Van stinkende grachten tot geurige kruidnagel, Mauritshuis laat mensen aan verleden ruiken
DEN HAAG - Het Mauritshuis in Den Haag gaat letterlijk zijn stinkende best doen om bezoekers een aantal 17e-eeuwse schilderijen en objecten ten volle te laten beleven. Het museum zet er namelijk geurzuilen bij, van waaruit belangstellenden geuren kunnen opsnuiven zoals die te ruiken moeten zijn geweest bij het tafereel dat wordt afgebeeld of het voorwerp dat te zien is.
Vervlogen - geuren in kleuren, gaat de expositie heten. Wanneer de tentoonstelling opent, is nog niet bekend, want daarvoor is het wachten op een versoepeling van de coronamaatregelen. Mede daarom komt er vanaf komende week alvast een digitale tour door het museum, waarvoor je een geurbox met vier corresponderende geuren in drogeluchtverstuivers kunt bestellen om thuis achter je scherm op te snuiven.
Het geuren-avontuur wordt niet altijd een pretje, want in vroeger tijden stonk het op veel plekken zo verschrikkelijk dat veel mensen van toen er niet eens aan gewend raakten. De grachten lagen bijvoorbeeld vol voedselresten, uitwerpselen en lozingen van onder andere leerlooierijen.
Daarom werden er middeltjes bedacht om de mensen er een beetje tegen te beschermen, zoals een soort reukbollen, ofwel 'pomanders', gevuld met welriekende ingrediënten, die je aan een ketting om je nek kon hangen.
Stank uit de gracht
Er zijn bijna vijftig schilderijen, tekeningen, prenten en objecten te zien die de bezoeker vertellen over geur, gezondheid en (gebrek aan) hygiëne. Niet alle werken en objecten worden door de organisatie International Flavors & Fragrances van geuren voorzien, maar acht wel.
Van Jan van der Heyden is er op de expo bijvoorbeeld het schilderij Gezicht op de Oudezijds Voorburgwal te zien, met een privaat en een gracht erop. Dit is voorzien van een zuil met de stank die ze samen voortbrachten.
Linnen bleken en rottingsgeur
Van Jacob van Ruisdael is er Gezicht op Haarlem met bleekvelden. Daarop werd linnen gebleekt met middelen die ook een uur in de wind stonken. Hoe dat was, is straks ook in het Mauritshuis te ruiken.
Van Jan Saenredam is er de Gestrande potvis bij Beverwijk, voorzien van rottingsgeur. Ook zijn er twee kostbare pomanders, die konden worden gevuld met bijvoorbeeld kruidnagel, lavendel of cypres. Hoe dat was, is binnenkort ook waar te nemen in Den Haag.
