Zorgen om trage invoering coronasteunregeling: 'Mensen zijn wanhoop nabij'

Een lege winkel in het centrum van Leiden
Een lege winkel in het centrum van Leiden © ANP
DEN HAAG - Het is veel gemeenten niet gelukt om de steunregeling voor burgers die door de coronamaatregelen hun woonlasten niet kunnen betalen op tijd te openen. Afgelopen maandag zou de TONK (Tijdelijk Ondersteuning Noodzakelijke Kosten) in de lucht moeten zijn, maar in onze regio zijn alleen Oegstgeest en Waddinxveen daarin geslaagd. Andere gemeenten volgen pas later. De VVD in de Haagse gemeenteraad wil dat er meer haast gemaakt wordt. 'Het gaat om mensen met acute geldnood'.
De TONK is bedoeld voor iedereen die 18 jaar of ouder is en tenminste 25 procent aan inkomsten heeft verloren door de coronamaatregelen en daardoor de woonlasten, zoals huur, hypotheekrente of gas, water en elektriciteit niet meer kan betalen. Het gaat om ondernemers, zzp'ers en werknemers, maar ook om werkzoekenden. Zij kunnen een beroep doen op de regeling die geldt met terugwerkende kracht tot 1 januari 2021 voor maximaal 6 maanden tot en met juni 2021.
Oegstgeest en Waddinxveen zijn sinds woensdag klaar om aanvragen op te nemen. In Waddinxveen zijn tot nu toe twee aanvragen binnen. Maar een gemeente als Den Haag, die de meeste aanvragen kan verwachten, is het niet gelukt om op tijd klaar te zijn. Volgens een gemeentewoordvoerder is de regeling half maart in de lucht.

Medio maart

'De invoering van de TONK vraagt veel van gemeenten', reageert de woordvoerder. 'Vorige week is er iets meer duidelijkheid gekomen over de financiële kaders. Op dit moment werken we nog uit hoe we de TONK in Den Haag exact gaan vormgeven. Wij verwachten dat alles medio maart gereed staat en de aanvragen kunnen worden ingediend.'
De VVD in de Haagse gemeenteraad dringt er bij het stadsbestuur op aan om vaart te maken. 'We hebben hier te maken met mensen in acute geldnood', zegt VVD-raadslid Judith Oudshoorn. 'Zij zijn de wanhoop nabij. Ik heb als raadslid huilende mensen aan de telefoon gehad die de spaarpot van hun kinderen moeten gebruiken om de vaste lasten te kunnen betalen. In zo’n situatie moet je als gemeente alles op alles zetten om die regeling op te starten. Er werken 1100 ambtenaren op het stadhuis. Zet ze allemaal in om de TONK in te voeren, zodat aanvragen ingediend kunnen worden.'

Voorschot

Ook als de regeling open is gesteld, is een snelle afwikkeling van de aanvragen noodzakelijk vindt Oudshoorn. 'Bij de Tozo moesten mensen soms vijftien weken wachten. Bij de TONK gaat het om het betalen van vaste lasten en dan kan je niet zo lang wachten. Daarom moet het geld zeker binnen vier weken gestort zijn. Ook vind ik dat de gemeente net als bij een uitkering een voorschot moet kunnen uitbetalen. Dan moet er maar achteraf gekeken worden of dat voorschot terecht is gegeven. Maar belangrijk is nu om de mensen die in de financiële problemen zitten te helpen. Daar is een lokale overheid voor bedoeld.' De partij dient donderdag een motie in over de TONK tijdens de raadsvergadering.
Volgens de woordvoerder van de gemeente geldt bij de uitvoering van de regeling dat er snel en ruimhartig te werk gegaan wordt. 'We hebben nog geen beeld hoe groot de groep zal zijn. De kosten zijn daarom lastig in te schatten. Maar we vertrouwen erop dat er vanuit het Rijk voldoende budget komt voor de uitvoering.'
In Den Haag moet de TONK half maart ingevoerd zijn. Ook Gouda, Hillegom, Lisse, Noordwijk en Teylingen gokken daarop. Alphen aan den Rijn verwacht eind maart klaar te zijn en Delft op 1 april. Zoetermeer is uiterlijk half april klaar. Westland, Wassenaar en Leidschendam-Voorburg hebben nog geen richtdatum. Zij werken de regeling nog uit, staat op hun website.