Jaar na surfdrama: 'Frustrerend dat alles goed ging, maar we toch te laat waren'

DEN HAAG - 'De pieper ging om 19.16 uur, en om 19.21 uur hadden we het eerste slachtoffer er al uit.' Paul van Rossum was een van de vrijwilligers van de KNRM die meehielp met het zoeken naar de vermiste surfers voor de kust van Scheveningen. Dinsdag is het precies een jaar geleden dat vijf mannen omkwamen in de kolkende zee. Ze waren kansloos in de dikke laag algenschuim. 'We waren er gewoon supersnel bij. En het is frustrerend dat alles goed ging, maar we toch te laat waren. Behalve voor één'.
'Het ene moment zit je thuis te eten, de pieper gaat en nog geen tien minuten later heb je gereanimeerd en een slachtoffer overgedragen aan de walploeg', vertelt Paul in het botenhuis van de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij op Scheveningen. Inmiddels is hij twee jaar actief als vrijwilliger bij de KNRM. De avond van het drama snelde hij zich naar datzelfde botenhuis en stapte aan boord van de reddingsboot Kitty van Roosmalen.
'Toen we het hoekje om voeren was het eigenlijk totale chaos. Er waren mensen aan het wijzen vanaf de blokken. Daar drijft er een, daar drijft er een.' Via een speciaal luik achter in de boot proberen Paul en zijn collega een drenkeling naar binnen te trekken. Maar de zee is wild; het waait, er zijn hoge golven en een dikke laag schuim.
Veel schuim langs de kust tijdens zoektocht naar vermiste surfers
Veel schuim langs de kust tijdens zoektocht naar vermiste surfers © ANP

Onmacht

Door het schuim verdwijnen de surfers af en toe uit het zicht. 'De onmacht dat je hem niet direct kon pakken', dat is iets dat hem is bijgebleven. 'En ook het risico dat een drenkeling weer onder water zou verdwijnen.' Toch lukt het om een slachtoffer aan boord te krijgen. Die avond worden twee mannen gevonden, Joost en Sander. Ondanks de reanimatie overleven zij het niet. Een derde overleeft het drama wel.
De hulpdiensten gaan door tot het te donker is om te zoeken. Een helikopter blaast het schuim weg, de kustlijn en de zee worden uitgekamd. Paul ligt om 01.00 uur in bed. Bij het eerste licht om 05.50 uur stapt hij weer op de reddingsboot. Er worden dan nog drie mannen vermist. Die dag worden twee van hen gevonden, Pim en Max. Een is nog vermist, Matthijs.
Joost, Sander, Mathijs, Pim en Max | Foto's: Facebook / Nabewerking: Omroep West
Joost, Sander, Mathijs, Pim en Max | Foto's: Facebook / Nabewerking: Omroep West

Zoektocht gaat door

'De weken erna ben je er iedere dag mee bezig, vooral omdat het laatste slachtoffer nog niet gevonden was', vertelt Paul. 'Dat heeft met het hele team heel veel gedaan. We zijn full pull doorgegaan.' De KNRM krijgt in de dagen erna veel meldingen binnen. Maar vaak ging het dan om een zeehond of een groot stuk plastic. Uiteindelijk wordt na drie weken ook Matthijs gevonden tussen de blokken van het havenhoofd.
De dood van de vijf surfers slaat een krater in de Scheveningse surfgemeenschap. Voor strandtent The Shore ontstaat een bloemenzee en op de rotsblokken van het havenhoofd verschijnen vijf witte haringen ter nagedachtenis aan de vijf watermannen.
Vijf witte haringen voor de omgekomen surfers
Vijf witte haringen voor de omgekomen surfers © John van der Tol

Impact op de KNRM

Het drama maakt ook grote indruk op de redders. En ook op Paul, zelf een surfer: 'Een jongen die precies in dezelfde situatie, hoe jij ook in het water ligt, dat die het niet gered heeft. Dat je die gewoon overleden aan boord neemt en vooral ook dat we hem niet meer bij konden brengen', legt hij uit.
'Op het moment dat we hem aan boord hadden getrokken waren we allemaal in de veronderstelling dat we hem gewoon weer bij gingen brengen. Net zoals op tv, dan draaien ze hem op de zijkant, er komt een golfje water uit en ze doen het weer. Dat was hier gewoon niet zo. Het was te laat. Ze hadden er te lang ingelegen.'

Veranderd

Iedere dag denkt hij nog wel even aan het drama van een jaar geleden, inmiddels heeft hij het wel een plekje kunnen geven. Toch heeft het ook zijn leven veranderd. 'In mijn werk kom ik vaak alledaagse probleempjes tegen die mensen heel groot oppakken. Dan denk ik: zeik niet, dat is geen probleem, wat hier gebeurt dat is een probleem', doelend op het drama van een jaar geleden.
Maandag werden alle 39 vrijwilligers van de KNRM geëerd met een medaille voor hun inspanningen om de zes surfers te redden.

Lees ook: