Bewoner zorgboerderij gaat door het lint, medewerker verliest vinger

Ron is op de boerderij sinds hij zeven maanden geleden achttien werd. Hij heeft een lange historie in de hulpverlening. Al sinds zijn negende zit hij in tehuizen. Voor hij naar de boerderij kwam, zat hij in een gesloten inrichting voor jongeren met agressieproblemen. Die agressie steekt soms nog steeds de kop op. Een tijdje terug heeft Ron een deur gesloopt. Twee dagen later, toen Betty en haar collega Marga zijn kamer inkwamen, heeft hij ze verschrikkelijk uitgescholden.

Ron lag te slapen met zijn vriendinnetje erbij. Het meisje moest worden gewekt, maar de jongen vond dat ze moesten wachten tot hij aangekleed was. Toen ze niet snel genoeg de kamer uitgingen, riep hij: 'als je nu niet opkankert, snijd ik je kankerkop eraf en steek ik de boerderij in de fik. En nee dit is geen grootspraak, je weet niet waartoe ik allemaal in staat ben!'

Vijf dagen later zijn Betty en Marga opnieuw in Ron zijn kamer, en ook nu wil hij al snel dat ze weg gaan. Hij vindt dat ze te dicht bij zijn bed zitten. Hij verzoekt ze om de kamer uit te gaan, en niet op vriendelijke toon. De vrouwen besluiten te vertrekken, maar als Betty de deur achter zich dicht wil doen blijft er iets tussen zitten, een stukje van een jas die aan de kapstok naast de deur hangt. Ze steekt haar hand naar binnen om het stuk stof terug te duwen, en op dat moment geeft Ron een enorme schop tegen de deur.

Betty gilt het uit. Haar middelvinger zit klem. Als ze deur weer open heeft, is de bovenste helft van de vinger eraf. In het ziekenhuis is de conclusie dat die er ook niet meer aangezet kan worden. 'Je werkt daar vol passie en overgave om de jongeren op het rechte pad te krijgen', zo zegt de officier van justitie in de rechtszaak tegen Ron. 'En dan weet je dat er iets kan gebeuren, maar dat je een deel van je vinger kwijtraakt, dat is wel echt ernstig.' De jongen heeft Betty nog wel geappt dat het hem spijt, maar hij heeft niks meer van haar gehoord.

'Waarom nou die trap tegen de deur?', wil de politierechter weten. 'Er zit toch ook een deurknop op?' Ron legt uit: 'Ik heb een agressieprobleem, ODD. Ik weet niet wat dat betekent, maar ik heb het nu wel aardig onder controle, alleen toen niet. Ik was boos omdat het te lang duurde voor ze mijn kamer uitgingen.'

'Maar ze gingen al weg. Ze waren al de kamer uit. En dan geeft u alsnog die trap tegen de deur', dringt de rechter aan. Ron, met strakke blik en kaarsrechte rug op het beklaagdenbankje: 'Als ik het kon, zou ik het terugdraaien.'

Hij woont inmiddels niet meer op de boerderij, maar bij zijn vader en stiefmoeder. 'Betaalt u haar voor het eten en de was?', vraagt de rechter. Ron kijkt verbaasd: 'Nee.' Hij heeft werk in een magazijn, maar eigenlijk wil hij buschauffeur worden. 'Dan kan je de deur van de bus ook niet dichttrappen', zegt de rechter. 'Ook heb je een verklaring omtrent gedrag nodig. Als ze dan deze zaak tegenkomen, is dat niet in je voordeel.'

De jongeman heeft een tijdje bij de ouders van zijn vriendinnetje gewoond, maar dat werd ook niks. Het gaf teveel spanningen en met het meisje is het inmiddels uit. 'En uw moeder?', vraagt de rechter. 'Die is weggelopen toen ik een half jaar oud was.' De rechter constateert: 'Het heeft u niet altijd meegezeten in uw leven.' Ron beaamt dat met gevoel voor understatement: 'Het leven heeft me wel eens dwars gezeten.'

De officier van justitie vindt dat er genoeg bewijs is voor de drie zaken die Ron worden verweten: het slopen van een deur van de boerderij, dat is gefilmd; de scheldpartij en het dreigement twee dagen later, zowel Betty als Marga hebben dat gehoord; en de trap tegen de slaapkamerdeur waardoor Betty haar halve middelvinger verloor.

'Hij had niet de bedoeling om haar zwaar lichamelijk letsel toe te brengen, maar hij draagt wel de schuld', aldus de officier. Ze wijst er verder op dat het gedrag van Ron door de medewerkers als buitenproportioneel werd ervaren. 'Dit is echt over de grens, ook omdat de ervaring is dat instellingen pas heel laat aangifte doen. Dan moet er echt wat gebeurd zijn.'

Ze wil wel rekening houden met de problematische jeugd van de jongeman, maar vindt dat geen excuus voor zijn daden. Ze eist een taakstraf van 100 uur, waarvan de helft voorwaardelijk. De advocaat van Ron vindt dat er nog wel wat gaten in het dossier zitten, zoals de vraag of de deur en deurpost wel of niet scherpe randen hadden. Want is het dan wel Ron's schuld? 'Hij voelt zich wel verantwoordelijk, maar strafrechtelijk kan de vinger niet zijn schuld zijn', zo vindt de raadsman.

Hij vraagt om vrijspraak voor het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel. Ook vindt hij dat de gebruikelijke proeftijd van twee jaar korter zou moeten zijn, omdat dit allemaal al anderhalf jaar geleden is en Ron sindsdien niet meer in de problemen is geweest.

De rechter is het toch niet eens met de advocaat. 'Natuurlijk was die vinger niet de bedoeling, maar hij had niet tegen die deur moeten schoppen.' Maar de rechter wil ook geen taakstraf opleggen, zoals justitie vraagt. 'Want als je het dan nog een keer doet dan komt er meteen een celstraf in beeld. Dat wil ik ook niet. Ik geef u daarom liever een boete. U heeft mazzel dat u geen kostgeld betaalt aan uw vader, dus u heeft geld genoeg.'

De boete is niet mals. Twaalfhonderd euro, in 24 termijnen van 50 euro te betalen. 'Dat is pedagogisch bedoeld, dan wordt u er elke maand aan herinnerd dat u dit niet meer moet doen', aldus de rechter. 'U mag in hoger beroep, wilt u dat?' Ron zegt: 'Daar ga ik over nadenken.' De rechter sluit af met: 'Dat is nou eens geen impulsieve reactie. Heel goed. De officier kan ook nog in hoger beroep, want die vindt me misschien veel te mild, maar dat merken we dan nog.' Ron loopt opgelucht naar buiten.