Rutte roept iedereen 'met klem' op 's avonds thuis te blijven, ondanks opschorting avondklok

Politie tijdens onrustige zondagavond in de Haagse Schilderswijk
Politie tijdens onrustige zondagavond in de Haagse Schilderswijk © Regio15
REGIO - De avondklok moet per direct worden opgeheven. Dat heeft de rechtbank in Den Haag bepaald in een zaak die was aangespannen door protestgroep Viruswaarheid. De overheid wil dat de avondklok gehandhaafd blijft tot er een hoger beroep over de zaak is geweest. De Nederlandse staat heeft daarom aan het gerechtshof gevraagd de uitspraak van de rechter over het opheffen van de avondklok te schorsen in afwachting daarvan. Het hof in Den Haag buigt zich om 16.00 uur over dit zogeheten schorsingsincident.
Minister-president Mark Rutte roept iedereen 'met klem' op 's avonds thuis te blijven, ook als het kabinet er in hoger beroep niet in slaagt de avondklok in stand te houden. De maatregel is volgens de premier onverminderd noodzakelijk om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. 'Een juridische tegenvaller', noemde Rutte het besluit van de rechter.
Het kabinet komt toch met een spoedwet om de avondklok in vast te leggen. Dat zegt justitieminister Ferd Grapperhaus in een reactie op de uitspraak van de rechter dat de avondklok moet worden opgeheven. Het kabinet houdt vol dat een juridische basis voor de spertijd er wel degelijk is. De nieuwe wet zou dus "ten overvloede" zijn, benadrukt Grapperhaus.

Geen noodsituatie

De avondklok is ingesteld op basis van een noodwet, waarin staat dat een kabinet in noodgevallen regels kan invoeren zonder overleg met Tweede en Eerste Kamer. Maar volgens de rechtbank was de avondklok geen noodsituatie 'zoals bijvoorbeeld het geval is bij een dijkdoorbraak'.
Volgens de voorzieningenrechter in Den Haag maakt de avondklok 'een vergaande inbreuk op het recht op bewegingsvrijheid en de persoonlijke levenssfeer'. Bovendien beperkt de regel 'onder meer het recht op vrijheid van vergadering en betoging'.

Spoeddebat

De PVV wil het reces onderbreken voor een spoeddebat met het kabinet nu de rechter een streep heeft gezet door de avondklok. Dat twitterde PVV-voorman Geert Wilders dinsdag.
De grootste oppositiepartij was tegen de avondklok omdat die disproportioneel zou zijn. Ook onder meer SGP, DENK en Partij voor de Dieren keerden zich vorige week tegen verlenging van de avondklok.

'Niet zo fraai'

'Dat is natuurlijk niet zo fraai', zegt minister Sander Dekker (Rechtsbescherming) over het vonnis van de rechtbank in Den Haag 'Zoiets moet juridisch goed in elkaar zitten. Kennelijk is daar vandaag een uitspraak over gedaan, daar gaan we zo nog naar kijken.'
Wel benadrukt de bewindsman dat de spertijd een belangrijke maatregel was voor het kabinet in het terugdringen van het aantal coronabesmettingen. 'We deden die avondklok natuurlijk niet voor niets', zegt Dekker. 'We zien nog steeds dat de dreiging van het virus aanwezig is. Dat er heel veel nodig is om het aantal reizen en bewegingen te beperken.' Hij benadrukt daarnaast dat veel andere landen ook een avondklok kennen in de strijd tegen het coronavirus.

Veiligheidsberaad overvallen door avondklokuitspraak rechtbank

De uitspraak van de rechtbank in Den Haag dat de avondklok opgeheven moet worden, is voor het Veiligheidsberaad 'een onverwachte ontwikkeling.' Het beraad van de 25 burgemeesters die voorzitter zijn van een veiligheidsregio kan pas meer zeggen over wat de uitspraak praktisch betekent als het kabinet er inhoudelijk op heeft gereageerd. Dat laat een woordvoerster van beraadsvoorzitter Hubert Bruls, burgemeester van Nijmegen, dinsdag weten.
Lang niet alle burgemeesters waren in januari voorstander van de invoering van de avondklok. Er waren vooral veel zorgen over de uitvoerbaarheid van de maatregel, terwijl sommige burgemeesters ook vonden dat een avondklok moeilijk uit te leggen was aan de inwoners. In de praktijk bleek overigens, zei Bruls eerder al, dat veel mensen de aangescherpte bezoekbeperking lastiger vonden dan de avondklok.

Engel: feestende mensen op straat vanavond

Willem Engel verwacht dinsdagavond heel veel feestende mensen op straat na de uitspraak van de rechtbank. 'Dat wordt een feestje vanavond', zei de voorman van Viruswaarheid na de overwinning in de zaak, die hij met de actiegroep had aangespannen, in het programma 1 op 1 op NPO Radio 1. 'Ik ben heel blij en opgelucht dat er in Nederland nog iets als rechtspraak bestaat.'
'De avondklok is er nu per direct af. Ik verwacht nog wel dat het door het regime bestreden zal worden. Maar we staan sterk en ik verwacht dat ze in hoger beroep kansloos zijn', zei Engel.

Handhaving opgeschort tot besluit minister

De Nederlandse BOA Bond zegt dat boa's de avondklok niet kunnen handhaven. 'Wij hebben het net vernomen en zoals het nu lijkt was de besluitvorming niet correct', aldus de woordvoerder van de vakbond. 'Wij wachten nu het besluit van de minister af.'
Volgens de woordvoerder is er nu te veel onduidelijk over wat er dinsdagavond gaat gebeuren. 'Wij zijn een uitvoerende organisatie en doen wat de overheid ons opdraagt.' De bond zegt dat ze ook moeten luisteren naar de uitspraak van de rechter.

Supermarkten willen langer open nu avondklok wegvalt

Supermarkten willen langer openblijven nu de avondklok wegvalt. Daarover overleggen ze momenteel met het kabinet, laat supermarktkoepel CBL weten. Volgens een woordvoerster vond de branche het de afgelopen weken ook al vervelend dat de winkels eerder dicht moesten, omdat het daardoor overdag drukker werd in de supers. Maar toen had iedereen zich te houden aan de avondklok.
Het CBL hoopt later op dinsdag meer duidelijkheid te kunnen geven over wat de uitspraak van de rechter over de avondklok betekent voor supermarkten.

Honderden claimen avondklokboete terug

Honderden mensen die een avondklokboete hebben gekregen, claimen deze terug of willen haar kwijtgescholden zien. Advocaat Michael Ruperti zegt dinsdag dat hij hun verzoeken rechtstreeks bij minister Fred Grapperhaus (Veiligheid en Justitie) zal indienen. Het vonnis van de rechtbank in Den Haag is de basis van de procedure.