Joris Wijsmuller verlaat na 24 jaar Haagse gemeentepolitiek: 'Het is mooi geweest'

DEN HAAG - Voorman Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij (HSP) verlaat na de gemeenteraadsverkiezingen volgend jaar de gemeentepolitiek. Wijsmuller is dan 24 jaar lang het boegbeeld van de lokale partij geweest. 'Na zes keer lijsttrekker te zijn geweest, is het mooi geweest. Op een gegeven moment is het tijd om plaats te maken voor een nieuwe generatie', zegt het gezicht van de HSP. Het bestuur heeft gemeenteraadslid Fatima Faïd voorgedragen als lijsttrekker bij de komende verkiezingen.
Wijsmuller wil absoluut geen afscheidsinterview. 'Ik wil niet de indruk wekken dat ik al weg ga. Ik zit er nog een jaar', benadrukt hij tegen mediapartner Den Haag FM. Hij had nog niet nagedacht over welk moment hij zelf dit nieuws naar buiten had willen brengen. Na de voordracht van het bestuur om Faïd als lijsttrekker de komende raadsverkiezingen in te sturen, rijst de vraag: waarom wil Wijsmuller niet een zevende keer lijsttrekker zijn?
Volgens Wijsmuller groeide het afgelopen jaar langzaam het besef dat het tijd was voor een ander. 'Je groeit naar het moment van je afscheid', vertelt het vertrekkend raadslid. 'Iedere vier jaar moet je een afweging maken of je er weer vol voor gaat. Want als je lijsttrekker bent dan vind ik dat je er vol voor moet gaan, of je nu in het college komt of niet. Vier jaar geleden besloot ik er vol voor te gaan, maar nu lijkt me dat niet meer zo reëel.'

Verjonging nodig

De politicus denkt dat het ook voor zijn partij beter is als hij een stapje terug doet. 'De Haagse Stadspartij heeft nu al 23 jaar het links-progressieve lokale geluid vertolkt. Ik ben al die jaren het gezicht geweest van de partij, maar uiteindelijk ben ik een passant. De HSP gaat ook zonder mij verder - en dat moet ook', vertelt Wijsmuller. 'Zolang ik blijf zitten, is er geen ruimte voor vernieuwing.'
Zo ziet voorzitter Hanno van Megchelen dat ook. 'De afgelopen tijd zijn er veel nieuwe mensen bij de partij gekomen, bijvoorbeeld jonge mensen die afgelopen zomer bij de demonstratie van Black Lives Matter op het Malieveld stonden. Als we willen laten zien dat we relevant zijn voor die generatie, dan is verjonging ook nodig.' Volgens de voorzitter is de HSP 'een breed platform van lokale activisten die bomen redden of voor vrouwenrechten opkomen'.

Voortzetting van bestaande geluid

Faïd is volgens Van Megchelen dan ook een logische keuze. 'Ze is een oude rot in de partij en voor het bestuur staat zij ook voor de voortzetting van het bestaande geluid, want ze zit al in de raad en is een lokale activiste.' De voorzitter ziet haar dan ook als de beste kandidaat: 'Faïd is voor ons een voor de hand liggende keuze, wij steunen haar kandidatuur.' Dat moet ook wel, want Faïd heeft zich als enige aangemeld voor het lijsttrekkerschap. De leden mogen zich eind deze maand uitspreken over de kandidatuur voor het lijsttrekkerschap.
Een feit is in elk geval dat Wijsmuller de kar niet nog een keer gaat trekken, daarnaast wil hij geen hoge plek op de lijst. Dat betekent dat hij de gemeentepolitiek echt gaat verlaten, omdat hij zogezegd 'plaats wil maken'. 'Het is wel een worsteling voor mij', geeft hij toe. 'Ik voel mij verbonden aan de HSP, maar ik heb ook kennis over de rol en procedures van de gemeenteraad', zegt de nestor van de Haagse raad. 'Om de vier jaar hebben we als gemeenteraad te maken met een flinke verversing: twee op de drie raadsleden is nieuw. Dus als ik stop, verdwijnt die kennis ook weer.'

Beste raadslid

De politieke carrière van Wijsmuller start 23 jaar geleden. Na de oprichting van de Haagse Stadspartij in 1997 gaat Wijsmuller een jaar later de gemeenteraadsverkiezingen in als hun lijsttrekker. Bij die verkiezingen behaalt de partij één zetel: Wijsmuller treedt toe tot de gemeenteraad. Ook de tweede periode (2002-2006) haalt de partij weer één zetel - en wordt hij in 2004 door de Haagsche Courant bekroond tot beste raadslid. 'Ik was toen de luis in de pels in de raad. Ik kreeg alom waardering, maar dat was geen garantie voor zetels', blikt Wijsmuller terug. Dat blijkt: ook de derde termijn (2006-2010) met lijsttrekker Wijsmuller is het aantal stemmen goed voor slechts één zetel.
Maar in 2010 verandert zijn campagnestrategie. Wijsmuller: 'We profileerden ons als alternatief voor de gevestigde partijen.' Het leidt bij de gemeenteraadsverkiezingen in dat jaar tot een zetel winst: de HSP heeft vanaf dat moment twee zetels. Vier jaar later, in 2014, boekt de HSP de grootste winst en krijgt vijf zetels van de Haagse kiezer. 'En namen we voor het eerst bestuursverantwoordelijkheid', zegt hij trots. Hét verkiezingsonderwerp in 2014 is het Spuiforum: een nieuw cultuurgebouw op het Spuiplein. De HSP voert hiertegen een stevige campagne. 'Spuiforum? NEE!' luidt de verkiezingsslogan.

Wethouder van stadsontwikkeling

Het is dezelfde Wijsmuller die tot het college van burgemeester & wethouders toetreedt als wethouder van stadsontwikkeling, wonen, duurzaamheid en cultuur, nadat hij zijn handtekening heeft gezet onder het coalitieakkoord met D66, PvdA, VVD en CDA onder de titel 'Vertrouwen op Haagse kracht'.
Zijn belangrijkste dossier: het cultuurcomplex aan het Spui. Het wordt een nieuw, goedkoper plan en in het Spuikwartier worden ook woningen gebouwd. Wijsmuller garandeert bij de presentatie en de debatten altijd dat het project niet duurder wordt dan 177,4 miljoen euro. Maar in een onlangs verschenen rapport schrijft de Haagse Rekenkamer dat de kosten voor het cultuurcomplex toen al hoger werden ingeschat. De HSP richt haar pijlen op de rekenkamer: zo zouden veel cijfers niet kloppen. Collega-raadslid Peter Bos spreekt van een 'misrekenkamer'.

'Nek uitgestoken'

Wijsmuller benadrukt dat het cultuurcomplex bij zijn aftreden als wethouder nog altijd op koers lag om binnen het budget te worden gerealiseerd. 'Ik heb mijn nek uitgestoken voor een nieuw plan', zo legt hij uit. 'Het Spuiplein moet een ruimte voor de stad worden. Niet alleen binnen, maar ook buiten moeten er dingen worden geprogrammeerd. Ik ben nog steeds trots op dat we met alle partijen dit plan hebben gerealiseerd. Toen ik wegging kon het nog steeds binnen budget worden uitgevoerd. Daarna zijn er diverse aanvullingen aan het plan gemaakt. Dit zijn politieke keuzes geweest die niet mijn keuzes waren.'
Wijsmuller is trots op wat hij als wethouder bereikt. Hij noemt de Maakhaven, de Groene Mient, Wooncoöperatie Roggeveenstraat en Buitenplaats Ockenburgh. 'Allemaal initiatieven vanuit bewoners, die wij als gemeentebestuur hebben geholpen.'

'Sores? Bel Joris!'

Maar de kiezer ziet dat toch anders. Bij de verkiezingen in 2018 verliest de HSP twee van haar vijf zetels. De partij belandt weer terug in de oppositie, met Wijsmuller als fractievoorzitter. 'Je merkt dat de ervaring die hij inbrengt ten goede komt aan de democratie als geheel', zegt voorzitter Van Megchelen. 'Het is fijn dat er mensen zijn zoals Joris die een lange adem hebben.'
Wijsmuller stapt over een jaar uit de politiek, maar hij belooft zich te blijven inzetten voor de publieke zaak. 'Voor de gemeente, voor de cultuur en voor maatschappelijke initiatieven. Mensen weten mij altijd wel te vinden, want zij weten: sores? Bel Joris!'