Opnieuw versobering van het openbaar vervoer vanwege corona: 'Dit zijn pijnlijke keuzes'

Passagiers stappen in een tram bij Den Haag Centraal
Passagiers stappen in een tram bij Den Haag Centraal © Omroep West
REGIO - Het openbaar vervoer in de regio wordt opnieuw versoberd. Om de klappen van de coronacrisis op te vangen worden buslijnen samengevoegd of opgeheven. Op sommige andere trajecten gaan ze minder vaak rijden. Ook worden aan het einde van het jaar enkele tramhaltes tijdelijk opgeheven. Verder gaat de HTM na de zomer door met de huidige dienstregeling waarbij er minder bussen en trams in de spits rijden, omdat de spreiding van passagiers over de dag is veranderd.
De gemeenten van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag hebben woensdag met tegenzin ingestemd met deze maatregelen. Ze zien geen andere mogelijkheid. 'Dit is pijnlijk, maar noodzakelijk', zegt de Zoetermeerse wethouder Marc Rosier, in de regio verantwoordelijk voor het openbaar vervoer.
Hij laat daarop direct wel een waarschuwing volgen. 'Deze ingrepen zijn al moeilijk te verteren, maar als het Rijk de regio's geen financiële steun biedt op langere termijn volgen echt bizarre maatregelen. Dan verdwijnen controleurs uit het openbaar vervoer, wordt de aanschaf van nieuwe trams en bussen uitgesteld, worden complete lijnen geschrapt én gaan de prijzen omhoog.'

Corona hakt er hard in bij het openbaar vervoer

Als gevolg van corona is het aantal reizigers in het openbaar vervoer drastisch afgenomen. Alleen al de HTM vervoert nu nog maar 40 procent van de hoeveelheid mensen in vergelijking met dezelfde periode in 2019. De vervoerders krijgen wel een vergoeding van het Rijk, maar die is niet voldoende om dat dat op te vangen. Daarom moet nog een gat van ongeveer 275 miljoen euro worden gedicht. Dat wordt deels opgehoest door de regio, maar er moet ook worden bespaard door de vervoerders.
De HTM vangt dat op door afspraken te maken over de salarissen: die stijgen gedurende acht maanden niet. Daar staat dan wel tegenover dat er geen banen worden geschrapt. Ook is kritisch gekeken of openstaande vacatures moeten worden opgevuld. De servicepunten zijn minder vaak open en er is één servicepunt in Delft gesloten. De meest merkbare maatregel voor de passagiers was de aanpassing van de dienstregeling. Vanwege het veranderende reisgedrag van mensen door corona rijden er minder bussen en trams in de spits.

Nieuwe maatregelen zijn nodig

Nu de pandemie nog voortduurt, moeten op korte termijn toch nog weer nieuwe maatregelen worden genomen. De HTM moet uiteindelijk rond de achttien tramhaltes schrappen. Wanneer dat precies gebeurt, verschilt per lijn. Maar waarschijnlijk gaat dat in stappen na de zomer, zegt een woordvoerder.
Ook in andere delen van de regio zijn er ingrepen van vervoerders. Zo worden in de Plaspoelpolder in Rijswijk haltes geschrapt van buslijn 30, verdwijnt buslijn 50 van Rijswijk naar Zoetermeer helemaal, worden lijn 61 en lijn 51 tussen Delft en Rijswijk samengevoegd en gaat de frequentie van sommige andere buslijnen in het gebied omlaag.

Grote zorgen over de toekomst

Grote zorgen zijn er bij de bestuurders in de Metropoolregio over de langere termijn. Het Rijk heeft nu steun (de zogeheten beschikbaarheidsvergoeding) toegezegd tot en met het derde kwartaal van dit jaar. Over de periode erna worden nog gesprekken gevoerd met het kabinet. Maar het laatste overleg hierover eerder deze maand leverde nog geen akkoord op. Dit terwijl extra geld van het kabinet wel hard nodig is, stelt Rosier. 'De vervoerders lijden enorme verliezen. Die kan je niet in de kou laten staan,' zegt hij. 'Dat zou onverantwoordelijk zijn. Zeker gezien de belangrijk rol die het openbaar vervoer had tijdens deze crisis.'
De Metropoolregio heeft al scenario’s voor de toekomst gemaakt. Als de pandemie snel over is en mensen stappen direct daarna weer massaal in bus en tram, is het leed nog enigszins te overzien. Toch lopen de tekorten dan nog tot het jaar 2030 op tot 379 miljoen euro. Blijven reizigers het openbaar vervoer langer mijden, dan ontstaat een dramatische situatie, met alleen al in Haaglanden een tekort van bijna 1,2 miljard. 'Dan kunnen wij niets anders dan bizarre bezuinigingen doorvoeren,' zegt de wethouder. 'En dat in een gebied waar de bevolking fors blijft groeien.'

'Dit is een verhaal vol pijnlijke keuzes'

Die zorgen worden, zo bleek vandaag, in de hele regio gedeeld. 'Dit is een verhaal vol pijnlijk keuzes,' zegt de Delftse wethouder Martina Huijsmans. 'Het openbaar vervoer wordt minder aantrekkelijk en beperkt de kansen van mensen.' Haar collega Astrid van Eekelen (Leidschendam-Voorburg): 'Dit is zwaar, zuur en lastig.' En Robert van Asten (Den Haag): 'Dit is geen besluit dat we met grote blijdschap nemen.'
Toch stemden ze allemaal in. Rosier: 'Daarmee hebben wij nu onze verantwoordelijkheid genomen om op korte termijn het openbaar vervoer overeind te houden. Het is nu aan het Rijk om op langere termijn een goede ov-sector te garanderen.'