Hoe kijken de ouderen van nu naar hun kinderjaren in de oorlog?

De grote gebeurtenissen van Den Haag in de Tweede Wereldoorlog komen in deze documentaire aan de orde. Zo gaat het over de Jodenvervolging, de gedwongen evacuatie uit de kustgebieden van veel Hagenaars, de bombardementen van geallieerden, de hongerwinter, de bevrijding en de enorme blijdschap die door de Hagenaar massaal gevoeld werd.

Zo is er het verhaal van Sammy, de joodse klasgenoot van Charles Langeveld. Terwijl de jonge Charles tijdens de oorlogsjaren door de Rotterdamsestraat loopt, ziet hij hoe Sam wordt weggevoerd. 'Toen ik langsliep, zag ik bussen staan met Duitse soldaten en de Nederlandse politie erbij. Ze haalden hier een familie weg waar ook een klasgenoot van mij bij zat. Een voor een heb ik ze uit het souterrain naar boven zien komen', zegt hij, terwijl hij naar het huis van Sammy wijst.

'Het is allemaal zo triest', vervolgt Charles. 'Je realiseert je als elfjarige niet precies wat er gebeurt. Wat de impact was, wisten we niet. Ze werden opgehaald, maar niet met de mededeling: 'U wordt meteen doorgestuurd naar Duitsland. We jagen u gelijk de dood in'. We wisten niet wat er met die mensen gebeurde.'

Charles kan zich ook nog voor de geest halen hoe de omstanders keken naar het afvoeren van de buurgenoten. 'Niemand was obstinaat. Niemand riep iets van: wat doen jullie. Je wist dat je geen inbreng had. Je hield je gedeisd. De stemming was gedempt en zwaarmoedig.'

Naarmate de oorlog vorderde, kwamen er steeds meer onderduikers. Ook in het huis waar Henk Westerop opgroeide. 'Mijn ouders kregen bij sommige razzia's op tijd te horen dat er een op komst was. Onder hun bed in de slaapkamer hadden ze een soort luik gemaakt. Dan konden onder het luik in de slaapkamer een aantal mannen liggen. '

'Wij hadden een hele diepe inloopkast op de tweede etage', weet Toos Boei, die in 1940 zes jaar was. 'Dan gingen de Duitsers met een groot mes helemaal doorheen en ze prikten beneden, om te kijken of er iemand zat. Dan vonden niks en gingen ze weer weg. Ondertussen zaten de onderduikers in de dakgoot.'

Westerop weet nog dat er een razzia was op de Valkenboskade. 'Dan liep er een groep gevangengenomen mannen over de kade onder bewaking. Dat vond je dan beklemmend, maar ook beangstigend. Je wist dat ze naar Duistland gestuurd ging worden. En dat ze daar moesten gaan werken. '

Op 8 mei 1945 was het na vijf jaar eindelijk zover. Drie dagen na de capitulatie trokken de geallieerden door de residentie. Er was feestgedruis in allerlei vormen. Van een blije menigte tot groepen mensen die de jaren onder Duits bewind, botvierden op meisjes die met Duitse soldaten hadden gescharreld: de zogeheten moffenmeiden.

'Ze pakten zo’n vrouw op en die zetten ze op een stoel of een trapje', weet Jo Spaargaarden nog. 'Grote mannen knipten en schoren die vrouwtjes. Die zaten te janken en ondertussen werd hun kop kaal. Dan werd er daarna nog wat troep over ze heen gegooid. Dan denk je: hoe kun je het doen.'

‘Het was heel diep die vreugde van de bevrijding', herinnert Hans Gelderblom zich als de dag van gisteren. 'Die vreugde leidde ertoe dat je met plezier stond te kijken naar die vrouwen die opgehaald werden als moffenmeiden en werden kaalgeschoren. Achteraf kun je denken over wat voor vorm van wanorde dat was. Maar je vond he toen hartstikke mooi hoor. Pak ze maar, dacht je.'

Voor Charles Langeveld was het kaalscheren van de jonge vrouwen een doorn in het oog. ‘Dat gebeurde gewoon op straat', zegt hij bijna 75 jaar later nog steeds verschrikt. 'Ik ben één keer getuige geweest, maar ik kon er niet tegen. Ik ben weggegaan ook. Menie werd over hun hoofd gegooid. Het was een verschrikkelijke aanblik. Maar ik stond tussen de mensen die het prachtig vonden en stonden te klappen.'