Haagse buurt slaat handen ineen in verzet tegen daklozenopvang in Willem Dreeshuis

Het verpleeghuis werd vorig jaar gesloten
Het verpleeghuis werd vorig jaar gesloten © Google streetview
DEN HAAG - Sinds bewoners van de Haagse Bomenbuurt vorige week woensdag een brief op de mat kregen over het besluit om van het Willem Dreeshuis vanaf 1 juni een daklozenopvang te maken, is de buurt in rep en roer. De bewoners vinden het schandalig dat ze door de gemeente niet van tevoren zijn geïnformeerd over de plannen. Nu slaan de bewoners de handen ineen om een stichting op te richten ter behoud van het Willem Dreeshuis.
'We zijn totaal overvallen', vertelt schrijfster Yvonne Keuls. Ze woont al jaren aan de Beeklaan in Den Haag, waar ook het Willem Dreeshuis is gevestigd. De manier waarop de gemeente de bewoners van de buurt over de plannen heeft geïnformeerd, is volgens haar volstrekt onaanvaardbaar. 'We kregen een brief in de bus dat het was besloten, zonder enige inspraak van de buurt.' In die brief stond dat de gemeente in samenwerking met woningcorporatie Vestia, de eigenaar van het pand, heeft besloten om zestig dak- en thuislozen in het pand te huisvesten.
Dat besluit viel verkeerd bij de buurtbewoners, vertelt een woordvoerster van de buurt. 'We weten niks over de mensen, wie hen gaat begeleiden of wie het pand straks gaat beheren.' Tijdens een informatieavond op 3 mei met wethouders Bert van Alphen (GroenLinks) en Martijn Balster (PvdA) bleven volgens de buurtbewoners veel vragen onbeantwoord. Daarom heeft een zevental prominente buurtbewoners nu het heft in eigen handen genomen. Ze willen een stichting oprichten om zo 'een vuist te maken richting de gemeente'.

'Daklozen als menselijk schild'

De stichting, onder de voorlopige naam 'De Vrienden van Drees', is bedoeld om de plannen van de gemeente een halt toe te roepen, in ieder geval tot de buurt inspraak heeft gehad in de plannen. 'Nieuwe bewoners zijn welkom, maar dan wel in de juiste aantallen die in een kleine wijk passen, en als ze in kwalitatief goede en veilige woningen kunnen wonen', beaamt de woordvoerster van de buurt. 'De gemeente heeft dit niet goed geregeld. We verwachten nu dat de gemeente haar verantwoordelijkheid neemt, en haar werk naar behoren doet: voorbereiding, planning, afwegingen, communicatie.'
Het Willem Dreeshuis
Het Willem Dreeshuis © Google streetview
Tijdens de informatieavond van 3 mei waren ook twee toekomstige bewoners van het Willem Dreeshuis aanwezig om kennis te maken met de bewoners. Volgens de buurt gebruikt de gemeente die mensen nu als 'menselijk schild' tegen de kritiek. 'Het is niet tegen kwetsbare mensen gericht, de boosheid zit hem in de manier waarop de gemeente heeft gehandeld. Er wordt geschermd met dakloze mensen', aldus de woordvoerster. Keuls maakt zich zorgen over de begeleiding die de daklozen straks nodig hebben: 'Ik werk sinds 1973 actief met dak- en thuislozen, en die mensen hebben een-op-een begeleiding nodig. Als je ze geen goede begeleiding en alleen een klein kamertje geeft, dan vraag je om moeilijkheden. Ik geloof niet dat die mensen daar zelfstandig kunnen wonen.'

Moeilijke beslissingen

Wethouder Balster (PvdA) heeft begrip voor de reactie van de buurt, maar benadrukt dat de gemeente qua huisvesting voor een reeks moeilijke beslissingen staat. 'De nood is hoog. We kunnen die mensen in de reguliere woningmarkt niet kwijt, dus moeten we moeilijke keuzes maken en buiten de huidige woningvoorraad zoeken. We willen daar heel duidelijk over zijn aan de voorkant. Dat kan mensen overvallen, maar daarna besteden we veel tijd en aandacht om het proces zo goed mogelijk te laten verlopen.'
Balster geeft aan dat het college nu alleen een besluit heeft genomen over de huisvesting en het wijzigen van het bestemmingsplan voor de locatie. De kritiek op het gesprek dat hij tijdens de informatieavond met buurtbewoners heeft gehad, ziet hij als iets positiefs. 'Bewoners hebben terecht het achterste van de tong laten zien. We gaan nu een commissie met buurtbewoners instellen om het proces te begeleiden en om een buurtfunctie in het pand te kunnen organiseren.'

Geen zware doelgroep

'Het gaat hier niet om het huisvesten van een zware doelgroep, maar een groep die door professionals is geselecteerd en klaar is om een nieuwe start te maken', legt hij uit. Ook wordt volgens hem geïnvesteerd in voldoende ondersteuning en begeleiding voor de daklozen. 'Er komt een huismeester in het pand, en zolang het nodig is, zal een hulpverleningsorganisatie klaar staan om bewoners te begeleiden.'
In het standpunt dat de gemeente de daklozen als menselijk schild gebruikt, kan Balster zich niet vinden: 'Het tegendeel is waar. Het Straat Consulaat behartigt de belangen van die mensen, en zij hebben ook hier hun medewerking verleend.' Volgens Balster heeft de ontmoeting tussen de huidige en toekomstige bewoners juist een bevorderlijk effect op het proces gehad. 'Het is heel goed om dat gesprek tussen nieuwe huurder en bewoners tot stand te brengen. De eerste afspraken voor kopjes koffie zijn al gemaakt.'

Twee miljoen euro

Een aanzienlijk deel van de kritiek van de buurtbewoners heeft betrekking op de staat waarin het Willem Dreeshuis verkeert. Vorig jaar werd het verpleeghuis gesloten wegens een gebrek aan inkomsten en hoge lasten. Zo was er onder meer een investering van 600.000 euro nodig om het pand brandveilig te maken. Dat had volgens Balster onder meer te maken met personeelskosten voor bedrijfshulpverleners die voor de huidige plannen niet nodig zijn. 'Het pand kan alleen in gebruik worden genomen als de brandveiligheid honderd procent oké is, dus daar nemen we als gemeente geen risico in', aldus Balster.
Om de leefbaarheid van het pand te waarborgen, wil de gemeente ruim twee miljoen euro in het Willem Dreeshuis investeren. Dat plan bestaat uit meerdere fases. In de eerste fase worden de daklozen in het huidige pand gehuisvest en kunnen ze gebruik maken van de bestaande voorzieningen. In oktober 2021 begint de echte verbouwing, waarbij de kamers tot zelfstandige woonruimtes worden omgebouwd. De bedoeling is dat die in begin 2022 in gebruik worden genomen. Daarnaast worden in het voorjaar van 2022 nog eens 59 woningen opgeleverd die bestemd zijn voor reguliere huurders in de sociale huur.

Optimistisch

Ondanks de verschillende perspectieven op het verloop van de informatieavond is Balster optimistisch over de periode die de buurt en gemeente nu tegemoet gaan. 'We hebben dit al eens eerder meegemaakt aan de Sportlaan', zegt hij, verwijzend naar de daklozenopvang die zich daar in 2018 in het voormalige Juliana Kinderziekenhuis tijdelijk heeft gevestigd. 'Daar was aanvankelijk ook veel weerstand, maar dat is uiteindelijk helemaal goed gekomen. De buurtbewoners wilden zelfs dat het permanent werd', lacht Balster.
Op 10 en 12 mei zijn er opnieuw informatieavonden waarbij bewoners hun vragen aan de wethouders kunnen stellen. Of het de gemeente lukt om het vertrouwen van de buurt te krijgen, zal nog moeten blijken.