Coronavirus: vanaf woensdag prikken met Leids Janssen-vaccin

Het Outbreak Management Team (OMT) heeft het kabinet 'met klem' geadviseerd te wachten met de dinsdag aangekondigde versoepelingen van de coronamaatregelen, totdat vaststaat 'dat de piek inderdaad achter ons ligt'. En dat is volgens de deskundigen 'op basis van de huidige getallen' nog onduidelijk.

Dat staat in het jongste OMT-advies dat zorgminister Hugo de Jonge naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Ondanks de waarschuwingen heeft het kabinet besloten dat volgende week de avondklok wordt opgeheven, de terrassen open mogen, en er meer ruimte komt voor onder meer winkels en het hoger onderwijs.

Het OMT constateert wel 'dat de epidemie zich op een plateau of nabij de piek bevindt'. Dat geldt ook voor het aantal ziekenhuis- en ic-opnames. Van een daling is evenwel nog geen sprake. 'Alle indicatoren wijzen nog steeds op een situatie passend bij het risiconiveau 'zeer ernstig'.'

De GGD'en gaan versneld mensen van 18 tot 60 jaar oud met een medische indicatie vaccineren. Huisartsen, verpleegkundigen, basisartsen en de GGD'en werken samen met het RIVM om de ongeveer miljoen mensen in deze doelgroep hun inenting te geven. Ze krijgen het vaccin van Pfizer/BioNTech of Moderna.

In principe wordt van oud naar jong gevaccineerd, omdat ouderen een groter risico lopen op een ernstig verloop van een besmetting dan jongere doelgroepen. De 18- tot 60-jarigen met een medische indicatie lopen echter ongeveer hetzelfde risico als mensen van 50 tot 60 jaar oud, en krijgen daarom voorrang. Ze krijgen vanaf de eerste week van mei een uitnodiging via hun huisarts. Die uitnodigingen worden 'in groepen' uitgestuurd.

Het gaat om de groep die ook uitgenodigd wordt voor een griepprik. Aanvankelijk zouden zij tegelijk gevaccineerd worden met de groep van 50 tot 60 jaar oud, maar dat wordt nu iets eerder. Bovendien wordt er extra vaart gemaakt door samen te werken met de GGD'en, in plaats van het hele project aan de huisartsen over te laten, aldus het ministerie van VWS.

Woensdag begint in Nederland het inenten met het Janssen-vaccin. Dat zegt coronaminister Hugo de Jonge tijdens de persconferentie dinsdagavond. 'Het EMA heeft goed gekeken en stelt dat het aantal gemelde gevallen van de bijwerkingen extreem laag is. Daarmee is het vaccin in te zetten als gepland en daar starten we morgen mee.'

Cafés en restaurants mogen hun terrassen zoals verwacht vanaf woensdag 28 april weer openen, maar alleen tussen 12.00 en 18.00 uur. Per terras zijn maximaal vijftig gasten toegestaan. Dat heeft demissionair premier Mark Rutte bekendgemaakt tijdens een persconferentie over versoepeling van de coronamaatregelen.

Aan een tafel mogen maximaal twee mensen zitten, tenzij iedereen tot hetzelfde huishouden behoort. De tafels moeten op 1,5 meter afstand van elkaar staan, tenzij er kuchschermen tussen worden gezet. Gasten krijgen vooraf een checkgesprek, worden geregistreerd en moeten reserveren. Dat laatste mag ook ter plekke, aldus Rutte.

Vaccinproducent Janssen hervat de levering van coronavaccins aan EU-landen. Moederbedrijf Johnson & Johnson (J&J) maakte dat dinsdag bekend, nadat het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) had geoordeeld dat de voordelen van het vaccin nog altijd zwaarder wegen dan de mogelijke bijwerkingen.

In zeer zeldzame gevallen kan het vaccin mogelijk ernstige bloedproblemen veroorzaken. In de Verenigde Staten zijn die op een totaal van 7 miljoen prikken 8 keer gemeld. Eén vrouw werd getroffen door hersentrombose en overleed.

J&J meldt dat de productinformatie bij het vaccin wordt aangepast. Er komt een waarschuwing in te staan voor de zeer zeldzame bijwerkingen. Het bedrijf herhaalt dat het 'gecommitteerd blijft aan het leveren van 200 miljoen doses' aan de Europese Unie, Noorwegen en IJsland.

De testlocatie van de GGD in Alphen aan den Rijn gaat voortaan op werk- en zaterdagen om 19.00 uur dicht, in plaats van 15.30 uur. Dat meldt mediapartner Studio Alphen. Ook op zondag blijft de testlocatie langer open: mensen kunnen zich laten testen tot 16.30 uur, eerst was dit tot 14.30 uur.

Volgens de gezondheidsdienst is de toestroom zo hoog waardoor langere openingstijden gewenst zijn. De testlocatie aan de Kalkenovenweg opent dagelijks om 8.00 uur.

Trombose en een tekort aan bloedplaatjes moeten worden beschouwd als zeer zeldzame bijwerkingen van het coronavaccin dat door het Nederlandse bedrijf Janssen is ontwikkeld. In de bijsluiter van het vaccin moet daarom een waarschuwing worden opgenomen voor de zeer kleine kans op deze ernstige bloedproblemen. Tot die conclusie is het veiligheidscomité van het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) gekomen. Het EMA zegt er wel meteen bij dat de voordelen van het vaccin nog altijd zwaarder wegen dan de risico's.

Het comité heeft nader onderzoek gedaan naar acht meldingen uit de Verenigde Staten over mensen die kort na hun coronaprik werden getroffen door een gevaarlijke combinatie van trombose (stolselvorming) en een te laag aantal bloedplaatjes. Eén vrouw overleed door bloedstolsels in haar hersenen. In totaal hebben bijna 7 miljoen Amerikanen het in Leiden ontwikkelde vaccin gekregen.

Bij het RIVM zijn tussen maandag- en dinsdagochtend 6871 nieuwe coronagevallen geregistreerd. Dat zijn er 302 minder dan maandag, toen er 7173 positieve tests werden gemeld. Gemiddeld ligt het aantal coronabesmettingen hoger dan een week geleden. Toen werden 130 positieve tests minder gemeld.

Het vaccinatietempo is de afgelopen periode flink versneld. Op dit moment worden er gemiddeld ongeveer 100.000 prikken per dag gezet, zo meldt de NOS. Of dat tempo volgehouden kan worden, hangt af van de inzet van het Janssen-vaccin. Het gebruik van dat vaccin is tijdelijk stilgelegd nadat een kleine groep mensen last kreeg van trombose. Dinsdagmiddag velt het Europees Geneesmiddelenbureau EMA een oordeel over het vaccin.

Als het Janssen-vaccin voorlopig niet inzetbaar blijft heeft dat gevolgen voor de Nederlandse vaccinatiecampagne. Naar verwachting zal die een aantal weken vertraging oplopen. Tot juli verwacht de Nederlands zo'n 3 miljoen doses van het Janssen-vaccin.

Naast de aangekondigde versoepelingen voor de terrassen zal het demissionair kabinet tijdens de persconferentie dinsdagavond nog een aantal aanvullende versoepelingen bekend gaan maken. Zo komt de avondklok te vervallen, mogen bij begrafenissen 100 bezoekers aanwezig zijn en mogen ook de markten weer volledig open.

Ook in het onderwijs worden meer versoepelingen aangekondigd. Het hoger onderwijs mag onder dezelfde voorwaarden open als het voortgezet onderwijs, en theorie- en praktijklessen van rijscholen mogen weer vervolgd worden. Daarnaast zal het kabinet bekendmaken dat de Fieldlabs bij een hoge bezetting op de ic 'on hold' worden gezet. Bij een bezetting van meer dan 900 mensen worden de fieldslabs volledig stilgezet.

Het in Leiden ontwikkelde Janssen-vaccin van Amerikaanse farmaceut Johnson & Johnson is in het eerste kwartaal van 2021 goed geweest voor een omzet van 100 miljoen dollar. De farmaceut gaf eerder aan dat het vaccine zonder winstoogmerk beschikbaar zal zijn tot het einde van de pandemie.

Tot op heden is het vaccin alleen in Amerika gebruikt. Europese en Amerikaanse gezondheidsautoriteiten hebben een prikpauze van 6 weken ingelast nadat zes mensen na vaccinatie te maken kregen met een gevaarlijke combinatie van bloedstoelsels en een laag aantal bloedplaatjes.

Dat de winkels mogelijk vanaf volgende week onder voorwaarden weer open mogen is volgens branchevereniging INretail 'een belangrijke stap vooruit'. Naar verwachting zullen die versoepelingen dinsdagavnd tijdens de persconferentie aangekondigd worden. Volgens de branchevereniging hebben de winkels bewezen veilig open te kunnen, en liggen er protocollen klaar voor de 2500 winkelgebieden in Nederland waarmee de veiligheid van de klanten gewaarborgd kan worden.

De organisatie verwacht dat het wel even zal duren voordat alles voor weer is zoals het was voor de coronacrisis. Volgens De Raad Nederlandse Detailhandel (RND) is het goed dat 'het bloeden wordt gestopt', maar is er nog wel veel herstelwerk te verrichten. Zij zouden daarom graag zien dat ondernemers 'proportioneel' worden gecompenseerd. Zo pleiten ze ervoor dat ondernemers met meerdere filialen per winkel aanspraak kunnen maken op een vergoeding, in plaats van de huidige regeling per bedrijf.

UNICEF Nederland doet opnieuw een dringende oproep de middelbare scholen per direct te heropenen. De kinderrechtenorganisatie zegt zich grote zorgen te maken dat de opening van het voorgezet onderwijs niet wordt genoemd in het 'openingsplan' van het kabinet.

Op middelbare scholen wordt wel fysiek onderwijs gegeven. Maar vaak komen kinderen niet elke dag naar school en worden de fysieke schooldagen verdeeld onder de jaarlagen. Volgens UNICEF staat de kwaliteit onder druk en is de toegang tot fysiek onderwijs mondjesmaat. 'De gedeeltelijke schoolsluiting gaat al zijn achttiende week in. Wij vinden dat het openingsplan van het kabinet dé plek is om prioriteit te geven aan volledige opening van het voortgezet onderwijs', zegt Suzanne Laszlo, directeur van UNICEF Nederland.

De organisatie benadrukt dat kinderen recht hebben op toegang tot en beschikbaarheid van kwalitatief goed onderwijs. 'Fysiek onderwijs is noodzakelijk voor de ontwikkeling van kinderen en dat gaat verder dan alleen kennis opdoen. Ook het socialiseren met leeftijdgenoten en het ontwikkelen van het eigen individu gebeurt op school.'

Holland Casino heeft door de coronacrisis vorig jaar met een fors verlies afgesloten. Doordat de gokpaleizen van de staatsdeelneming slechts 71 dagen zonder beperkingen open konden, daalden de inkomsten met meer dan de helft. Daarop boekte het bedrijf een verlies voor aftrek van belastingen van 80,7 miljoen euro.

De veertien casino's van de keten gingen door "het diepste dal ooit" vanwege de coronacrisis, zo meldt het bedrijf bij zijn jaarverslag. In het voorjaar van 2020 moesten alle vestigingen dicht om besmettingen met het virus te voorkomen. Pas in de zomer konden ze weer open, maar door beperkingen konden lang niet zoveel bezoekers naar binnen als in normale omstandigheden. In december gingen de deuren weer dicht na de afkondiging van de harde lockdown.

Door alle beperkingen daalde het aantal bezoekers tot 2,5 miljoen. Een jaar eerder waren dat er nog 6,2 miljoen.

Holland Casino kondigde eind vorig jaar al aan banen te moeten schrappen wegens de crisis. In zijn jaarverslag meldt het bedrijf dat circa 10 procent van alle arbeidsplaatsen verloren gaat, waarbij ook gedwongen ontslagen vallen. 'Dit zijn noodzakelijke en soms pijnlijke maatregelen, zoals gedwongen afscheid nemen van mensen die met hart en ziel voor Holland Casino hebben gewerkt', schrijft het bedrijf.

Hoeveel besmettingen waren er in jouw gemeente? Op ons coronadashboard zie je onder andere het huidige risiconiveau van jouw regio en de dagelijkse ziekenhuisopnames.