Van alle kanten kritiek op Testen voor Toegang: 'Deze test is helemaal niet nodig'

Ze schoten eind vorig jaar als paddenstoelen uit de grond: commerciële teststraten waar je via een sneltest kon kijken of je besmet was met het coronavirus. Hierdoor kon je in elke gemeente terecht. Maar deze capaciteit wordt nu door de overheid niet gebruikt voor de huidige evenementen. De regering heeft voorlopig namelijk voor slechts één aanbieder gekozen: Lead Healthcare.

De sneltesters zijn hier zo boos over dat ze vandaag voor de rechter in Amsterdam staan. In een kort geding eisen ze dat de exclusieve samenwerking met Lead Healthcare wordt beëindigd. Veiligheidop1 uit Nootdorp is een van de snelteststraten in het geding. 'Wij waren in oktober de eerste goedgekeurde teststraat van Nederland', legt Jeroen Pronk zijn boosheid uit. 'Dan is het raar dat wij geen kans hebben gekregen om mee te doen aan dit project. Terwijl wij er helemaal klaar voor zijn.'

De regering heeft voor de sneltesten voor de proefevenementen een bedrag van 1,1 miljard euro beschikbaar gesteld. De commerciële snelteststraten kunnen zich tot vrijdag inschrijven om vanaf juni de sneltesten te verzorgen, maar voor april en mei is er gekozen voor een exclusieve aanbieder. 'Die naar nu blijkt helemaal niet genoeg capaciteit heeft. De regering had er in februari al voor moeten kiezen om het aan te besteden, want met alle teststraten gezamenlijk hadden we dit makkelijk voor elkaar kunnen krijgen', legt Pronk uit

Het staat er echt. Het project 'Testen voor toegang' kost 1,1 miljard euro. Met dit geld moeten de sneltesten betaald worden die nodig zijn om tot augustus de dierentuinen, theaters en casino's de mogelijkheid te geven af en toe open te gaan.

Van dit geld gaat de komende maanden 925 miljoen euro naar de in Leiden gevestigde 'Stichting Open Nederland'. Volgens onderzoeksplatform Follow the Money heeft de regering geen toezicht op wat er precies met het geld gebeurt. Vandaar dat diverse politieke partijen uitleg hebben gevraagd aan minister Hugo de Jonge. Donderdagmiddag is er een debat in de Tweede Kamer over het coronabeleid. Het project Testen voor toegang is een van de onderwerpen die besproken gaan worden.

In een brief aan de Kamer heeft de minister uitgelegd dat het nog niet zeker is dat het volledige bedrag ook uitgegeven gaat worden. Het traject is opgedeeld in stappen en het kabinet moet steeds de volgende stap in werking zetten. Het project is begonnen met evenementen tot 1 mei. Voor de testen tot die periode krijgt de Leidse stichting in ieder geval een bedrag van bijna 90 miljoen euro om de sneltesten mogelijk te maken.

Boos is misschien een groot woord. Maar er is wel veel onbegrip bij de organisatoren van de diverse evenementen. 'Deze pilot is er vooral om te kijken hoe het met het testen vooraf gaat', vertelt directeur Renee van Ingen van de Rijswijkse Schouwburg. 'Want dat het binnen bij ons veilig is, daar heb ik de test van volgende week niet voor nodig. Dat hebben we vorig jaar al laten zien.'

Het is een veelgehoorde klacht onder organisatoren. Voor Monkey Town is het zelfs een reden om niet mee te doen aan het pilotproject. De vestiging in Warmond had komende zaterdag open gemogen, maar blijft dicht. 'Wij hebben onze gasten op verantwoorde wijze al eerder tijdens de COVID19-periode ontvangen en wij zijn klaar om dat weer te doen. Echter hebben we voor nu gekozen om ons te focussen op één locatie met 'Testen voor toegang'. Wij doen mee met onze vestiging in Apeldoorn', zo laat de directie van Monkey Town weten.

Het Nationale Theater snapt de afweging van het kinderspeelparadijs. 'Wij hebben het hier ook over gehad', vertelt directeur Cees Debets. 'Want ook wij hebben vorig jaar al onze deuren geopend volgens de huidige maatregelen en hoeven dit niet meer te testen. Maar uiteindelijk hebben we er toch voor gekozen om open te gaan. Want de mogelijkheid om het contact met ons publiek te herstellen wilden we niet laten lopen.'

En dus is het mogelijk om op diverse plaatsen in de regio komende week een avondje uit te gaan. Inclusief een drankje aan de bar. 'Vanwege de test zijn we een uitzondering op de sluiting van de horeca', legt Van Ingen uit. 'Tot 20.00 uur is de bar open voor een alcoholisch drankje. Na de voorstelling is de bar alleen nog maar open voor alcoholvrije versnaperingen. We zijn blij dat we weer wat kunnen, maar voelt voor ons wel als een flinke stap terug, want we zijn weer precies op het punt van vorig jaar in plaats van dat we doorontwikkelen.'

De meeste bezoekers van de eerste testevenementen zijn blij dat ze weer wat kunnen. 'Geweldig om mee te maken, wij hebben de primeur', vertelt een een wat ouder koppel op de eerste dag dat Keukenhof weer open was. 'We zijn erg eenzaam met z'n tweeën', voegt de man nog toe. 'Dus we zijn erg blij dat we er nu op uit kunnen.'

Maar toch groeit ook de kritiek. Veel mensen zien het niet zitten om eerst een sneltest af te moeten nemen voor ze ergens naar binnen mogen. 'Belachelijk dat je je moet laten testen voor een buitenevenement', schrijft Renate van der Mark op de Facebookpagina van Omroep West. 'De supermarkt mag je zo in, ook geen controle.' Diverse organisatoren maakten hierdoor al bekend dat hun evenement niet uitverkocht was, ondanks dat er maar een beperkt aantal kaarten beschikbaar waren.

Ook mensen die wel bereid zijn om een sneltest af te nemen, ervaren zo hun problemen. Zo blijken er voor komend weekend meer evenementen gepland te zijn dan er testcapaciteit beschikbaar is. Mensen die een kaartje hebben gekocht voor zaterdag hebben niet de mogelijkheid om een sneltest af te nemen. Een van hen is Bea Valstar uit Naaldwijk. 'Ik heb kaartjes voor Keukenhof gekocht voor 80 euro, maar kan nergens meer een verplichte test afnemen.'

De Westlandse is bang dat ze hierdoor naar haar geld moet fluiten. 'Ik heb Keukenhof gebeld, maar zij verwijzen me naar de overheid omdat die de organisatie in handen hebben', vervolgt Valstar. 'Wat mij betreft is deze test dan ook mislukt.'