Haagse politiek zet belangrijke stap op weg naar raadsenquête naar bouw cultuurpaleis Amare

Impressie Amare
Impressie Amare © Zuiderstrandtheater / Amare
DEN HAAG - Een raadsenquête naar de bouw van het Haagse cultuurpaleis Amare is een grote stap dichterbij gekomen. De gemeenteraad gaat een zogeheten vooronderzoek instellen om te kijken welke vragen dan aan de orde moeten komen. Daarna wordt gekeken of zo'n raadsonderzoek er ook echt komt of dat er een ander vervolg aan wordt gegeven. Maar volgens VVD-fractieleider Frans de Gaaf is het een 'reële en zelfs voor de hand liggende optie' om een enquête te houden.
Dat bleek vandaag tijdens een debat van de gemeenteraad over een zeer kritisch rapport van de Rekenkamer Den Haag over de bouw van Amare. Eerder had de oppositie in de raad al duidelijk gemaakt veel te voelen voor zo’n enquête. Dat is een van de zwaarste onderzoeksmiddelen die de gemeenteraad heeft, waarbij betrokkenen onder ede kunnen worden verhoord.
Partij voor de Dieren, Hart voor Den Haag, SP, NIDA, Islam Democraten, Haagse Stadspartij, ChristenUnie/SGP en PVV dienden vandaag ook een voorstel in om een vooronderzoek naar zo’n enquête in te stellen.

Coalitie had eerst nog twijfels

De coalitie – VVD, D66, GroenLinks, PvdA, en CDA – leek aanvankelijk twijfels te hebben. Die partijen hadden vooral moeite met de mogelijk hoge kosten ervan, midden in de coronacrisis. Ervaringen elders leren dat zo'n enquête – afhankelijk van de omvang - ergens tussen de ton en bijna twee miljoen kost. Maar na lang onderling overleg, kwamen ze uiteindelijk ook zelf met een voorstel.
Daarin staat echter wel dat de uitkomst kan zijn dat er een ander type onderzoek komt in plaats van een enquête. 'Een ontsnappingsclausule', zegt Pieter Grinwis van de ChristenUnie/SGP. Maar dat is volgens de VVD-fractieleider niet het geval. Volgens De Graaf ligt een enquête voor de hand. Toch was het indienen van een eigen plan voor de weg richting enquête door de coalitie wel reden tot verbazing. Volgens Robert Barker van de Partij voor de Dieren zorgde dat voor een gevoel van 'oppositie versus coalitie' terwijl dat niet nodig zou moeten zijn.

Vervolg op onderzoek rekenkamer

Zo'n diepgravend onderzoek van de raad zelf is het vervolg op het onderzoek van de rekenkamer. Daaruit bleek dat het stadsbestuur 'onvoldoende transparant' was over de kosten van het gebouw. Daardoor werd het gebouw duurder, zonder dat de gemeenteraad dat wist. De raad trok in 2014 iets meer dan 177 miljoen euro uit voor de bouw ervan. Maar het ging uiteindelijk 223,3 miljoen euro kosten, constateerde de Rekenkamer ook.
De voorzitter van de Rekenkamer Den Haag, Manus Twisk herhaalde tijdens de vergadering dat hoe Amare tot stand kwam 'geen schoonheidsprijs' verdiende. Zo was het voor de gemeenteraad heel moeilijk om inzicht te krijgen in wat er nu eigenlijk werd besloten. Daarom zou er wat hem betreft een 'cultuuromslag' moeten komen in het stadhuis.
Dat benadrukten ook bijna alle partijen in de raad. 'Het is allemaal zo dermate complex geworden en gemaakt, dat de raad niet goed zijn controlerende taak heeft kunnen uitoefenen', zegt De Graaf van de VVD. 'En dat is heel slecht.' Daniël Scheper van D66: 'Maar we hebben als gemeenteraad ook onze controlerende rol niet goed uitgeoefend. En daar moeten we ook van leren.'

Openheid voortaan centraal

Wethouder Anne Mulder (VVD, stadsontwikkeling) maakte ook nog een keer duidelijk dat hij belangrijke onderdelen van het rapport wil overnemen en daarmee ook al is begonnen. Stukken moeten veel makkelijker worden opgeschreven. Verder staan 'integriteit, transparantie en openbaarheid' centraal. 'Je moet er vertrouwen in kunnen hebben dat het goed loopt hier in het stadhuis,’ zei hij. ‘U bent als gemeenteraad niet een soort speurhond. U moet informatie goed kunnen begrijpen.'
Ondertussen is nog steeds niet duidelijk wanneer het gebouw wordt opgeleverd, zei Mulder. Daarover is hij nog in gesprek met bouwer Cadanz.