Coronavirus: Helft ziekenhuizen kan kritieke planbare zorg nog op tijd geven

Een patiënt op de spoedeisende hulp van het Haga Ziekenhuis.
Een patiënt op de spoedeisende hulp van het Haga Ziekenhuis. © ANP
REGIO - Er gelden nog steeds beperkingen in verband met het coronavirus, maar deze week zijn de eerste maatregelen versoepeld. Volg hier het belangrijkste coronanieuws van donderdag 29 april.

Kabinet laat publiek toe bij Eurovisie Songfestival

Bij het Eurovisie Songfestival kan volgende maand in Rotterdam Ahoy zoals gepland publiek aanwezig zijn. Ondanks het nog altijd hoge aantal coronabesmettingen en ziekenhuisopnames heeft het kabinet besloten dat het Fieldlab-experiment tijdens het evenement op een veilige manier kan doorgaan, meldt het ministerie van Onderwijs, Wetenschap en Cultuur.
Minister Slob (Media), minister De Jonge (Volksgezondheid), minister Grapperhaus (Veiligheid), staatssecretaris Keijzer (Economische Zaken) en minister Van Engelshoven (Cultuur) overlegden donderdag over het evenement en de coronamaatregelen.

Helft ziekenhuizen kan kritieke planbare zorg nog op tijd geven

Nog maar 49 procent van de ziekenhuizen kan alle zogenoemde kritieke planbare zorg, die binnen zes weken moet plaatshebben om gezondheidsschade te voorkomen, nog op tijd geven. Dat meldt de Nederlandse Zorgautoriteit, de NZa. Vorige week kon 63 procent dit nog. Acute en semi-acute zorg kunnen nog steeds wel altijd worden geleverd.
Het geschatte aantal gemiste verwijzingen sinds maart 2020, het begin van de coronacrisis, is opgelopen tot 1,4 miljoen. Dit heeft volgens de autoriteit geleid tot 1,1 miljoen minder polikliniekbezoeken en 230.000 minder operaties dan er normaal zouden zijn geweest. Alleen bij cardiologie, dermatologie en oogheelkunde waren de aantallen operaties als in voorgaande jaren.
In totaal wordt het aantal gemiste verwijzingen wegens vermoeden van kanker sinds maart 2020 geschat op 97.000. In de oncologische zorg is het aantal patiënten en behandelingen wel veel minder teruggelopen dan gemiddeld in de rest van de medisch-specialistische zorg, zegt de NZa. Het aantal nieuw gevonden tumoren is zelfs bijna op het verwachte niveau, met uitzondering van darmkanker en borstkanker. "Dit komt door de tijdelijke stop van de bevolkingsonderzoeken.

Ook na zomer mogelijk nog maatregelen in mbo en hoger onderwijs

Het middelbaar beroepsonderwijs en het hoger onderwijs moeten ook na de zomervakantie nog rekening houden met beperkingen in verband met het coronavirus. Dat staat in een brief die onderwijsminister Ingrid van Engelshoven aan bestuurders van onderwijsinstellingen heeft gestuurd.
In het 'meest waarschijnlijk' geachte scenario kan in het nieuwe studiejaar weer fysiek les worden gegeven en hoeven studenten dan geen 1,5 meter afstand meer te houden. Van Engelshoven gaat daarbij ervan uit 'dat een aanzienlijk deel van de bevolking is gevaccineerd en het epidemiologische beeld het mogelijk maakt om veel maatregelen af te schalen'.
Het blijft wel zaak de 'basismaatregelen' te blijven volgen, zoals vaak de handen wassen en thuisblijven bij klachten. Andere maatregelen die waarschijnlijk nog zullen gelden zijn het vrijwillig zelftesten en een maximale groepsgrootte. Daarmee moet worden voorkomen dat het virus zich snel verspreidt, als een student die besmet is toch naar college komt.

Aantal nieuwe coronagevallen afgenomen

Het aantal nieuwe coronagevallen is afgelopen etmaal gedaald en onder het weekgemiddelde uitgekomen. Tussen woensdagochtend en donderdagochtend zijn bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) 7344 nieuwe besmettingen geregistreerd.
Vergeleken met het gemiddelde van de afgelopen zeven dagen is er sprake van een daling van 220 positieve tests. In de afgelopen week registreerde het RIVM gemiddeld 7564 besmettingen per etmaal.
Ook vergeleken met vorige week donderdag, toen het aantal besmettingen op bijna 9600 uitkwam, nam het aantal nieuwe besmettingen fors af. Dat was het hoogste aantal sinds begin januari.

Hoogste aantal opgenomen coronapatiënten sinds begin januari

Het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen is gestegen tot boven de 2700, voor het eerst sinds 7 januari. Ziekenhuizen behandelen momenteel 2704 mensen vanwege Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Dat zijn er 93 meer dan op woensdag.
In de afgelopen vijf dagen steeg het aantal opgenomen coronapatiënten met 190, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).
Vooral op de verpleegafdelingen wordt het steeds drukker. Daar liggen nu 1891 coronapatiënten, tweehonderd meer dan afgelopen zondag en het hoogste aantal sinds 12 januari. Het aantal coronapatiënten op de intensive cares daalde van 814 naar 813. Dat schommelt nu bijna twee weken tussen de 800 en 850.

Onderzoekers zien 'sociale kloof' in vaccinatiebereidheid

Mensen die weinig vertrouwen hebben in de overheid of slecht kunnen rondkomen, zijn veel minder geneigd zich te laten prikken tegen het coronavirus. Onderzoekers van de Erasmus Universiteit Rotterdam, de Vrije Universiteit Amsterdam en de Haagse Hogeschool waarschuwen voor 'een sociale kloof' in de vaccinatiebereidheid. Ze raden de overheid aan om mensen uit kwetsbare groepen niet alleen een vaccinatieoproep te sturen, maar ze ook 'proactief te benaderen'.
Bij voorkeur gebeurt dat 'door mensen die zij vertrouwen'. Dat kan de huisarts zijn, maar leiders van religieuze organisaties en jongerenwerkers zouden ook kunnen bijdragen aan het 'overtuigingsoffensief', schrijven de wetenschappers.
Ruim 24.000 mensen deden aan het onderzoek mee. De grote meerderheid (85 procent) wil zich wel laten vaccineren tegen het coronavirus, maar onder een aantal specifieke groepen blijkt die bereidheid veel lager. Zo wil slechts 28 procent van de ondervraagden die 'heel weinig vertrouwen' in de overheid zeggen te hebben een coronavaccin.

'Pauze CoronaMelder voor bestrijding epidemie niet heel erg'

Voor de bestrijding van de epidemie maakt het niet heel veel uit dat de CoronaMelder gebruikers twee dagen geen meldingen geeft als zij in de buurt zijn geweest van een besmet persoon, aldus het RIVM. Minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge heeft de melder tijdelijk uit de lucht gehaald, om te controleren of privacyproblemen met de app zijn opgelost.
Volgens het RIVM heeft de CoronaMelder de meeste toegevoegde waarde als mensen veel 'onbekende contacten' hebben. Zulke contacten hebben mensen nu vanwege de nog steeds geldende lockdown weinig. Door het openen van de terrassen en de afschaffing van de avondklok afgelopen woensdag neemt het aantal onbekende contacten weliswaar toe, maar relatief gezien zijn het er nog steeds weinig, aldus een woordvoerder van het instituut.
Voor sommige mensen is de CoronaMelder echter ook nu een belangrijk instrument, bijvoorbeeld omdat ze dagelijks met het openbaar vervoer naar hun werk reizen. Het RIVM hoopt dan ook dat de melder snel weer gebruikt kan worden. 'Maar hoe meer versoepelingen, hoe belangrijker hij wordt voor de infectiebestrijding.'

Voorlopig geen publiek meer bij voetbal in Eredivisie

De test van het afgelopen weekeinde met toeschouwers bij wedstrijden in de Eredivisie is vooralsnog eenmalig geweest. Het kabinet heeft de KNVB laten weten hier niet mee door te willen gaan. Clubs hadden er op gerekend het komende weekeinde weer fans toe te kunnen laten.
Het afgelopen weekeinde werd in het kader van de zogenoemde Fieldlab-experimenten voor het eerst sinds eind september een hele speelronde in de Eredivisie met beperkt publiek afgewerkt. Dat is volgens de KNVB zonder problemen verlopen en daarom kwam de bond meteen met het verzoek het project te verlengen.
Eind september waren er voor het laatst supporters bij ADO Den Haag
Eind september waren er voor het laatst supporters bij ADO Den Haag © Soccrates Images
De KNVB en de koepelorganisaties van de Eredivisie (ECV) en Keuken Kampioen Divisie (CED) hebben vol onbegrip gereageerd op het kabinetsbesluit. 'Dit besluit is zeer teleurstellend', laten de KNVB, de ECV en de CED in een gezamenlijke verklaring weten. 'Alles is vorig weekend prima verlopen, net als in augustus en september, maar omdat de wetswijziging langer duurt vanwege redenen waar wij geen invloed op hebben, is er geen vervolg of continuïteit.'

Politie schreef in totaal 95.000 avondklokboetes uit

De politie heeft in ruim drie maanden tijd meer dan 95.000 boetes uitgedeeld voor het overtreden van de avondklok. Er zijn in de periode januari tot en met april ruim 1500 demonstraties geweest. De maatregel had een behoorlijke impact op de samenleving en het werk van agenten, stelt de politie in een terugblik.
De politie vindt dat de vrijheidsbeperkende maatregelen haar verbindende taak onder druk zet. 'Zo hebben agenten de afgelopen maanden vaker repressief moeten optreden dan gebruikelijk', zegt de politie over het aantal avondklokboetes. Daarbij hebben agenten ook moeten ingrijpen bij diverse coronademonstraties, waarbij het soms uitliep op hevige rellen.
In de eerste drie maanden van dit jaar hebben medewerkers van de politie ruim 212.000 overuren gemaakt, een stijging van 65 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Vooral de demonstraties waren daar de oorzaak van. Het aantal van 1500 demonstraties is een verdubbeling vergeleken met de protesten in de eerste vier maanden van 2020. In dezelfde periode van 2019 telde de politie 1300 demonstraties.

RIVM probeert effect avondklok nog uit te rekenen

Het RIVM weet niet hoe Ernst Kuipers, voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg, erbij komt dat de invoering van de avondklok geen effect heeft gehad. 'Wij weten niet waar Ernst zich op baseert, wij zijn nog aan het kijken wat het heeft opgeleverd, maar dat is nog work in progress', zegt een woordvoerder van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu.
'Onze beste inschatting vooraf was dat de gecombineerde maatregel van de avondklok en de eenpersoonsbezoekregeling een reductie van ongeveer 10 procent zou opleveren. We kijken nu of we daar berekeningen op los kunnen laten om daar nog een preciezer netto-effect uit te distilleren. Maar die hebben we nu nog niet', aldus de zegsman van het RIVM.

Verwachte aantal prikken deze week lager dan eerdere schatting

In Nederland worden deze week minder coronavaccins toegediend dan eerder werd verwacht. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) schatte eerst dat 729.732 prikken gezet zouden worden, maar heeft die verwachting donderdag naar beneden bijgesteld. Op het coronadashboard van de overheid staat nu dat 649.762 mensen een dosis zullen ontvangen tussen 26 april en 2 mei. Dat zijn er 11 procent minder dan de aanvankelijke inschatting.
De reden is niet direct duidelijk. Bij het verwachte aantal op het coronadashboard staat overigens een disclaimer: 'Het echte aantal kan anders zijn, bijvoorbeeld doordat mensen hun afspraak afzeggen of door problemen met de leveringen van vaccins.'

RIVM stelt vaccinatiecijfers bij: 220.000 prikken minder

Het geschatte aantal coronavaccinaties is met 220.000 naar beneden bijgesteld, meldt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Door 'een programmeerfout' zijn op 13 april te veel vaccinaties gerapporteerd. Op die dag voerde het instituut een nieuwe rekenmethode in en werden achterstanden weggewerkt. Het aantal gezette prikken schoot in één keer met circa 700.000 omhoog. Een overschatting, zo blijkt nu.
Het RIVM schat na de correctie in dat tot en met afgelopen dinsdag bijna 5,2 miljoen vaccins zijn toegediend. De wijzigingen zijn donderdag doorgevoerd op het coronadashboard van de overheid.
Tijdens het programmeren van de nieuwe rekenmethode is een fout gemaakt, waardoor het aantal gezette vaccinaties door huisartsen en zorginstellingen met zo'n 10 procent is overschat. Voor het totaal aantal gezette vaccinaties, waar dus ook die door bijvoorbeeld de GGD'en bij zijn gerekend, is de overschatting zo'n 4 procent.

Residentie Orkest mag weer spelen in vol Zuiderstrandtheater

Het Residentie Orkest mag weer spelen voor een vol Zuiderstrandtheater. Het concert op 14 mei maakt onderdeel uit van de Fieldlab-evenementen. Dat betekent dat mensen die een kaartje willen kopen zich voor en na het concert moeten laten testen op een aangegeven locatie.
Sven Arne Tepl, directeur van het Residentie Orkest is blij met het concert. 'Het wordt spannend. We gaan na anderhalf jaar weer eens voor publiek spelen. Dan krijgen we weer een rechtstreekse reactie van het publiek. We spelen wel, maar dan weet je niet hoeveel mensen er luisteren. Nu loop je het podium op en zitten er allemaal mensen. Dat is natuurlijk fantastisch, maar het voelt nog wel heel onwerkelijk.'
Wel is het veel geregel, geeft Tepl toe. 'We hebben veel contact met de ministers die aangesloten bij de Fieldlabs. Het hele publiek moet getest worden en die mogen niet meer dan 24 uur van te voren zijn afgenomen. De opstelling van het orkest moet geregeld worden. Het is echt een wetenschappelijke setting. We hebben op de site een hele bijsluiter geplaatst met wat mensen allemaal moeten doen om er bij te mogen zijn. Maar we zijn er heel blij mee.'

Moderna verhoogt productiecapaciteit coronavaccins

Farmaceutisch bedrijf Moderna gaat zijn productiecapaciteit voor coronavaccins flink verhogen. Het Amerikaanse bedrijf investeert in nieuwe productielijnen en kan daardoor volgend jaar tot 3 miljard doses leveren. Dit jaar worden dat er tussen de 800 miljoen en 1 miljard. Eerder ging Moderna voor dit jaar uit van minimaal 700 miljoen vaccins.
Moderna steekt onder meer geld in nieuwe productielijnen in Zwitserland en Spanje en ook de productie in de Verenigde Staten wordt opgevoerd. Omdat de investeringen nu worden gedaan, verwacht Moderna dat de extra capaciteit laat dit jaar en begin volgend jaar beschikbaar wordt.
De precieze hoeveelheid vaccins die de farmaceut kan leveren hangt onder meer af van de aard van de bestelling. Eén coronavaccin van Moderna bestaat nu uit 100 microgram, maar bij derde doses die bedoeld zijn om de immuniteit weer op peil te brengen zou dat de helft kunnen zijn. Ook voor kinderen zou 50 microgram volstaan.
Verder liet Moderna weten dat het vaccin volgens nieuwe gegevens tot drie maanden goed blijft bij normale koelkasttemperaturen. Het bedrijf ziet dat als een mogelijke doorbraak bij het benutten van vaccins met de mRNA-techniek in gebieden die moeilijk te bereiken zijn of waar minder beschikking is over gespecialiseerde vriezers.

Tijdelijk geen meldingen CoronaMelder wegens privacyproblemen

De app CoronaMelder geeft gebruikers twee dagen lang geen meldingen meer als zij in de buurt zijn geweest van een besmet persoon. Coronaminister Hugo de Jonge heeft hiertoe besloten wegens privacyproblemen. De apps die standaard op het systeem van Android-telefoons zitten, zouden bij gegevens van de corona-app kunnen door een privacyprobleem bij Google.
Op die manier kunnen die apps 'vaststellen of de telefoon in bezit is van iemand die eerder als besmet is gemeld in CoronaMelder en welke ontmoetingen met besmette personen hebben plaatsgevonden.' In een brief aan de Tweede Kamer laat De Jonge weten dat Google heeft gemeld 'geen bewijs te hebben dat deze apps daadwerkelijk data hebben verzameld en gebruikt.'
Nederland is afgelopen donderdag al op de hoogte gesteld van het probleem bij Google, zegt de bewindsman. Daarna is Nederland 'direct een technisch onderzoek gestart om de gevolgen in kaart te brengen'. Uit dat onderzoek is woensdag gebleken 'dat het inderdaad zo is dat gegevens van gebruikers gelezen kunnen worden door onbevoegde partijen.'
Google zou het lek in de 'blauwdruk' waarvan de CoronaMelder gebruikmaakt hebben gedicht, maar het duurt even voordat het probleem ook daadwerkelijk op alle telefoons is opgelost. 'Daarbij bleken ze nog niet op de hoogte van de mogelijkheden voor misbruik die door onze experts aan hen zijn gemeld', schrijft De Jonge. De reactie van Google noemt hij dan ook 'onvoldoende bevredigend'. Daarom worden 48 uur lang geen meldingen gestuurd.
In die tijd wordt gecheckt of het lek daadwerkelijk is gedicht. Mocht het probleem inderdaad zijn verholpen, dan ontvangen gebruikers van de app na die tijd weer meldingen 'en worden de waarschuwingen alsnog gestuurd'.

Kuipers: avondklok had geen effect op ziekenhuisopnames

Volgens Ernst Kuipers, de voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg, heeft de avondklok nauwelijks effect gehad. 'Bij de invoering van de avondklok was de berekening dat het tien procent zou verminderen. Als je kijkt naar het beloop van de ziekenhuisopnames in de tijd, zagen we zowel bij de invoering als bij het opschuiven geen enkel effect', zei Kuipers bij de RTL-talkshow Beau.
'We zitten op het hoogste aantal besmettelijke personen tot nu toe, ondanks dat er gevaccineerd wordt.' Kuipers zei blij te zijn dat het aantal vaccinaties per week stijgt en kan uitkomen op anderhalf miljoen prikken per week, 'zonodig met behulp van huisartsen en ziekenhuizen.'
Kuipers is voorstander van het registreren van gevaccineerden. Daar moet een persoon nu toestemming voor geven maar Kuipers bepleit: 'Geef alsjeblieft toestemming, zeg ja, want die informatie is echt relevant.'
Een lege A13 tijdens de avondklok
Een lege A13 tijdens de avondklok © John van der Tol

RIVM maakt belronde voor achterstallige registratie coronavaccins

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) zet extra personeel in om duizenden huisartsen en zorginstellingen op het hart te drukken de gegevens van gevaccineerden door te voeren in het landelijke registratiesysteem. Het OMT uitte in haar jongste advies zorgen over het achterblijven van de registratie van het aantal gezette coronavaccins.
Volgens het Outbreak Management Team staat naar schatting 70 procent van het aantal gezette vaccinaties in het landelijke vaccinatieregister. 90 procent van die geregistreerde vaccinaties komt van de GGD'en. Vooral van huisartsen en instellingen ontbreekt informatie. Volgens het OMT bemoeilijkt de gebrekkige informatievoorziening de evaluatie van het vaccinatieprogramma. Het RIVM onderschrijft die zorgen. In het OMT zitten ook experts van het RIVM.
Volgens een woordvoerder van het instituut is het geen kwade wil van huisartsen en instellingen. 'Vooral huisartsen hebben het druk genoeg. Bovendien vaccineren zij lang niet allemaal dagelijks. Het kan zijn dat huisartsen denken we sparen de vaccinaties even op, om de registratie dan later te doen.' Het RIVM gaat de huisartsen en zorginstellingen vragen om de achterstallige registratie bij te werken. Ook wil het instituut het belang van een complete registratie nog eens benadrukken.

Coronakaart

Check hier hoeveel besmettingen er zijn jouw gemeente.