Luchtkastelen, rechtszaken en ruzies: terugblik op ADO in Chinese handen

DEN HAAG - ADO Den Haag verkeert in grote financiële problemen. Niet voor het eerst is de Chinese eigenaar haar verplichtingen niet nagekomen. Een reconstructie van een samenwerking met een geldschieter die de club steeds in de problemen lijkt te brengen.

2014

In 2014 komt ADO Den Haag in Chinese handen. Mark van der Kallen had de Haagse voetbalclub in 2007 van een faillissement gered door de club te kopen. Op 24 juni 2014 maakt hij bekend dat hij zijn aandelen aan China gaat verkopen. Volgens Van der Kallen hebben de Chinezen een tot twee maanden nodig om de deal af te ronden.
Door de slechte ervaringen van andere voetbalclubs zijn veel mensen sceptisch over de nieuwe eigenaar. Van der Kallen laat weten dat hi geen problemen verwacht. Hij heeft een goed gevoel bij United Vansen (UVS), zegt hij. 'Zij willen doorpakken en ze komen over als serieuze mensen.' Hij is dan ook niet bang voor taferelen zoals bij voetbalclub Vitesse, waar een rijke Rus met een zak met geld binnenkwam en zijn beloftes niet wist in te lossen. 'Dat beeld heb ik helemaal niet bij dit bedrijf.'
Als het over de Chinese eigenaren gaat bij ADO, valt vaker de naam Wang Hui dan UVS. Wang is de eigenaar van het Chinese sportmarketingbureau. Het bedrijf was betrokken bij de organisatie van de Olympische Spelen en haalde de Italiaanse en Franse Supercup naar Beijing. De verwachtingen zijn hooggespannen. Bij de officiële verkoop van de aandelen geeft Van der Kallen aan dat de begroting onder Wang waarschijnlijk met tien miljoen euro per wordt verhoogd naar 25 miljoen euro per seizoen. Wang is ambitieus. Bij zijn presentatie spreekt hij over het aanvallen van de Nederlandse top en het halen van de Champions League.
Binnen ADO staat niet iedereen achter de overname door UVS. Piet Jansen, de algemeen directeur van de club, vindt dat de verkoop veel te snel is gegaan. Jansen wilde liever dat de club door lokale ondernemers overgenomen zou worden. Binnen een maand na de aankondiging van de overname vertrekt hij als algemeen directeur. 'Ik neem dit besluit met pijn in mijn hart', liet hij weten.
De eerste problemen met China komen al een maand later. De overdracht van de aandelen neemt veel tijd in beslag. Hierdoor komt Wang niet met het beloofde geld over de brug. Van der Kallen had bij de verkoop namelijk afgesproken dat UVS niet alleen acht miljoen euro betaalt voor de aandelen van de club, maar dat er een extra bedrag zou komen voor directe versterkingen.
Mark van der Kallen
Mark van der Kallen © Omroep West
En dat op een cruciaal moment in het seizoen, namelijk op het moment dat de transferperiode is geopend. Volgens Henk Fraser, op dat moment de hoofdcoach, heeft dat sportieve gevolgen. 'Helaas duurt dit nu zo lang, dat spelers die wij op het oog hadden en waar we al in grote lijnen een akkoord mee hadden bereikt, alsnog voor een andere club hebben gekozen.'
De soap gaat ook na het verstrijken van de transferdeadline door. ADO stelt tot drie keer toe een nieuwe deadline voor Wang om het bedrag van 8 miljoen euro over te maken en steeds komt er geen euro uit China. Op 31 december laat Van der Kallen weten de stekker uit de overname te trekken en op zoek te gaan naar een andere overnamekandidaat.

2015

Van der Kallen en UVS blijven toch met elkaar in gesprek en op 15 januari komt er groen licht uit China: het geld is overgemaakt. Maar met de definitieve overname van de aandelen komt er geen rust in de tent in Den Haag. Maarten Fontein, de nieuwe algemeen directeur, verrast iedereen in en rond de club door in maart op te stappen.
De opvolger van Jansen, pas een half jaar in dienst, geeft als verklaring dat hij te veel inmenging vanuit China ervaart en dat hij zijn werk niet kan doen zoals hij zou willen. 'Alles verliep volgens plan, er waaide een goede frisse wind door de club, totdat in de afgelopen dagen de koers vanuit China rigoureus veranderde', gaf hij als verklaring. 'Ik mocht me opeens niet meer met het technische gedeelte binnen de club bemoeien. Er leek opeens sprake te zijn van een plan B. Ik moest als loopjongen worden ingezet, met allerlei ridicule bepalingen.'
'Als we in China iets bespreken, en het staat niet op papier, dan is dat voor ons geen bindende afspraak' - Hui Wang
De taken van Fontein worden overgenomen door Jan-Willem Wigt, de nieuwe interim-directeur. In april van 2015 kan hij voor het eerst een financiële injectie vanuit China bijschrijven. Wang maakt anderhalf miljoen euro over naar de club. Geld dat wordt gebruikt om twee eerdere transfers te betalen en om de kosten van de overname te betalen.
Met die eerste betaling is ADO er echter nog lang niet. Contractueel zijn er verschillende termijnen waarop Wang geld over hoort te maken naar de club. Dit gebeurt niet, waardoor ADO in december opnieuw in de problemen zit. In totaal zou Wang 3,7 miljoen euro investeren, maar de club krijgt maar ongeveer de helft. Volgens Wigt is de club 'niet in gevaar, maar wel in de problemen'. De spelerssalarissen kunnen nog wel gestort worden, maar de spelersgroep versterken is er niet bij. 'We moeten de broekriem aantrekken, maar de spelers hoeven zich geen zorgen te maken.'

2016

Het jaar verstrijkt zonder dat er geld uit China komt. Eind januari laat Wang namelijk weten dat de toegezegde 3,7 miljoen euro geen belofte van hem was, maar dat het zijn wens was om dat bedrag over te kunnen maken. 'Als we in China iets bespreken, en het staat niet op papier, dan is dat voor ons geen bindende afspraak', gaf hij in een interview tegen de NOS als verklaring. 'Maar misschien is dat in Nederland anders. Dit is een groot verschil, zowel wettelijk als cultureel gezien.'
ADO-supporters roepen Wang op om zijn aandelen te verkopen als hij zich niet aan de afspraken kan houden, maar volgens de Chinese eigenaar is dit onbespreekbaar. 'De club wordt niet verkocht. Het hele management kan worden vervangen, ik kan ook weg, maar de club is van Vansen en dat blijft zo.'
In april komt Vansen met twee miljoen euro over de brug, maar dezelfde maand is er ook weer slecht nieuws uit China. Wang is ontevreden over de prestaties van de club. Volgens de eigenaar kijkt de directie alleen naar China voor geld en ontwikkelt het te weinig eigen initiatieven. Het kost Wigt zijn baan. De algemeen-directeur wordt door Wang ontslagen en opgevolgd door Mattijs Manders.
De eerste taak voor de nieuwe directeur? Een bezuinigingsronde doorvoeren. Wang is ontevreden over de situatie in Den Haag en geeft aan minder te investeren. De begroting voor het nieuwe seizoen moet hierdoor flink naar beneden worden bijgesteld. Dit lijkt lastig te worden en de club stevent af op een verlies van ongeveer een half miljoen euro.
In december bereikt de strijd tussen de club en haar aandeelhouder een kookpunt. ADO spant een rechtszaak aan tegen UVS. Op die manier wil de club afdwingen dat Wang het geld aan de club over moet maken. 'Het kan nooit zo zijn dat een passant onze club om zeep gaat helpen', zo legt Manders de stap van de club uit.
Matthijs Manders voor de rechter in de zaak tegen UVS
Matthijs Manders voor de rechter in de zaak tegen UVS © ANP
In een reactie geeft UVS aan dat de samenwerking stroef verloopt, maar legt hierbij wel de schuld volledig bij het bestuur van de club. 'Om in de toekomst wel te bereiken dat onze plannen worden uitgevoerd, moet UVS een stuk controle krijgen over de manier waarop ADO Den Haag geleid wordt. Dat kan helaas niet anders, want gebleken is dat er zonder een dergelijke controle eenvoudigweg niets tot stand komt. Dat - en alleen dat - is de reden dat we een aantal betalingen hebben uitgesteld', zo schrijft het bedrijf in een verklaring.
In de rechtszaak wordt ADO voor het grootste gedeelte in het gelijk gesteld. Wang wordt geschorst als voorzitter van de Raad van Commissarissen, de toezichthouders binnen de club. Ook gaan de aandelen van UVS tijdelijk naar een onafhankelijk beheerder. De Ondernemingskamer vindt het nodig dat deze maatregelen worden genomen omdat er gegronde redenen zijn om eraan te twijfelen dat het juiste beleid wordt gevoerd bij de club.
Zo functioneren de Raad van Commissarissen en de algemene vergadering van aandeelhouders niet naar behoren, zo is de rechter van mening. Door het interne 'gesteggel' konden 'onderwerpen die voor de continuïteit van ADO van cruciaal belang zijn’ niet worden behandeld, is het oordeel. 'Een oplossing voor de acute problemen waarin ADO verkeert, is hierdoor niet dichterbij gekomen.'
Met de uitspraak komt er geen einde aan de juridische strijd, want enkele dagen later staan de partijen opnieuw tegenover elkaar. Dit keer is de inzet de meer dan 2,3 miljoen euro die Wang nog over zou moeten maken.

2017

De rechter stelt ADO op 5 januari, een week na de rechtszaak, in het gelijk. UVS moet het bedrag, door de opgelegde rente opgelopen tot bijna 2,5 miljoen euro, direct overmaken. Het geld komt aan het einde van de maand, waardoor de club uit de acute financiële problemen is. Het verlies over het afgelopen seizoen blijkt beperkt te zijn tot 350.000 euro.
Toch is de gemeente Den Haag niet blij met het beleid van de club. De stad heeft een prioriteitsaandeel. Hiermee heeft het geen financieel belang in de voetbalclub, maar houdt het wel een vorm van inspraak. In juni geeft de gemeente dit gouden aandeel terug aan ADO. 'De begroting was gebaseerd op drijfzand', zegt verantwoordelijk wethouder Tom de Bruijn tijdens een toelichting. 'Het vertrouwen is geschonden.'
De gemeente probeert ook om de club samen met een aantal lokale ondernemers over te nemen van Wang. Een poging zonder succes. De gemeente heeft volgens De Bruijn 'de afgelopen dagen en weken veelvuldig overleg gevoerd' met ADO. Door een meerderheid in de club te nemen zou ADO weer een 'gezonde en stabiele club kunnen worden', zegt de wethouder. 'Dat bleek helaas wederom geen begaanbare weg.'
'De begroting was gebaseerd op drijfzand. Het vertrouwen is geschonden.' - Wethouder Tom de Bruijn over de samenwerking met UVS
In juli lijkt er eindelijk rust te komen. Wang maakt vanuit China bijna vier miljoen euro over. De club kan hierdoor zonder zorgen aan het nieuwe seizoen beginnen. ADO brengt die zomer ook een bezoek aan China, waar het de China Cup wint. De CEO van UVS, Felix Wu, wordt hier gepresenteerd als de nieuwe contactpersoon voor de ADO-directie.

2018

Onder leiding van trainer Fons Groenendijk presteert ADO dit seizoen uitstekend. De club plaatst zich voor de play-offs. Hierin strijden de Hagenaars voor een ticket in de voorronde van de Europa League. Zo ver komt het niet. Vitesse is in twee duels te sterk voor ADO, maar toch kan de ploeg van Groenendijk terugkijken op een goed jaar.
Toch zijn er ook zorgen over de club, die nog steeds jaarlijks verlies lijdt. Volgens Van der Kallen zorgt dit ervoor dat ADO te afhankelijk blijft van China. 'Je bent afhankelijk van de bedrijfsvoering van het Chinese bedrijf United Vansen, als er ieder jaar geld bij moet dan is er wel een probleem.'
Het verlies over het successeizoen 2017/2018 blijkt zelfs meer dan 3 miljoen euro te zijn. Toch is er nog enige tevredenheid bij algemeen-directeur Manders, want in de begroting was uitgegaan van een negatief resultaat van 4,5 miljoen euro. 'Verlies is verlies, daar moet je niet voor weglopen. Maar ondanks dat ben ik toch positief.'
Ondertussen hebben Haagse ondernemers een overname nog niet uit hun hoofd gezet. Wethouder Richard de Mos reist in december af naar China voor een handelsmissie. Hier komt ook een overname ter sprake, maar Wang benadrukt opnieuw: de aandelen van de club zijn niet te koop. 'Als grootste aandeelhouder van ADO Den Haag kunnen we melden dat we nooit aan een verkoop hebben gedacht. De afgelopen twee jaar hebben we er alles aan gedaan om de relatie tussen club, stad en onszelf te verbeteren en we zijn er trots op dat ADO Den Haag er beter voor staat dan ooit tevoren. Wij willen niet dat deze gezonde ontwikkeling negatief wordt beïnvloed.'

2019

In april rommelt het weer binnen de club. UVS zou geen vertrouwen meer hebben in directeur Manders. Beide partijen ontkennen dat er sprake is van een conflict, maar een maand later vertrekt Manders alsnog. Hij krijgt een functie bij de Eredivisie CV.
De opvolging van Manders wordt een machtsstrijd die de verhoudingen binnen de club bloot legt. Hendrik-Jan Rinner wordt de interim-directeur, tot er een opvolger van Manders is benoemd. Een headhuntersbureau stelt een lijst op van elf mogelijke kandidaten. Ad Melkert, voorzitter van de RvC, heeft hierbij een voorkeur voor Rinner als nieuwe directeur. Ook wordt de naam van Joost de Wit van Vitesse genoemd.
Hier wil Wang niets van weten. Zijn voorkeur gaat uit naar Mohammed Hamdi, die eerder een commerciële functie binnen de club vervulde. Volgens Wang kan Hamdi een brug slaan voor multinationals die zaken willen doen met China. Maar Melkert twijfelt: Hamdi heeft geen ervaring met besturen en met de financiële huishouding van een club. Hamdi moet dan ondersteuning krijgen van Kees Jansma en Frans van Steenis als klankborden.
Mo Hamdi
Mo Hamdi © SoccratesImages.com
Het is een strijd die door Wang gewonnen wordt, en in september wordt Hamdi gepresenteerd als de nieuwe directeur. Ondertussen maakt Groenendijk zich zorgen om zijn selectie, die nog niet op orde is. 'Het is al de derde keer op rij dat we het seizoen starten met een selectie die niet compleet is. Er is geen geld om spelers te kopen, we kunnen alleen maar transfervrije buitenkansjes halen. Ach... je went eraan bij deze club.'
In TV West Sport is Groenendijk heel openhartig over het beleid van zijn club. 'Ja, ik weet dat er toezeggingen zijn gedaan vanuit China dat de opbrengsten uit transfers deels weer geïnvesteerd kunnen worden in nieuwe spelers, maar dat is niet gebeurd. Dat er in het begin door de eigenaar (UVS, red.) doelen zijn gesteld als Europees voetbal en er investeringen zijn beloofd is vervelend. Daar schep je verwachtingen mee naar de achterban en naar ons. Die beloftes zijn niet nagekomen.'
De prestaties op het veld vallen dan ook tegen. Iedereen ziet dat de ploeg kwaliteit te kort komt. In december is het voor Groenendijk genoeg geweest. Ondanks diverse pogingen van de spelersgroep om hem op andere gedachten te brengen neemt hij ontslag. De trainer ziet te weinig perspectief bij de degradatiekandidaat.
Een dag later laat Hamdi weten dat er wel degelijk geld is om te investeren. 'Ik ben onlangs in China geweest en grootaandeelhouder United Vansen is bereid mee te denken als het nodig is', zegt Hamdi, die ondertussen een meerjarenplan presenteert. Voor Wang is dit een belangrijk punt, de eigenaar heeft de directies van de club steeds verweten geen visie voor de lange termijn op te willen stellen. Hamdi geeft aan dat de club in drie jaar tijd terug wil naar natuurgras en naar het Zuiderpark. Ook moet ADO dan structureel in het linkerrijtje eindigen.

2020

United Vansen komt haar belofte na en investeert flink in ADO. De ervaren Engelse trainer Alan Pardew komt naar het Cars Jeans Stadion en in zijn kielzog een legioen aan Engelse spelers. Er wordt alles op alles gezet om degradatie naar de Keuken Kampioen Divisie te voorkomen. Dit lukt, maar niet op de manier waarop de directie voor ogen had gezien. Door het coronavirus wordt de Eredivisie voortijdig beëindigd en de KNVB besluit dat RKC en ADO, de twee clubs die op degradatie afstevenden, niet af hoeven te dalen.
ADO krijgt een nieuwe kans, en de club kiest voor een ander beleid. De spelers die in de winterstop werden gehaald mogen weer vertrekken. De club zet in op talentvolle jongens, die mogelijk voor een hoger bedrag verkocht kunnen worden. Ook wordt er afscheid genomen van de grootverdieners binnen de selectie, en clubiconen als Lex Immers en Tom Beugelsdijk vertrekken.
Felix Wu van United Vansen
Felix Wu van United Vansen © Omroep West
Zonder direct resultaat, want ADO bivakkeert opnieuw in de degradatiezone. 'Je komt dan uiteindelijk tot de conclusie dat het sportief niet meer brengt wat het bracht, en dat is in de eredivisie blijven', zo legt Hamdi aan het einde van het jaar uit. 'Aan de hand van het meerjarenplan heb je een koers bepaald en zijn we deze zomer gaan verjongen. Als je naar dat proces kijkt zie je dat én verjongen én ervaring behouden én in de eredivisie blijven een lastige combinatie is.'
Toch maakt Hamdi zich geen zorgen over de toekomst van de club. 'Een paar weken geleden liet Felix Wu (CEO van grootaandeelhouder United Vansen. red.) weten dat, als ADO zou degraderen, UVS de club financieel blijft steunen. Maar degraderen is wel degelijk een ramp. Sportief, maar ook financieel en ook voor de stad Den Haag. Laat er geen onduidelijkheid over bestaan: wij gaan in de eredivisie blijven.'

2021

ADO investeert opnieuw in spelers in de hoop degradatie nog af te kunnen wenden. Ervaren spelers als Daryl Janmaat, Marko Vejinovic, Gianni Zuiverloon en Nasser El Khayati komen de selectie versterken. Negen wedstrijden voor het einde van de competitie staat de ploeg nog steeds op de voorlaatste plaats, een plek die directe degradatie betekent. Wel is Willem II, de nummer zestien, nog binnen bereik. In dat geval zou ADO nog via de nacompetitie handhaving kunnen bewerkstelligen. Het gat met de veilige vijftiende plaats lijkt bijna onoverbrugbaar.
Als klap op de vuurpijl komt woensdag het nieuws naar buiten dat ADO opnieuw in financiële problemen zit. En opnieuw komt dit omdat eigenaar Wang zijn verplichtingen niet nagekomen zou zijn. Ondertussen wordt er opnieuw gekeken of er partijen zijn die de aandelen van UVS kunnen overnemen.
Wat de Chinezen nu precies willen met ADO is nog steeds onduidelijk. In een telefonische reactie laat Wu weten niet inhoudelijk te willen reageren. 'We werken aan een oplossing, meer kan ik er op dit moment niet over zeggen. Of de oplossing betalen aan ADO of verkopen van de aandelen is? Nogmaals, ik kan niks zeggen.' Wanneer het Chinese bedrijf wel kan reageren, weten ze niet zeker. 'Ik denk volgende week ergens', aldus Wu.
Volg alles over de overname van ADO Den Haag via ons dossier.