld
Natuurlijk begeeft de mat zich niet enkel binnen de grenzen van Nederland. 'Het mooie van die mat is dat hij overal ontstaat en overal opkomt. In elk land heb je wel een plek die een grote dichtheid heeft van mensen met een matje', vertelt Rein.
Het fotoboek over de Haagse Matlas is volgens Rein daarom slechts de eerste editie. 'We verwachten natuurlijk dat het boek een succes wordt, dus daarna gaan we door naar de volgende editie. Dat kan Duitsland zijn of de Braziliaanse Matlas. Maar je hebt zelfs bij de Masai in Afrika mensen met matten.'