Coronavirus: Rutte heeft 'meeste buikpijn over de terrassen'

Demissionair premier Mark Rutte heeft "de meeste buikpijn" over de risico's die de heropening van de terrassen volgende week met zich meebrengt. Dat is ook de reden dat de de openingstijden beperkt zijn en de horeca aan strenge voorwaarden moet voldoen, zegt hij tijdens het coronadebat in de Tweede Kamer.

Het kabinet gaat ervan uit dat de heropening van de terrassen vanaf 28 april tot veel meer verplaatsingen van mensen zal leiden. Om dat binnen de perken te houden is gekozen voor openstelling alleen tussen 12.00 en 18.00 uur. 'Omdat we het heel spannend vinden wat we doen.' Ook gaan mensen volgens hem niet de hele dag op een terras zitten. Ruimere openingstijden leiden er dan ook toe dat meer mensen gaan en daarmee tot meer bewegingen, aldus de premier. Hij zegde wel toe te kijken of de terrastijden bij de tweede stap versoepelingen verruimd kunnen worden. Die is op zijn vroegst op 11 mei.

Rutte vindt verder dat burgemeesters strenger moeten worden op terrassen en winkels waar het niet goed gaat. Afgelopen zomer is volgens hem onvoldoende opgetreden op plekken waar het te druk was. Wat hem betreft moet sneller tot sluiting worden overgegaan.

De Leidse scholenkoepel SCOL gaat geen gebruik maken van de zelftesten die de school krijgt voor de leerlingen. 'De organisatie van de zelftest op school leidt tot extra druk en is ons inziens niet zinvol te organiseren', zo schrijft het bestuur in een brief aan de ouders en de leerlingen. SCOL heeft vier middelbare scholen en zestien basisscholen in de Leidse regio. 'Ook zijn we bang dat het zelftesten tot onrust leidt onder leerlingen', zegt een woordvoerder van de scholenkoepel.

Scholen in Nederland krijgen de zelftesten als aanvullende maatregel om het aantal coronabesmettingen terug te dringen. Leerkrachten van SCOL zullen wel gebruik gaan maken van de zelftesten. De scholenkoepel is bang dat het zelftesten voor onrust zorgt onder leerlingen. 'We kunnen een leerling niet verplichten. Een leerling hoeft ook de uitslag niet te delen met de school en de school mag niet om de uitslag vragen. We willen niet dat er een tweedeling ontstaat tussen leerlingen die zich wel laten testen en leerlingen die dat niet doen', legt de woordvoerder uit.

De PvdA lijkt er niet in te slagen de voor volgende week geplande coronaversoepelingen tegen te houden in de Tweede Kamer. Een voorstel om te wachten tot de druk op de ziekenhuizen echt is afgenomen, kan waarschijnlijk niet op een meerderheid rekenen, zo is duidelijk geworden tijdens het coronadebat. De partij vindt dat de besmettingscijfers, ziekenhuisopnames en de druk op de intensive cares nu niet toestaan dat de coronamaatregelen worden versoepeld.

Fractieleider Lilianne Ploumen vindt het 'onverantwoord' dat het kabinet dat, tegen het advies van het Outbreak Management Team (OMT) in, toch wil doen. 'Rutte leek vorige week nog doordrongen van de ernst van de situatie', aldus Ploumen. Dat nu toch wordt versoepeld, noemt zij 'willekeur'. Zij roept op om alsnog de adviezen van het OMT te volgen. Het is voor het eerst dat de PvdA met een motie een kabinetsbesluit over de coronamaatregelen probeert tegen te houden.

Leiden moet het nog een jaartje zonder Singelloop stellen. De organisatie heeft besloten om de 45e editie van het hardloopevenement te verplaatsen naar vrijdag 22 april 2022. Daarmee is een eventuele najaarseditie in 2021 van de baan, schrijft mediapartner Sleutelstad.

'Twee redenen noopten ons als organisatie tot deze rigoureuze stap', zegt voorzitter Gertjan van Geen. 'Allereerst is het in tijden van corona knap lastig om een druk evenement in goede banen te leiden, maar ook de werkzaamheden aan de Langegracht bemoeilijken de praktische invulling. We kunnen niet in de toekomst kijken, maar volgend jaar zijn de kansen op een gemeentelijke vergunning vermoedelijk groter.'

Van Geen beseft dat twee Singelloop-loze jaren op rij een bittere pil is voor al die duizenden deelnemers, toeschouwers en vele trouwe sponsors. Dat de opbrengst doorgaans ten goede komt aan goede doelen, maakt het gemis alleen maar schrijnender. 'Daarom hebben we lang gewikt en gewogen. Als pleistertje op de wonde zijn de deelnemersbewijzen voor de geschrapte loop van 2020 ook volgend jaar nog geldig. Bovendien gaan we vanaf nu nauwer samenwerken met de Leiden Marathon. Wat ons betreft mag het gauw 2022 worden.'

Het aantal nieuwe coronagevallen is afgelopen etmaal fors gestegen. Tussen woensdagochtend en donderdagochtend zijn bij het RIVM 9648 nieuwe coronagevallen geregistreerd, het hoogste aantal sinds 7 januari. Dat zijn er 1134 meer vergeleken met de voorgaande dag. Woensdag werden ook al aanzienlijk meer positieve tests geturfd vergeleken met de dag daarvoor, namelijk 1673. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu heeft in de afgelopen zeven dagen 57.902 positieve tests geregistreerd. Dat komt neer op gemiddeld 8272 nieuwe besmettingen per dag.

RIVM-baas Jaap van Dissel gaf donderdag aan geen idee te hebben wat het openen van de terrassen volgende week met het aantal coronabesmettingen doet. In de Tweede Kamer zei hij wel dat dan meer mensen op pad gaan en er dus meer risico is. Van Dissel is ook voorzitter van het Outbreak Management Team. Dat adviseerde het kabinet om nog even te wachten met versoepelen.

Het aantal sterfgevallen door corona steeg het afgelopen etmaal met 20. Dat wil niet zeggen dat al deze mensen in de afgelopen 24 uur zijn overleden. Als een coronapatiënt overlijdt, wordt dit soms pas na een tijdje doorgegeven. Woensdag werden 18 overlijdens geregistreerd.

Het aantal coronapatiënten op de Nederlandse intensive cares is donderdag gestegen met 17, de grootste stijging sinds 8 april. In totaal liggen 839 mensen op de ic's, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Er lagen voor het laatst op 22 januari zoveel coronapatiënten op de intensivecareafdelingen.

Er liggen al bijna een week meer dan 800 Covid-patiënten op de ic's. In totaal zijn nu 2682 patiënten met Covid-19 opgenomen in de Nederlandse ziekenhuizen, 68 meer dan woensdag. Op de verpleegafdelingen nam het aantal coronapatiënten donderdag toe met 51 tot 1843.

De kritieke planbare zorg, die binnen 6 weken moet plaatsvinden om gezondheidsschade te voorkomen, komt verder onder druk te staan. Dit blijkt uit de wekelijkse rapportage van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) op basis van gegevens van ZorgDomein en de gegevens die ziekenhuizen bijhouden in het Zorgbeeldportaal.

Meer dan een derde van de ziekenhuizen kan deze zorg nog maar deels volgens planning leveren, en 63% lukt dit volledig. Dat is weer minder dan vorige week, toen nog 69% van deze kritiek planbare zorg volgens planning kon doorgaan. De (semi-)acute zorg gaat wel nog steeds volledig door.

Zorg die minder urgent is, werd afgelopen week nog vaker uitgesteld. 99% van de ziekenhuizen levert deze zorg niet meer volledig volgens planning. Een kwart van deze ziekenhuizen kan planbare zorg helemaal niet meer leveren. In de afgelopen week nam de beschikbare operatiecapaciteit iets minder hard af dan in de periode daarvoor. Maar nog steeds zijn er gemiddeld 33% minder operatiekamers in gebruik dan normaal. Dit percentage is hoger dan in de afgelopen weken.

De coronacrisis is van grote invloed geweest op de rechtspraak. Vooral daardoor zijn vorig jaar 170.000 rechtszaken minder afgehandeld dan in 2019. In totaal werd in 1,37 miljoen zaken rechtgesproken. Een daling van 11 procent ten opzichte van 2019, meldt de Raad voor de rechtspraak in zijn jaarverslag.

Nadat vorig jaar het coronavirus in Nederland was uitgebroken, konden veel fysieke zittingen in maart, april en mei niet doorgaan. Ongeveer 14.000 misdrijfzaken bij de rechtbanken en ruim 3000 strafzaken bij de gerechtshoven konden niet worden behandeld. De ontstane achterstanden in misdrijfzaken zijn al grotendeels weggewerkt en naar verwachting uiterlijk eind dit jaar helemaal ingelopen.

'Gebruik elk vaccin wat we hebben. Ook AstraZeneca.' Die oproep doet epidemioloog Frits Rosendaal van het LUMC. 'Gebruik dit vaccin voor de mensen die dit graag willen hebben. Niet de overheid zou moeten bepalen wie welk vaccin krijgt, maar de huisarts in overleg met de te vaccineren persoon. Alleen dan krijgen we de epidemie zo snel mogelijk onder controle', zegt hij.

Volgens de epidemioloog is vaccinatie de enige weg uit de coronacrisis. Vandaar dat hij het onbegrijpelijk vindt dat het vaccin van AstraZeneca niet volledig wordt gebruikt.

De instroom van coronapatiënten in de ziekenhuizen 'lijkt af te vlakken' en het aantal besmettingen stabiliseert, constateert Jaap van Dissel van het RIVM. Van een duidelijke afname is echter nog geen sprake, zei hij tijdens een presentatie aan Tweede Kamerleden. Op basis van modelberekeningen verwacht het RIVM dat de daling wel binnenkort zal inzetten.

Volgens Van Dissel is "een nieuwe fase" aangebroken. "Het virus botst steeds vaker op tegen iemand die het al heeft gehad, of die is gevaccineerd", schetste de directeur van het Centrum Infectieziektebestrijding. "Tot nu toe was het zo dat een afname alleen werd veroorzaakt door strengere maatregelen. Nu komt het door opbouw van immuniteit."

De Amerikaanse farmaceut Johnson & Johnson houdt vast aan de toezegging van de 200 miljoen coronavaccins van Janssen voor dit jaar aan de Europese Unie plus Noorwegen en IJsland. De vestiging in Leiden verwijst naar een verklaring die het moederbedrijf afgelopen nacht uitdeed.

De Amerikaanse voedsel- en medicijnenautoriteit FDA heeft een fabriek in de stad Baltimore, in de staat Maryland, gesloten waar grondstoffen voor het vaccin van Janssen werden gemaakt. Uit een rapport blijkt dat er problemen waren met onder meer hygiëne in het gebouw en dat er slecht opgeleid personeel werkte.

De Europese Commissie maakt zich op om vaccinmaker AstraZeneca voor de rechter te slepen. Dat bericht nieuwssite Politico, die heeft gesproken met vijf EU-diplomaten.

De verstandhouding van de EU met AstraZeneca is verzuurd omdat de farmaceut al maanden veel minder coronavaccins levert dan afgesproken. Het doel van de rechtszaak zou zijn om het bedrijf te dwingen alsnog met de afgesproken hoeveelheden vaccins over de brug te komen, zegt een van de bronnen tegen de nieuwssite.

De commissie heeft de mogelijke juridische procedure woensdag aangekaart op een bijeenkomst van ambassadeurs. Toen zou er onder lidstaten veel draagvlak zijn geweest voor een rechtszaak. Twee diplomaten zeggen dat er later deze week een deadline is. Dan moeten EU-landen laten weten of ze AstraZeneca ook echt voor de rechter willen slepen.

Niet alleen professionele zorgverleners, maar ook mantelzorgers moeten een zorgbonus krijgen. Liesbeth Hoogendijk, bestuurder van MantelzorgNL, vindt het daar de hoogste tijd voor. De Mantelzorglijn krijgt dagelijks signalen binnen van mantelzorgers die op omvallen staan omdat er ook op hen een groot beroep wordt gedaan tijdens de corona-uitbraak.

Hoogendijk vindt dat mantelzorgers net zo goed waardering en erkenning van het kabinet verdienen. En een zorgbonus. 'Al ruim een jaar hebben we te maken met corona en juist voor mantelzorgers blijft het een extra zware tijd. Nog steeds moeten zij inspringen doordat de professionele zorg en ondersteuning nog niet op orde is. Ze zitten in zelfisolatie (omdat ze bang zijn degene voor wie ze zorgen te besmetten) en krijgen geen voorrang bij vaccinatie. Eerder stonden mantelzorgers al achteraan in de rij bij het testen en het verkrijgen van persoonlijke beschermingsmiddelen.'

De Amerikaanse voedsel- en medicijnenautoriteit FDA heeft een fabriek in de stad Baltimore, in de staat Maryland, gesloten waar grondstoffen voor het Janssen-coronavaccin werden gemaakt. Uit een rapport blijkt dat er problemen waren met onder meer hygiëne in het gebouw en dat er slecht opgeleid personeel werkte.

Het kan volgens de FDA maanden duren totdat alle problemen in de fabriek zijn opgelost. Tot die tijd is er alleen een fabriek in Leiden die de belangrijkste grondstoffen voor het vaccin kan maken.

In het rapport beschrijft de FDA verschillende mogelijke verontreinigingen. Zo werden belangrijke inspecties niet uitgevoerd en hygiënemaatregelen werden niet nageleefd. Verf bladderde er van de muren en er zaten barsten in containers waar productiematerialen inzaten.

Het rapport bevestigt ook berichten van diverse Amerikaanse media, dat miljoenen doseringen van het Janssen-vaccin onbruikbaar werden omdat er materiaal van het AstraZeneca-vaccin, dat er ook werd gemaakt, in het Janssen-vaccin terechtkwam. Inmiddels wordt het AstraZeneca-vaccin elders geproduceerd.

De Europese Centrale Bank (ECB) neemt donderdagmiddag weer een rentebesluit. Beleggers en economen zijn daarbij vooral benieuwd naar de visie van de centrale bank op de economische vooruitzichten voor de eurozone. Ook laat de ECB mogelijk al iets los over het afbouwen van zijn steunprogramma's, wat op een gegeven moment ongetwijfeld zal moeten gebeuren.

Nu worden nog geen wijzigingen in beleid van de ECB verwacht. Door de coronalockdowns heeft de economie van de eurozone juist nog volop steun nodig. Zolang de economie niet voldoende is hersteld is het niet mogelijk de steunmaatregelen weg te nemen, gaf ECB-president Christine Lagarde onlangs aan.

Volgens Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank (DNB), zou de ECB al na de zomer een begin moeten maken met het terugschroeven van de schuldaankopen vanwege de crisis. In een interview met persbureau Reuters noemde Knot het eerder deze maand logisch dat vanaf het derde kwartaal de steun wordt afgebouwd. Knot wees daarbij bijvoorbeeld op de vooruitzichten wat betreft economische groei en inflatie.

Check hier hoeveel besmettingen er zijn in jouw gemeente.