Den Haag worstelt met huisvestingsplan: 'Dit is zo stom, je overrompelt de buurt'

Een dakloze in een Haags park
Een dakloze in een Haags park © ANP
DEN HAAG - Den Haag heeft grote moeite om geschikte woonruimte te vinden voor daklozen, statushouders en mensen die nu nog in zorginstellingen wonen, maar weer op eigen benen willen staan. Hoewel de gemeente wettelijk verplicht is deze groepen een dak boven het hoofd te bieden, is er volgend jaar een tekort van meer dan duizend woonplekken voor deze groepen.
Daarom komt het stadsbestuur nu met extra maatregelen. Zo moet het Willem Dreeshuis aan de Morsestraat in de Bomenbuurt een woongemeenschap worden voor een combinatie van gewone sociale huurders en voormalig daklozen. De buurt voelt zich overrompeld door die plannen en had er graag eerder bij worden betrokken.
In een uitgebreide brief aan de Haagse gemeenteraad schetsen de wethouders Kavita Parbhudayal (VVD, zorg), Martijn Balster (PvdA, wonen) en Bert van Alphen (GroenLinks, maatschappelijke opvang) dat Den Haag zich geconfronteerd ziet met een ingewikkeld probleem. De stad kampt met een enorme woningnood. Mensen moeten vaak enorm lang wachten op een betaalbare woning. Hoewel er plannen zijn om veel nieuwe huizen te bouwen, staan die woningen er voorlopig nog niet. 'Het zal dus zeker nog een aantal jaar duren tot de grootschalige nieuwbouw waarop we nu inzetten écht verlichting gaat bieden', aldus de wethouders.

Gemeente is verplicht kwetsbare groepen te helpen

Tegelijk moet de gemeente van de wet een aantal groepen onderdak bieden, zoals mensen die in een zorginstelling hebben gezeten en nu weer (begeleid) zelfstandig kunnen gaan wonen. Daarbij kan het gaan om bijvoorbeeld tienermoeders, mensen met geestelijke of verstandelijke beperking, ex-gedetineerden, en dak- en thuislozen. Verder moet de gemeente ook statushouders woonruimte bieden.
Veel van die mensen zijn aangewezen op sociale huurwoningen. Maar daarvan komen er jaarlijks veel te weinig beschikbaar om ze allemaal onder te kunnen brengen. Gevolg is dat volgend jaar waarschijnlijk een tekort ontstaat aan tussen de 1200 en 1350 plekken om mensen uit de zorg en statushouders onder te brengen.

Wethouders op zoek naar oplossingen

Daarom willen de wethouders nu ook gaan kijken of er nog andere oplossingen zijn, buiten de woningen van de corporaties om. Zo willen ze in gesprek met de buurgemeenten. Want een deel van de mensen in de maatschappelijke opvang komt ook daar vandaan. 'We zetten in op regionale afspraken waarbij andere gemeenten structureel elk jaar een groter aandeel in huisvesting van zorgdoelgroepen op zich nemen dan ze nu doen', aldus Parbhudayal, Balster en Van Alphen.
Het zou daarbij gaan om 300 mensen. De gemeente heeft goede hoop dat dit ook gaat lukken, zegt Balster in een toelichting op de brief. Volgens hem zijn alle buren doordrongen van de grote opgave. Verder richt de gemeente zich op projectontwikkelaars en particuliere beleggers. Die zouden rond de 400 woningen voor deze groepen moeten gaan bouwen.

Oplossing: plek in het Willem Dreeshuis

Nog eens rond de 200 mensen wonen nu tijdelijk in een aantal hotels. Maar die moeten er per 1 juni weer uit. De hotels willen dan weer toeristen gaan ontvangen. Een deel daarvan, zo'n zestig mensen, moet dan direct al worden ondergebracht in het voormalige verpleeghuis het Willem Dreeshuis, dat sinds eind vorig jaar leeg staat.
Uiteindelijk worden daar 119 zelfstandige huurwoningen gecreëerd, is nu het idee. De bedoeling is dat er 'een mix' aan 'gewone' sociale huurders en voormalig dak- en thuislozen gaat wonen. Er zou verder plek zijn voor startende lokale ondernemers en buurtactiviteiten. 'Hiermee willen we bijdragen aan het woongenot en leefbaarheid in de wijk', aldus de wethouders.

Plan leidt tot onrust in de buurt

Maar dat plan leidt tot onrust in de directe omgeving. Bewoners hadden graag gezien dat ze eerder over de plannen waren geïnformeerd, zegt schrijfster Yvonne Keuls, die tegenover het Willem Dreeshuis woont. 'Wij worden geconfronteerd met een kant-en-klaar plan. Dat hoort niet. Je moet overleggen met de buurt.'
Dit is zo stom. Je overrompelt nu de buurt.'
De schrijfster benadrukt dat zij niets tegen de komst van kwetsbare groepen heeft. 'Ik juich dat zelfs toe, maar doe het niet op deze manier. Dit is zo stom. Je overrompelt nu de buurt.' Ook heeft zij zorgen over de staat van het pand. Volgens haar is het Willem Dreeshuis verwaarloosd en verworden tot een 'krakershol'. De toekomstige bewoners zouden beter verdienen.
Wethouder Balster snapt die kritiek. Maar volgens hem is het moment waarop een buurt wordt geïnformeerd heel lastig te bepalen. 'We willen ook niet met een half plan naar de buurt. Dus doe je zoiets als je zeker weet dat het kan.'

Volgende week informatieavond

Volgende week is er een informatieavond. Daar gaat de gemeente in gesprek met buren over wie er komt te wonen, wie aanspreekbaar is in het geval van problemen en bijvoorbeeld ook de gevolgen voor de parkeerdruk in de wijk. 'Dat zijn allemaal volstrekt logische vragen die nu leven. Daar moeten we antwoorden op geven. Maar tegelijk zijn dit moeilijke besluiten. We hebben niet de illusie dat mensen altijd staan te juichen. Er zullen altijd mensen zijn die schrikken of er zelfs helemaal niet op zitten te wachten. Maar we willen wel het gesprek goed organiseren.'
Dat het pand in te slechte staat is om er al snel zestig daklozen in te huisvesten, ontkent de wethouder. Volgens hem zijn delen in nog in zo'n goede staat dat dat kan. Bovendien wordt het daarna in stappen nog helemaal aangepakt.

Nog heel veel meer woningen nodig

Ook al gaat de huisvesting van de daklozen aan de Morsestraat door, dan nog lukt het niet om voor voldoende plekken te zorgen. Nog steeds moeten er dan dit jaar tussen de 360 en 510 woonplekken voor mensen uit de zorg en statushouders worden gevonden. En volgend jaar nog meer: tussen de 500 en duizend.
Daarom werkt het stadsbestuur nu aan 'een innovatief doorbraakplan', zoals het wordt genoemd. Nog voor de zomer, vertelt Balster, worden meer plekken aangewezen. 'En we vragen de stad nadrukkelijk om mee te denken en met ideeën te komen. Alle mogelijkheden zijn bespreekbaar, onconventionele projecten of maatregelen gaan we niet uit de weg.'