Opnieuw ophef over Haagse kunstsubsidies: commissievoorzitter in opspraak

Violiste in actie
Violiste in actie © ANP
DEN HAAG - Weer is er gedoe rond de Haagse kunstcommissie die het gemeentebestuur adviseert over subsidies voor kunst- en cultuurinstellingen. De voorzitter van de kunstcommissie heeft volgens de Adviescommissie bezwaarschriften de schijn van belangenverstrengeling en vooringenomenheid gewekt bij het advies over het strijkorkest Ciconia Consort. Een paar maanden geleden raakte een ander commissielid om dezelfde reden in opspraak. De Haagse raad is geschrokken.
Na een roerige aanloop, nam de Haagse gemeenteraad begin november vorig jaar een besluit over het Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2021-2024, waarin alle subsidies voor kunst- en cultuurinstellingen zijn vastgelegd. Tegen de zin van wethouder Robert van Asten (D66) besloot een meerderheid van de raad dat de acht grootste kunstinstellingen anderhalf procent minder subsidie krijgen dan de wethouder had voorgesteld. Dat geld komt ten goede aan achttien instellingen die anders geen of veel minder geld zouden krijgen. Nu is er ophef over een advies van de Adviescommissie bezwaarschriften.
De kwestie draait om de subsidieaanvraag van Ciconia Consort. De aanvraag werd een paar maanden geleden door de kunstcommissie afgewezen. Daarop diende het orkest een bezwaar in. Volgens Cicornia is er sprake van belangenverstrengeling omdat commissievoorzitter Johannes Leertouwer als dirigent van het Nieuwe Philharmonie Utrecht (NPU) een concurrent is van het Haagse strijkorkest. Bovendien zou Leertouwer vooringenomen zijn omdat hij vier jaar eerder ook al zeer negatief oordeelde over de subsidieaanvraag van Ciconia.
De gemeente Den Haag bepaalt elke vier jaar welke kunst- en cultuurinstellingen subsidie krijgen en hoeveel. Daarvoor laat het stadsbestuur zich adviseren door deskundigen die de Commissie Kunst & Cultuur vormen. Deze kunstcommissie beoordeelt alle subsidieaanvragen. De Adviescommissie bezwaarschriften is een ander adviesorgaan van het college van burgemeester en wethouders. Deze onafhankelijke commissie adviseert het bestuur over ingediende bezwaarschriften.

Concurreren

De Adviescommissie bezwaarschriften gaat mee in de redenering van Ciconia. Qua omvang zijn Ciconia en het NPU vergelijkbaar met elkaar en ze concurreren met elkaar om zalen, publiek, subsidies en sponsors; ook in de gemeente Den Haag, stelt de Adviescommissie.
Bovendien heeft het NPU in 'het recente verleden' opgetreden in het Zuiderstrandtheater in Den Haag. Dat is de tijdelijke locatie van Dans- en Muziekcentrum Den Haag (DMC) en het DMC is ook subsidieaanvrager in het kader van het Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur . 'De Acb is van mening dat de heer Leertouwer zodoende een (afgeleid) zakelijk belang heeft in de gemeente Den Haag. Hierdoor is ook de schijn van belangenverstrengeling gewekt', schrijft de Adviescommissie.

Vooringenomenheid

Ook vindt de Adviescommissie dat door de 'zeer negatieve beoordeling' van Ciconia door Leertouwer in 2016 en zijn betrokkenheid bij de huidige beoordeling 'in ieder geval de schijn van vooringenomenheid kleeft', valt te lezen in het advies. De Adviescommissie vindt dat het college de subsidieaanvraag nogmaals moet bekijken.
De Haagse Stadspartij, Hart voor Den Haag/Groep de Mos, VVD en PvdA in de gemeenteraad zijn geschrokken, ook omdat het niet de eerste keer is dat de kunstcommissie onder vuur ligt. Eerder raakte een ander commissielid in opspraak vanwege mogelijke belangenverstrengeling. De partijen wilden donderdagmiddag in een commissievergadering opheldering van wethouder Robert van Asten.

Niet mals

'Na de rel rond Crossing Border, Writers Unlimited en de dubieuze rol van commissielid Ellen Walraven daarbij en na de roerige vaststelling van de miljoenensubsidies door de gemeenteraad in november vorig jaar, is er nu gedoe ontstaan bij de behandeling van bezwaarschriften', reageerde Peter Bos van de Haagse Stadspartij. 'Het oordeel van de bezwaarcommissie is niet mals. Belangenverstrengeling is ernstig en zeker de voorzitter van de kunstcommissie dient honderd procent integer te zijn.'
Wethouder Van Asten kon weinig zeggen over de zaak. 'Het advies van de Adviescommissie wordt gewogen door het college en het college bekijkt wat de gevolgen en vervolgstappen zijn', zei hij. 'Vanwege het juridisch proces kan ik hier verder niet op ingaan.' Wel liet Van Asten weten dat er in totaal twintig bezwaarzaken lopen die door kunst- en cultuurinstellingen zijn gestart. Daarvan zijn elf bezwaren ingediend op het advies van de kunstcommissie en negen naar aanleiding van het besluit van de gemeenteraad.