Coronavirus: Janssen levert maandag eerste doses coronavaccin aan Nederland

Farmaceut Janssen uit Leiden levert maandag zijn eerste flesjes coronavaccin aan Nederland. In totaal komen dan 79.200 doses, laat het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) weten. Het is nog niet bekend wanneer het Janssen-vaccin voor het eerst wordt toegediend.

Nederland heeft in totaal 11,3 miljoen doses besteld. Het vaccin hoeft maar één keer te worden gegeven. De Gezondheidsraad adviseert om het vaccin eerst aan 60-plussers en aan medische risicogroepen te geven. Het gaat dan bijvoorbeeld om mensen met het syndroom van Down, met morbide obesitas of met neurologische aandoeningen die tot ademhalingsproblemen kunnen leiden.

Het is het vierde coronavaccin dat in Nederland beschikbaar komt. Eerder werden de vaccins van Pfizer/BioNTech, Moderna en AstraZeneca goedgekeurd, geleverd en gegeven.

Kinderen van 16 en 17 jaar met bijvoorbeeld het syndroom van Down, bloedkanker of morbide obesitas zouden ook moeten worden gevaccineerd tegen het coronavirus. Zij zouden dan het vaccin van Pfizer en BioNTech moeten krijgen. Dat adviseert de Gezondheidsraad. Tot nu toe worden alleen volwassenen ingeënt.

De meeste kinderen krijgen alleen milde klachten bij een coronabesmetting, maar sommige kinderen kunnen er ernstig ziek van worden. Daarom adviseert de raad om deze 16- en 17-jarigen ook met voorrang te vaccineren, net als volwassenen met dezelfde aandoeningen. Dit geldt ook voor 16- en 17-jarigen met ernstig nierfalen of een ernstige immuunstoornis, en voor kinderen van die leeftijden die een orgaan- of beenmergtransplantatie hebben ondergaan, of die daarvoor op de wachtlijst staan.

Het advies geldt alleen 'voor 16- en 17-jarigen die onder de hoog-risicogroepen vallen en niet voor andere 16- en 17-jarigen', benadrukt de Gezondheidsraad. Het vaccin van Pfizer en BioNTech is goedgekeurd voor iedereen van 16 jaar en ouder.

Er is 'momenteel geen duidelijk oorzakelijk verband' tussen bloedklachten, waarvan één met dodelijke afloop, en het coronavaccin van Janssen. Dat zegt een woordvoerster van de Leidse farmaceut.

Vrijdag werd bekend dat iemand die het middel van Janssen heeft ontvangen daarna last kreeg van dezelfde bloedklachten die voorkomen bij het vaccin van AstraZeneca en is overleden. In totaal zijn nu vier meldingen bekend van mensen die na toediening van het Janssen-vaccin last kregen van bloedstolsels (trombose) en een laag aantal bloedplaatjes (trombocytopenie).

'De veiligheid en het welzijn van de mensen die onze producten gebruiken, zijn onze eerste prioriteit', reageert het bedrijf verder. 'We delen alle meldingen van ongewenste gebeurtenissen bij personen die ons Covid-19-vaccin ontvangen, samen met onze beoordeling van deze meldingen, met de gezondheidsautoriteiten in overeenstemming met de regelgeving', aldus de farmaceut.

Er zijn mogelijk 16 mensen besmet met het coronavirus tijdens de proeffestivals van Fieldlab Evenementen in Biddinghuizen. Het gaat daarbij om 4 mogelijke besmettingen tijdens het Back to Live Dance Festival op zaterdag 20 maart en om 12 mogelijke besmettingen tijdens het Back to Live Popfestival op zondag 21 maart.

De evenementen zijn onderdeel van een serie proefevenementen van de sector en de overheid. Daarbij wordt gekeken hoe op een veilige manier evenementen georganiseerd kunnen worden.

Vooraf moesten alle bezoekers een coronatest laten afnemen. Na afloop onderging 80 procent van de bezoekers aan het dancefestival een tweede test. Bij het popfestival was dat 83 procent.

Tussen donderdagochtend en vrijdagochtend zijn 7716 nieuwe coronagevallen geregistreerd. Voor een vrijdag is dat het hoogste aantal sinds 8 januari.

In de afgelopen week zijn 47.365 positieve tests gemeld aan het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Dat komt neer op 6766 nieuwe gevallen per dag. Voor het eerst in een week loopt het gemiddelde op.

Het aantal sterfgevallen steeg met 41. Dat is het hoogste aantal in bijna drie weken. Dat wil niet zeggen dat al die mensen in de afgelopen 24 uur zijn overleden, Wanneer een coronapatiënt overlijdt, duurt het soms een tijdje voor dit wordt doorgegeven aan het RIVM.

Ziekenhuizen behandelen iets minder coronapatiënten dan op donderdag. Het aantal opgenomen patiënten daalde met 30 naar 2495, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). In de afgelopen twee dagen zijn 63 bedden voor coronapatiënten vrijgekomen, maar het aantal opgenomen patiënten ligt nog steeds aanzienlijk hoger dan in de vorige week.

Verpleegafdelingen behandelen nu 1711 mensen vanwege Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Dit zijn er 16 minder dan op donderdag en 71 minder dan op woensdag. In de drie dagen ervoor was het aantal coronapatiënten op die vleugels juist met bijna tweehonderd toegenomen.

Intensive cares behandelen nu 784 coronapatiënten, veertien minder dan op donderdag. In de dagen daarvoor was het aantal ic-patiënten juist met 68 gestegen. Ziekenhuizen hebben in de afgelopen 24 uur 307 nieuwe coronapatiënten opgenomen. Het is de derde achtereenvolgende dag dat dit aantal boven de 300 ligt. In de laatste zeven dagen registreerde het LCPS 2016 nieuwe opnames op de verpleegafdelingen en intensive cares. Dit komt neer op gemiddeld 288 per dag.

Ziekenhuizen breiden de capaciteit van de intensive cares nog verder uit omdat het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen blijft stijgen. Ze gaan naar 1550 beschikbare bedden. De uitbreiding betekent dat de reguliere zorg verder teruggeschroefd moet worden.

Onlangs kondigde het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) al aan van 1350 naar 1450 bedden te gaan. Daar wordt nog aan gewerkt, maar zelfs 1450 bedden zijn niet genoeg. 'Het aantal ic-patiënten is de afgelopen week met ongeveer 15 gemiddeld per dag gestegen. Dat maakt dat de huidige capaciteit van 1450 bedden, inclusief reservebedden voor traumapatiënten of andere patiënten met een spoedindicatie, niet langer toereikend is', aldus LNAZ-voorzitter Ernst Kuipers.

Onder normale omstandigheden behandelen intensive cares ongeveer 900 patiënten, voor wie ze zo'n 1150 bedden beschikbaar hebben. Momenteel liggen 784 coronapatiënten op een intensive care, net als 421 mensen met andere aandoeningen. Dit kunnen mensen met bijvoorbeeld kanker of hartklachten zijn, maar ook slachtoffers van ongelukken. Bij elkaar zijn dat 1205 mensen. Het gemiddelde ziekenhuis heeft nog iets meer dan tien ic-bedden over.

Nu het coronavaccin AstraZeneca niet meer voor mensen onder de 60 jaar wordt gebruikt, zal het middel volgens het ministerie van VWS versneld worden toegepast op 60-plussers, voor wie het minder risico's met zich meebrengt.

Voor met name de jongere mensen wordt dit kwartaal nog gerekend op de levering van bijna 8 miljoen Pfizer-vaccins, 3 miljoen vaccins van Janssen (waarvan er maar één prik nodig is in tegenstelling tot bij de andere vaccinaties) en ook nog eens 1,4 miljoen van Moderna. In het derde kwartaal komt er dan nog meer, bijvoorbeeld alleen al 5 miljoen vaccins van Moderna.

Komende week kijkt het RIVM hoe het vaccinatiebeleid per groep moet worden aangepast, bijvoorbeeld voor het nog niet geprikte zorgpersoneel jonger dan 60. Er wordt geschoven met vaccins, maar niet met het tijdpad, zo is de bedoeling. Komende dinsdag komt daar waarschijnlijk al meer duidelijkheid over.

Zorgminister Hugo de Jonge wil in de tweede helft van mei alle 60-plussers en mensen met een hoog risico als ze corona krijgen in elk geval voor de eerste keer hebben geprikt. Het blijft onmogelijk om zelf te kiezen voor een vaccin. Het kabinet beslist op basis van (internationale) adviezen wat het beste middel is voor wie.

Iemand die het coronavaccin van het Leidse bedrijf Janssen heeft gekregen, kreeg daarna last van dezelfde bloedklachten als bij het vaccin van AstraZeneca. Deze persoon is daaraan overleden, meldt de Europese vaccinwaakhond, het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA).

In totaal zijn nu vier meldingen bekend van mensen die na toediening van het Janssen-vaccin last kregen van bloedstolsels (trombose) en een laag aantal bloedplaatjes (trombocytopenie). Drie van die vier gevallen gebeurden in de Verenigde Staten, waar het vaccin al wordt gebruikt. Het vierde geval gebeurde tijdens de proeven met het vaccin, die in meerdere landen werden gehouden. Het is niet bekend in welke groep de overleden persoon viel.

Het is voor zover bekend het eerste sterfgeval bij het Janssen-vaccin.

Lang leek het erop dat Keukenhof in Lisse voor het tweede jaar op rij de deuren gesloten moest houden, maar vrijdag is het toch zover: Keukenhof gaat drie dagen open als onderdeel van het programma Testen voor Toegang van de overheid om Nederland weer geleidelijk te openen. Zo'n 5000 mensen per dag mogen het park dagelijks bezoeken, mits ze een kaartje hebben gekocht en vervolgens negatief op het coronavirus zijn getest.

'Vorig jaar zijn we het hele jaar niet open geweest en dit jaar zag het er in eerste instantie ook niet goed uit', zegt directeur van de Keukenhof Bart Siemerink vrijdagochtend in radioprogramma West Wordt Wakker. 'Dat we nu eindelijk blije gezichten zien en ook nog eens op een dun zonnetje worden getrakteerd, daar worden we vrolijk van.'

Ondanks dat volgens de directeur 'elk blij gezicht een cadeautje is', wil hij onderstrepen dat het niet op deze manier hoort. 'Natuurlijk zijn we nog steeds gefrustreerd en heerst er onbegrip. Het is namelijk nog steeds zo dat we heel veilig open zouden kunnen, maar dat mogen we niet', aldus Siemerink. 'We grijpen dit testweekend aan om 15.000 mensen binnen te laten, maar het heeft niks met rationaliteit te maken. Je kunt hier op een veilige manier in de buitenlucht een leuke dag hebben, ongelofelijk dat dat niet mag. We hopen dat dit een klein stapje is om op korte termijn gewoon open te kunnen.'

Waarom geef je mensen niet gewoon een vrije keus: wel of geen vaccinatie met AstraZeneca. Stans van Egmond, directeur Trombosestichting Nederland pleit ervoor vaccinatie met AstraZeneca vrij te geven voor mensen die het wel willen. 'En mensen die superongerust zijn moeten ook kunnen zeggen: ik wil het niet. Dat geeft mensen toch ook meer controle en dus rust', zegt ze nadat was besloten in ons land mensen onder de 60 jaar voorlopig niet meer in te enten met het coronavaccin van AstraZeneca.

Ze zegt dat de stichting 'ongelooflijk veel vragen' krijgt van bezorgde patiënten, die door de wisselende berichten niet meer weten wat de juiste keuze is. 'Mensen die bloedverdunners gebruiken bijvoorbeeld of mensen met een erfelijke aanleg voor trombose, en die al trombose hebben gehad.' Ze begrijpt die bezorgdheid, maar zegt ook: 'Je kunt de risico's tegen elkaar afwegen en dan wint vaccinatie.'

'Als je bedenkt dat er in Nederland de afgelopen maanden dagelijks ruim twintig mensen overlijden aan corona, van de ruim 7000 besmettingen per dag, en maar één op de anderhalf miljoen gevaccineerden. Dan kies je waarschijnlijk liever het vaccin. Maar het is een moeilijke afweging als je al bezorgd bent om je gezondheid. Het is moeilijk om die bezorgdheid weg te nemen.' Ze benadrukt dat het bij mensen onder de dertig jaar anders ligt. 'Daar is het risico op overlijden door corona heel erg klein, en dan snap ik dat een andere afweging wordt gemaakt.'

Ouderenorganisatie ANBO vindt dat er snel goede en eenduidige voorlichting moet komen over het AstraZeneca-vaccin. 'De onduidelijkheid door het stoppen, weer opstarten en daarna deels weer stoppen met dit vaccin zorgt voor onrust. Het is van het grootste belang dat 60-plussers, die nog wel zullen worden ingeënt met AstraZeneca, vertrouwen hebben in het vaccin. Dit lukt alleen als er goede antwoorden komen op vragen als: wat zijn de risico’s, hoe groot is dat, hoe herken ik bijwerkingen en wat moet ik dan doen?'

ANBO reageert op het besluit van demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) om mensen onder de 60 jaar voorlopig niet meer in te enten met het coronavaccin van AstraZeneca. De Jonge volgt een spoedadvies van de Gezondheidsraad op. De ouderenorganisatie wil ook weten welke gevolgen het besluit heeft voor de planning van de vaccinaties. 'Het is nu onduidelijk wie welk vaccin krijgt en wanneer dat zal zijn.'

Mensen onder de 60 jaar die al een eerste prik met het coronavaccin van AstraZeneca hebben gekregen, zouden wel hun tweede dosis moeten krijgen. Dat adviseert de Gezondheidsraad. Het vaccin moet twee keer worden toegediend. De eerste dosis zet het afweersysteem aan het werk, de tweede prik versterkt dat effect.

De Gezondheidsraad adviseert om het vaccin niet meer toe te dienen aan mensen van 60 jaar en jonger, maar wil dus een uitzondering voor mensen die de eerste dosis al hebben gehad.

Meer dan 500.000 mensen hebben tot nu toe het coronavaccin van AstraZeneca gekregen. Het is niet bekend hoeveel van hen jonger dan 60 zijn. Het vaccin werd half februari voor het eerst toegediend. De tweede prik wordt twaalf weken later gegeven, dus rond half mei zouden de eerste mensen hiervoor aan de beurt zijn.

Hoeveel besmettingen waren er in jouw gemeente? Op ons coronadashboard zie je onder andere het huidige risiconiveau van jouw regio en de dagelijkse ziekenhuisopnames.