Zahra (62) geëerd voor strijd tegen meisjesbesnijdenis: 'Dit geeft energie'

Zahra Naleie krijgt haar lintje opgespeld
Zahra Naleie krijgt haar lintje opgespeld © Walter Planije
ALPHEN AAN DEN RIJN - Hoewel ze is geboren in Somalië, geldt Zahra Nalaie (62) als hét Nederlandse boegbeeld in de strijd tegen besnijdenis van meisjes en vrouwen. Al meer dan dertig jaar zet de Alphense zich vrijwillig in om dit beladen onderwerp wereldwijd bespreekbaar te maken. Met name in landen waar er nog altijd een taboe op rust. 'Nederland is een voorbeeld voor andere Europese landen.'
Met een smoes wordt ze maandagmiddag door haar dochters naar het Alphense gemeentehuis gelokt. Zogenaamd voor een fotoshoot. Bij de raadzaal wacht burgemeester Liesbeth Spies haar op en zij nodigt Zahra uit om plaats te nemen in de politieke arena, die zo goed als leeg maar desalniettemin versierd is. De blijde boodschap luidt: het heeft de koning behaagd haar te benoemen tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau..
'Meisjesbesnijdenis moet bestreden worden, we zullen daarmee doorgaan'
Glimlachend en zichtbaar aangedaan laat Zahra één van haar dochters het lintje opspelden, met daarop de op drie na hoogste ridderorde die ons land rijk is. Een aangename verrassing, die ze niet had zien aankomen. 'Dit is een eer voor mij. Echt ongelofelijk', zegt ze, zoekend naar de woorden die passen bij haar beduusde gevoel. 'Het is ook een waardering voor je werk. Dit geeft mij meer energie om door te gaan met dit lastige onderwerp.'

Zelf slachtoffer geworden

Daarmee doelt ze op het beladen thema meisjesbesnijdenis. Zelf is Zahra ook ooit slachtoffer geworden van genitale verminking, een ingreep aan de vrouwelijke geslachtsorganen zonder medische noodzaak. Ze zwoer dat haar vier dochters dit leed bespaard zou blijven en is inmiddels uitgegroeid tot hét Nederlandse boegbeeld van de strijd tegen vrouwenbesnijdenis.
In ons land wonen ruim 40.000 vrouwen die zijn besneden en lopen er naar schatting 4200 meisjes de komende twee decennia het risico slachtoffer te worden van genitale verminking. Dat blijkt uit onderzoek van Pharos, het Nederlands expertisecentrum Gezondheidsverschillen, in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Wereldwijd lopen jaarlijks drie miljoen meisjes het risico besneden te worden.
Zo heeft ze onder meer mede de Federatie Somalische Associates Nederland (FSAN) opgericht. Dat is een stichting die vrouwenbesnijdenissen tegengaat. Zahra heeft eraan bijgedragen dat het onderwerp op de agenda is gekomen, zowel in haar geboorteland Somalië als in Europa. En onlangs is ze nog opgeroepen voor een hoorzitting van de Tweede Kamer om het landelijk beleid op dit beladen thema te verbeteren.

In de spotlights gezet

Al haar inspanningen hebben dus geresulteerd in een koninklijke onderscheiding. En die is volgens de Alphense burgemeester zo bijzonder, dat Zahra bij wijze van uitzondering haar lintje in het raadhuis krijgt uitgereikt. 'Iemand die Officier is geworden en zich nationaal maar ook internationaal zo inzet voor een belangrijk onderwerp als genitale verminking bij vrouwen, verdient het om extra in de spotlights te worden gezet', stelt Spies.
Zahra tussen twee van haar vier dochters
Zahra tussen twee van haar vier dochters © Walter Planije
'Een onbeschrijfelijk gevoel', reageert Hamdi (22), de jongste dochter van Zahra. 'Voornamelijk een gevoel van trots. Dit heeft ze echt verdiend, vind ik.' De kersverse officier blijft bescheiden onder alle loftuitingen. Ook voormalig staatssecretaris Jet Bussemaker, door wie Zahra in 2009 is benoemd tot ambassadeur in de strijd tegen genitale verminking, feliciteert haar in een videoboodschap: 'Ik ben trots op wat je allemaal hebt bereikt.'

'Rechten worden geschonden'

Wie denkt dat Zahra nu op haar lauweren gaat rusten, heeft het mis. Als geen ander weet ze dat er nog een flinke berg werk te verzetten valt. Hier mag vrouwenbesnijdenis dan weliswaar verboden zijn, dat geldt niet voor delen van Afrika en het Midden-Oosten. 'De rechten van meisjes en vrouwen worden geschonden. Dat moet bestreden worden.'
Haar koninklijke onderscheiding ziet ze als extra motivatie, voor zover ze dat al nodig had. 'Wat we de afgelopen jaren hebben gedaan in Nederland, daar ben ik echt trots op', vertelt Zahra, die onder anderen een broer in Canada, een zus in Italië en familieleden in Somalië heeft. 'Wij zijn een voorbeeld voor andere Europese landen. Daar gaan we de komende jaren mee door. Ik hoop dat meisjesbesnijdenis in de hele wereld op een dag voorbij is.'

LEES OOK: